Nước Mỹ

Điểm mạnh nói mãi chả hết.

Điểm yếu nằm chính ở trong điểm mạnh: Vì quá phát triển, quá mạnh, nên nhiều điểm yếu tiềm tàng của hệ thống ít được chú ý đến.
 
Điểm yếu nằm chính ở trong điểm mạnh: Vì quá phát triển, quá mạnh, nên nhiều điểm yếu tiềm tàng của hệ thống ít được chú ý đến.

Hưng có thể cho một vài ví dụ kô?
 
Biết rằng kiến thức có thể chưa đủ, nhưng em mạo muội dám đưa ra 2 vấn đề:

1, Constitution: Rất mạnh, sống dai, nhưng mỗi lần sửa đổi rất khó khăn.
2, Giới trẻ: Dù quan tâm đến việc bầu cử, nhưng rất ít khi đặt câu hỏi về thể chế của cả đất nước (trong khi hỏi sinh viên Việt Nam chắc anh nào cũng biết chuyện người này người khác đòi đa đảng đa nguyên này nọ.) Dù biết rằng "các tổng thống không bao giờ thực hiện lời mình hứa" nhưng không muốn (hoặc không dám) nghĩ đến 1 thể chế, 1 cách thức phân chia quyền lực nào khác. Cái gì đã tồn tại lâu năm, có tên có tuổi và thành norm thì đều khó phá bỏ.
 
1, Constitution: Rất mạnh, sống dai, nhưng mỗi lần sửa đổi rất khó khăn.

Hiến pháp (constitutional law) với lại những luật bình thường là khác nhau. Mình xin nói tóm tắc cho những ai chưa biết.

Ở Mỹ có 2 luật; luật hiết pháp và luật thường. Luật hiến pháp thì rất ngắn gọn và đơn giản cho đến nay chỉ gồm có 27 điều thôi, bảo vệ những điều quan trọng nhất như dân quyền (tự do ngôn luận, tự báo chí vv).

Những luật hiến pháp này là luật tối cao, các luật thường mà đi ngược lại là sẽ bị Tòa Án Tối Cao (Supreme Court) hủy bỏ (judicial review).

Muốn thông qua luật này thì cần 2/3 quốc hội hoặc 3/4 các tiểu bang thông qua.

Các luật thường thì rất là nhiều và chi tiết hơn, thường dùng để quản lý đất nước. Chỉ cần 1/2 phiếu của quốc hội là có thể thông qua.

Về ý của Quang là Hiến Pháp rất khó thay đổi? Về nguyên lý thì hiến pháp Mỹ còn dễ thay đổi hơn các nước khác bởi vì có thể thay đổi = 2/3 phiếu bầu của quốc hội (giống các nước khác, và cả VN); hơn nữa 3/4 các tiểu bang cũng có thể thay đổi.

Về thực tế, thì hiến pháp Mỹ thay đổi rất nhiều; nó có tới 27 amendments (thêm 27 luật đã được thông qua nhiều lần: vd thời mỡ đầu đất nước, nội chiến, khủng hoảng kinh tế năm 30s, sau chiến tranh thế giới thứ 2 vv).

Ý của Quang thay đổi phải là thay đổi toàn bộ, xóa hết cái củ, viết cái mới?

Hơn nữa trong khoa học chính trị, luật hiến pháp chỉ dùng để bảo vệ những quyền lợi căn bản của người dân. Còn muốn quản trị đất nước thì dùng luật thường cũng được, không nhất thiết phải đụng đến luật hiến pháp. Mình không hiểu cái lợi ích của sự thay đổi thường xuyên của luật hiến pháp?

2, Giới trẻ: Dù quan tâm đến việc bầu cử, nhưng rất ít khi đặt câu hỏi về thể chế của cả đất nước (trong khi hỏi sinh viên Việt Nam chắc anh nào cũng biết chuyện người này người khác đòi đa đảng đa nguyên này nọ.) Dù biết rằng "các tổng thống không bao giờ thực hiện lời mình hứa" nhưng không muốn (hoặc không dám) nghĩ đến 1 thể chế, 1 cách thức phân chia quyền lực nào khác. Cái gì đã tồn tại lâu năm, có tên có tuổi và thành norm thì đều khó phá bỏ.

