Làm thế nào để VH Việt đối phó với văn hóa Trung Quốc trong tình hình này?
Tại sao chỉ có văn hóa Trung Quốc mà không phải là cả những nền văn hóa khác? Tớ thấy, bây giờ ra ngoài đường, có ai mở mồm ra nói xia xỉa với ní hảo đâu? Toàn nói hê-lô, với hai, với thanh kiu! Thế thì văn hóa gì đấy đang du nhập vào đời sống thường ngày, bên cạnh văn hóa Trung Quốc?
Cá nhân tớ thấy thế này, cái quan trọng là mình giáo dục cho người Việt có một tư tưởng thuần Việt, tức là khi nào thì phải chứng tỏ bản thân mình là người Việt Nam. Bố tớ nói rằng, bọn người Hoa ở nước ngoài nó là một cộng đồng rất chặt chẽ, và chúng nó muốn làm gì ngoài xã hội thì làm, nhưng đã về cộng đồng đó, thì buộc phải cư xử theo đúng là một người Hoa: nói tiếng Hoa, ăn cơm theo kiểu người Hoa ...
Vì thế, quan trọng là người Việt Nam mình cũng phải giữ được bản sắc văn hóa của người Việt Nam. Việc chúng ta có xem phim Trung Quốc, có mặc áo dài phong cách Thượng Hải, có ăn món ăn Trung Hoa ... không quan trọng, vì đó không phải là phong cách sống thường ngày của mỗi người. Thử nhìn xem có bao nhiêu người ngày nào cũng ăn sủi cảo, ngày nào cũng ăn vịt quay Bắc Kinh? Có bao nhiêu người lần nào ra đường cũng diện áo dài Trung Quốc ... Điều đó cho thấy, đó chỉ là thẩm mĩ ẩm thực và thời trang nhất thời, tức là họ thay đổi trong một ngày nào đó, một ngày đẹp trời đi chơi với mọi người chẳng hạn, chả thể nói lên điều gì.
Công nhận rằng những văn hóa đó đang du nhập vào nước ta một cách mạnh mẽ và hình như chưa có sự kiểm soát. Nhưng tớ vẫn nhìn thấy mọi người đi chùa đầu năm, mua một cây mía về làm lộc. Tớ vẫn nhìn thấy bàn thờ cắm 3 bát hương, có bánh chưng (cái này của Việt Nam chứ), có con gà, có món bóng xào mà tớ rất yêu thích ... Tớ vẫn thấy nhiều người Việt nói chuyện bằng tiếng Việt với nhau. Và các hàng cơm bình dân thì vẫn thu hút bao nhiêu là khách ...
Vì thế, cái tớ muốn nói rằng, chúng ta không cần phải "tẩy chay" hay "chặn đứng" những luồng văn hóa khác đang xâm nhập vào Việt Nam, mà nên "có kiểm soát" trong một chừng mực nào đó. Đồng thời, chúng ta cũng phải "giúp cho người Việt hiểu và biết cách giữ gìn bản sắc". Tớ vẫn nhớ Trung Quốc có một mục tiêu trong Đại hội Đảng vừa rồi là "Xây dựng chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Hoa". Thế đấy, chúng ta cũng cần "Xây dựng cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam mang màu sắc Việt Nam" chứ.
Nói qua nói lại, tớ xin đưa vài ý kiến như sau:
- Tăng vốn hiểu biết của người Việt về đất nước.
+ Điều này nên thực hiện từ ngay trong trường học, đó là thay đổi cách dạy học môn Lịch sử, Địa lý, Văn học ... Nếu các môn này có cách dạy khác giúp học sinh thích thú hơn, chúng nó chả tội gì phải nhớ lịch sử Trung quốc làm gì cho mệt, vì lịch sử Việt Nam để đủ hấp dẫn để tìm hiểu rồi.
+ Sau đó, có thể là qua các chương trình trên TV, như Theo dòng lịch sử, Đường lên đỉnh Olympia ... để giúp người xem tìm hiểu thêm về Việt Nam. Thậm chí những chương trình giới thiệu về lịch sử, địa lý, con người, văn hóa ... cũng nên tiến hành thường xuyên hơn. Cái này tớ thấy ở đài Hà Nội có chương trình về Hà Nội rất hay. Xem xong mà mình cảm giác Hà Nội còn nhiều cái thú vị mà mình chưa biết hết.
- Tăng ý thức về bản sắc dân tộc của mỗi người. Cái này là một sự kết hợp của bản thân, gia đình, môi trường công tác và toàn xã hội.
+ Theo tớ, trước hết mỗi người phải tự ý thức mình là người Việt Nam, và sống theo đúng bản sắc của người Việt Nam, đó là sử dụng tiếng Việt trong đời sống hàng ngày, văn hóa ẩm thực, lối cư xử của người Việt ...
+ Sau đó là đến gia đình phải có cách để giáo dục con cái. Chứ nhiều người từ bé đã cho con nói tiếng Anh khi còn chưa nói tiếng Việt sõi, thì hỏi thử làm sao nó viết đúng chính tả? Một số gia đình ở nước ngoài, tớ biết là họ rất giữ nề nếp, vì tớ cũng quen 1 chú, chú ý bảo là ra ngoài muốn nói tiếng gì cũng được, nhưng về nhà phải nói tiếng Việt ...
+ Rồi môi trường làm việc và xã hội. Cũng thế thôi, phải giữ gìn bản sắc. Nếu một người tự nhiên thoát ra khỏi guồng quay chung là giữ gìn bản sắc, thì anh ta sẽ, hoặc là bị đánh gục, hoặc quay trở lại với guồng quay. Cho nên xã hội cũng cần phải làm điều này. Giải pháp cụ thể, mình không thể nói một hai dòng là xong được.
- Khi đã tăng vốn hiểu biết của người dân về đất nước, thiết nghĩ cũng chẳng phải quá quan tâm đến vấn đề du nhập văn hóa nữa. Bởi lúc đó họ cũng ý thức được cái gì là cái bản chất rồi. Có điều là nếu cần, hoặc trong thời điểm này, có thể áp dụng biện pháp "hạn chế" hoặc "kiểm soát" các luồng văn hóa nước ngoài. Nhưng nó chỉ là "điều trị triệu chứng", còn "điều trị căn nguyên" thì vẫn phải là giáo dục chính người Việt Nam.
Việc các luồng văn hóa khác du nhập vào Việt Nam quá dễ dàng nó cũng giống như việc bát nước đã đầy và chỉ nhỏ một giọt là tràn. Chúng ta đã quá lâu quên mất rằng phải luôn duy trì bản sắc. Cái cách mà chúng ta để phim nước ngoài tràn ngập tự do, cũng là một sự quên lãng. Hay cái cách mà chúng ta dạy các môn học Lịch sử, Địa lý, Văn học ... cũng là một sự quên lãng ... Cần nhiều thay đổi, cần làm trong một thời gian dài, cần nhiều hành động. Thiết nghĩ, trước hết, bản thân mỗi người hãy tự ý thức đi chăng?