Thể chế ở đây ý Hưng là sao, có thể nói cụ thể hơn được không?
 
Chỉnh sửa lần cuối:
http://vnexpress.net/GL/The-gioi/Phan-tich/2008/11/3BA0824C/

Tâm tư một người Mỹ về Obama

Dưới đây là cảm xúc của William J. Kole, trưởng văn phòng của AP tại Vienne, Áo, trước kết quả bầu cử tổng thống Mỹ và ảnh hưởng của nó tới những người dân bình thường.

Cô gái người nước ngoài, không quen biết tôi, mà lại đến hôn tôi. Chỉ vì tôi là người Mỹ. Chuyện xảy ra ít giờ sau khi Barack Obama đắc cử tổng thống Mỹ.

Khi đó tôi đang trên xe buýt đi làm, và nói chuyện qua điện thoại. Cô gái người Áo chừng 20 tuổi ngồi đối diện tôi, chắc là nghe thấy tôi nói tiếng Anh.

Không nói một lời nào, cô tiến đến, hôn vào má tôi rồi xuống xe. Không có một lời nào được thốt ra, nhưng thông điệp thì quá rõ. Hôm nay, chúng ta đều là ngừoi Mỹ.

Đã rất lâu rồi, những người Mỹ sống ở nước ngoài như tôi - vốn đã quá quen với việc bị biến thành mục tiêu của sự căm ghét vì những chính sách của chính phủ Mỹ - có cảm giác như lại được yêu.

Như thể đã đi qua một chặng đường dài và gian khó, cuối cùng đã đến được đích.

Cảm giác đó không chỉ có ở tôi.
Một người Mỹ gốc Israel nhảy múa mừng Obama đắc cử tổng thống Mỹ, trong một quán bar ở Jerusalem. Ảnh: AP.

Một đồng nghiệp của tôi ở Ai Cập kể rằng khi chị đi trên đường phố Cairo, có mấy người đã tiến đến và nói: "Hoan hô nước Mỹ!". Những người khác, đều là người lạ, nói những câu chúc mừng và chia sẻ tình cảm.

Một đồng nghiệp khác ở Amman, Jordan, cho biết nhiều người đã chúc mừng cô ngay trên đường phố, nhiều phụ nữ nói họ rất xúc động trước niềm vui khi ông Obama thắng cử tổng thống.

Khi bạn là người Mỹ ở nước ngoài, bạn có thể nhanh chóng bị biến thành mục tiêu của nỗi ghét bỏ. Chẳng cần biết bạn có dính dáng đến chính trị hay không, nhưng nếu chẳng may bạn ở nước ngoài đúng lúc nước Mỹ khiến thế giới buồn lòng, bạn sẽ lãnh đủ. Bạn sẽ cảm thấy mình bỗng dưng trở thành thứ quyền rơm vạ đá cho các chính sách của Washington, bạn sẽ cảm thấy tủi hổ và cô đơn.

Tôi không bao giờ quên một cuốc taxi ở Vienna, vào cái hôm cả thế giới biết chuyện Mỹ hành hạ tù nhân ở trại giam giữ các nghi phạm khủng bố ở Guantanamo. Tài xế là người Hồi giáo, đang vô cùng phẫn nộ. "Mày là người Mỹ, có phải không?", ông ta hỏi với giọng kết tội, vốn đã quen với tai những người sống ở nước ngoài như tôi.

"Ơ, không, tôi người Canada", tôi nói.

Đấy không phải là lần đầu tiên tôi nói dối về quốc tịch của mình. Tôi nói được ba ngoại ngữ, nên cũng có thể linh hoạt khi phải nói dối như thế. Tôi là người Đức khi ở Serbia, là người Pháp khi ở Thổ Nhĩ Kỳ, là người Hà Lan khi ở Áo.

Tôi chẳng sung sướng gì khi nói dối. Nhưng khi ta xa nhà mà lại lo lắng, ta đành phải làm những gì cần thiết để tồn tại.

Đầu năm nay, khi chính quyền Bush công nhận độc lập của Kosovo, một người Serbia, nghe thấy giọng Anh Mỹ của tôi, đã ném một vỏ lon bia vào đầu tôi ngay giữa trung tâm thành phố Vienna. Anh ta ném không trúng, liền nhổ bọt và chửi rủa tôi.

Lần khác, một người Áo nghe thấy con gái tôi (cháu mới ở tuổi thiếu niên) nói chuyện với bạn nó, liền đuổi theo cháu và thét lên: "cút về đi".

Chuyện tấn công bạo lực đối với người Mỹ ở nước ngoài rất hiếm xảy ra. Nhưng chúng tôi vẫn cảm thấy lờ mờ những nguy cơ rình rập.

Sự ghét bỏ xuất hiện ở cả những nơi đáng ra đầy tình thân thiện, như trong các tiệc cocktail. Nhiều người nước khác vây lấy chúng tôi và chất vấn tại sao quân đội Mỹ lại hành hạ tù nhân ở nhà tù Abu Ghraib; tại sao Mỹ không ký Công ước của LHQ về cấm tra tấn; tại sao Mỹ bác bỏ nghị định thư Kyoto về biến đổi khí hậu.

Đáng ra họ phải hỏi Bộ Ngoại giao Mỹ - cơ quan này vẫn thường khuyến cáo công dân nên "giữ mình" khi ở nước ngoài, ngay cả ở những nơi thanh bình như nước Áo.

Tất nhiên, trước những câu hỏi đó, tôi phải thủ thế, phải nhắc nhở những người hay chỉ trích rằng người Mỹ rất bặt thiệp và hào phóng, thường phản ứng rất nhanh bằng cách giúp tiền bạc và sức lực bất kỳ lúc nào bất kỳ nơi nào khi đâu đó trên thế giới có người gặp nạn.

Con cái tôi lớn lên ở châu Âu, và trong bối cảnh thù hằn sau vụ 11/9, tôi phải dạy các cháu cách tránh để người khác nhận ra mình là người Mỹ. Đừng có nói tiếng Anh quá to khi đi tàu điện ngầm. Đừng đội mũ lưỡi trai hay đi giày tennis. Đừng đi đứng một mình, bởi những người Mỹ có thể trở thành mục tiêu của ai đó.

Chúng tôi không quá phóng đại, nhưng cuộc sống quả là căng thẳng. Một cảm giác khó tả về nguy cơ bị tấn công. Bản năng khiến chúng tôi cảnh giác, bởi chính phủ chúng tôi không được ưa chuộng và chúng tôi không được chào đón cho lắm.

Tôi biết nhiều người Mỹ khác cũng có cảm giác như thế khi sống ở một nơi thoải mái và yên bình như Vienna, nơi mà mối nguy hiểm lớn nhất có lẽ chỉ là ăn phải cái bánh mỳ không ngon.

Vì thế, cái hôn tự nguyện hôm qua quả là đáng nhớ.

Bây giờ tôi có được hai thứ cảm xúc mà đã rất lâu không có: thân thiện và ngưỡng mộ. Obama đã có một bài phát biểu thành công, thế giới đã nghe và mong muốn nước Mỹ thành công. Đêm qua, người Mỹ đã làm được một việc mà những người châu Âu chưa làm: bầu một người da màu lên làm tổng thống và tổng tư lệnh quân đội.

Tôi thường chạy marathon, tôi có một chiếc áo may ô màu đỏ, trắng và xanh, nhưng tôi chẳng mấy khi dám mặc ở châu Âu. Chạy marathon đủ vất vả rồi, tôi không cần chịu đựng thêm những tiếng la ó và chế giễu của khán giả.

Nhưng người bạn thân nhất và cũng là bạn tập của tôi - anh là người Pháp - vừa cho phép tôi làm việc đó. "Bây giờ, anh sẽ mặc chiếc áo có cờ Mỹ chứ? Anh được phép rồi đấy", bạn nói với tôi.

T. Huyền (theo AP)

Hóa ra ở VN lại an toàn nhất :D
 
ở VN thi thoảng có chém nhau vì nhìn đểu thôi, còn lại rất là an toàn.
 
hehe đọc cái bài kia của anh Quang mới nhớ đến hôm orientation cho bọn sv mĩ đi study abroad ở châu âu và châu á ông officer cứ dặn là chúng mày nên nhớ dân mĩ rất bị ghét ở ngoài nc mĩ nên u'd better watch out what you wanna say :))

mình chỉ đang suy nghĩ nc mĩ những năm gần đây có 2 cái top industries là financial services và auto making, giờ cả 2 cái đều going down the toilet rồi thì sẽ recover bằng gì :-?
 
thượng viện còn đang không thông qua bail-out cho Detroit :))
kiểu này có khi tuần sau có thêm mấy chục ngàn công nhân của GM và Chrysler mất việc
Tình hình auto industry ở Mĩ xấu thế này đúng là cơ hội vàng cho Nhật Bản, TQ và các nước khác vươn lên
 
Chỉnh sửa lần cuối:
mình chỉ đang suy nghĩ nc mĩ những năm gần đây có 2 cái top industries là financial services và auto making, giờ cả 2 cái đều going down the toilet rồi thì sẽ recover bằng gì

Một cái hay của một nền kinh tế thị trường là nó rất đa dạng; không ai biết trước. Nó không giống như chính phủ ở trên chỉ tay xuống nói là ngành này tốt nên phát triển, ngày kia không tốt.

80 năm trước, ngành xe hơi còn chưa ra đời. 50 năm trước ngành hàng kô mới bắt đầu phát triển. Rồi 30 năm trước tin học mới trở thành mạnh.

Cũng 30 năm trước những ngành công nghiệp nặng như xe hơi, máy bay, được coi là nền tảng của nền kinh tế Mỹ suy sụp và ai cũng nói là Nhật sẽ vương lên. Nhưng rồi tin học phát triển, rồi electronics, financial innovations. Rồi bay giờ thì biotechnology, dược liệu vv

Cái mình muốn nói là đối với một nền kinh tế thị trường: giỏi một ngành nghề (xe hơn, máy bay vv) không có gì là nổi bật cả. Cái quan trọng hơn đó là: có thể tạo ra một ngành nghề nào mới hay kô

thượng viện còn đang không thông qua bail-out cho Detroit
kiểu này có khi tuần sau có thêm mấy chục ngàn công nhân của GM và Chrysler mất việc

Không nhất định là họ phải thất nghiệp.

Ở Mỹ có bankruptcy law (luật phá sản); đặc biệt là Chapter 11 (chương 11). Đại khái là, nếu một công ty tuyên bố phá sản. Công ty đó có thể giữ lại tài sản của mình để tiếp tục làm việc; chính phủ sẽ đàm phán giữa công ty đó và chủ nợ của họ để nghiên cứu một phương pháp trả tiền mới giữa hai bên.

Mục đích của luật này là giải quyết vụ người nợ khi phá sản, bị tước hết tài sản rồi không có gì để mà kiếm tiền để mà trả nợ nữa --> có hại cho người bị nợ và chủ nợ --> có hại cho nền kinh tế

Trong vụ những công ty GM và Chrysler. Họ có thể đưa đơn phá sản dưới chương 11. Họ có thể vẫn giữ những tài sản của họ (nhà máy, công cụ vv). Những cổ phần viên chính của những công ty này phải đàm phán với chủ nợ về restructure plan (kiểm như là phương án thay đổi công ty) và một hợp đồng trả tiền mới. Phần lớn nhân viên kô nhất thiết phải là bị đuổi việc...nhưng đám CEOs thì chắc chắn là mất việc.

Chỉ một điều, Chrysler đã được chính phủ Mỹ bail-out (trợ cấp tiền) cho hồi trước rồi...nhưng vẫn kô vực dậy nổi...theo ý mình có trợ cấp lần nữa thì cũng vậy thôi. Vừa tốn tiền, vừa cản trợ sự phát triển của xã hội bằng cách gìn giữ những cái đã kô còn hoặc động nữa của ngày xưa.
 
Chỉnh sửa lần cuối:
cái này thì liên quan gì đến nước Mỹ ;))
 
Cho em nêu lên vài thiển ý, quan sát được sau hơn 1 năm ở Canada. Rằng thì là mà người Canada ko ưa người Mỹ cho lắm 8-} giống như kiểu hai anh em nhưng thằng anh to cao lực lưỡng lúc nào cũng được tung hô, lại hám lợi, chuyên bòn rút tiền tiết kiệm của thằng em. sắp tới lại có chuyện đóng cửa biên giới (nghĩa là người dân 2 nước ko thể chỉ qua lại bằng Driving license- bằng lái xe, mà phải có hộ chiếu đàng hoàng). Canada lúc nào cũng tự so sánh để chỉ ra rằng ta đây độc lập về chính trị và kinh tế.
Có điều kể từ khi Obama lên ngôi, tình hình căng thẳng giảm xuống hẳn. Mỹ ko còn bị đưa ra chủ đề bàn tán như thể: well, it's American...
 
Không nhất định là họ phải thất nghiệp.

Ở Mỹ có bankruptcy law (luật phá sản); đặc biệt là Chapter 11 (chương 11). Đại khái là, nếu một công ty tuyên bố phá sản. Công ty đó có thể giữ lại tài sản của mình để tiếp tục làm việc; chính phủ sẽ đàm phán giữa công ty đó và chủ nợ của họ để nghiên cứu một phương pháp trả tiền mới giữa hai bên.

Mục đích của luật này là giải quyết vụ người nợ khi phá sản, bị tước hết tài sản rồi không có gì để mà kiếm tiền để mà trả nợ nữa --> có hại cho người bị nợ và chủ nợ --> có hại cho nền kinh tế

Trong vụ những công ty GM và Chrysler. Họ có thể đưa đơn phá sản dưới chương 11. Họ có thể vẫn giữ những tài sản của họ (nhà máy, công cụ vv). Những cổ phần viên chính của những công ty này phải đàm phán với chủ nợ về restructure plan (kiểm như là phương án thay đổi công ty) và một hợp đồng trả tiền mới. Phần lớn nhân viên kô nhất thiết phải là bị đuổi việc...nhưng đám CEOs thì chắc chắn là mất việc.

Idealist. Nói thì nghe có vẻ như vậy, nhưng thực ra là chắc chắn mất việc. Đơn giản là không có tiền để trả các loại công nợ, không có khách hàng đặt mua để tạo ra doanh thu thì công nhân đi làm để làm gì. Cái mà chúng ta đang nói tới là cơn bão tài chính chứ không phải đơn giản là một hai công ty làm ăn khó khăn. Công ty làm ăn khó khăn thì nghỉ việc chỗ này, đi làm chỗ khác. Chứ giờ chẳng có tiền, chẳng có việc thì làm gì còn gì. Thế giới chúng ta đang ở là thế giới thật chứ không phải là trong sách vở. Hết tiền là hết hoạt động, hết nhân công, hết giám đốc, hết sản phẩm.

Nghe vậy khắc nghiệt hay bi quan quá chăng? Nếu mọi người để ý một chút thì thấy thông tin giờ toàn nói về cắt giảm việc làm ví dụ như đây, đây. hay đây kể cả những công ty đang phất và ít khó khăn hơn mấy vị Big 3 trong ngành sản xuất ô tô kia rất nhiều. Mỹ trong vòng 1 quý vừa qua mất ít nhất là nửa triệu (500,000) việc làm source. Người ta ước tính là từ lúc cuộc khủng hoảng nhen nhóm mắt khoảng 2 triệu rưỡi việc làm. Đừng nói rằng cứ file under chapter 11 là xong chuyện, chỉ có CEO mất việc mà nhân công không làm sao.

Nước Mỹ đang ở trong một trong những cơn khủng khoảng lớn nhất trong lịch sử của nước này. Tất cả những thứ người ta tưởng là ưu việt và kinh điển đều đang sụp đổ. Ai lại dám nghĩ là nước Mỹ lại có những chính sách tồi tệ về điều hành thị trường tài chính và có những lỗ hổng không đo đếm hết trong hành pháp? Ai dám nghĩ đồ của Mỹ sáng tạo và sản xuất ra (ô tô) giờ không còn ai thèm dính vào nữa? Hệ thống chính trị của Mỹ có vẻ là hay nhưng 8 năm vừa qua những vẫn không tránh được việc đưa Mỹ vào một trong những thời kỳ tồi tệ nhất, toàn tin xấu. Dân chúng mất lòng tin vào người đứng đầu của quốc gia, chiến tranh kéo dài, kinh tế suy giảm,... Cái gì của Mỹ là hay thì chúng ta thừa nhận là hay và học hỏi nhưng đừng lý tưởng hoá nước Mỹ vì đó chỉ là nhất thời và phiến diện. Lý tưởng hoá nước Mỹ không giúp chúng ta có được bài học hữu ích mà làm mờ đi khả năng phán xét một cách có trọng tâm và khách quan.

Đây là cuộc đại khủng hoảng, tất cả bắt nguồn từ nước Mỹ. Đừng nói đến nước Mỹ như một chuẩn mà thế giới phải theo nữa. Vì bằng chứng đã sờ sờ ra trước mặt mọi người rồi, không có chỗ nào để che dấu và chối cãi được nữa. Các nước từng một thời làm bá chủ thế giới như Đức, Pháp, Anh, Tây Ba Nha, La Mã,... đều rồi lần lượt phải nhường cho những nước năng động, sáng tạo và khả năng thích ứng tốt hơn. Bánh xe lịch sử là vậy.

P/S: Nếu ai không theo dõi tin tức tài chính, kinh tế của thế giới một cách thường xuyên, nhất là trong thời điểm này thì xin giới hạn ý kiến của mình trong khu vực mình nắm rõ.
 
Nước Mỹ đang ở trong một trong những cơn khủng khoảng lớn nhất trong lịch sử của nước này. Tất cả những thứ người ta tưởng là ưu việt và kinh điển đều đang sụp đổ. Ai lại dám nghĩ là nước Mỹ lại có những chính sách tồi tệ về điều hành thị trường tài chính và có những lỗ hổng không đo đếm hết trong hành pháp?

Hệ thống chính trị của Mỹ có vẻ là hay nhưng 8 năm vừa qua những vẫn không tránh được việc đưa Mỹ vào một trong những thời kỳ tồi tệ nhất, toàn tin xấu. Dân chúng mất lòng tin vào người đứng đầu của quốc gia, chiến tranh kéo dài, kinh tế suy giảm,... Cái gì của Mỹ là hay thì chúng ta thừa nhận là hay và học hỏi nhưng đừng lý tưởng hoá nước Mỹ vì đó chỉ là nhất thời và phiến diện. Lý tưởng hoá nước Mỹ không giúp chúng ta có được bài học hữu ích mà làm mờ đi khả năng phán xét một cách có trọng tâm và khách quan.

Có đất nước nào mà kô từng có khủng hoảng; có nước nào mà kô mắc sai lầm? Cái mà phân biệt giỏi và dở là ở khả năng nhận ra sai lầm của mình và sửa chữa nó.

Và đây chính là điểm mạnh của nền chính trị dân chủ ở Mỹ: khả năng mà người dân nhận ra sai lầm của mình và quyết định để mà sửa chữa.

Mình không đoán được tương lai nên dám nói là Mỹ sẽ thành công; tuy nhiên chúng ta phải thừa nhận là sự chiến thắng của đảng Dân Chủ và đặc biệt nhất là tổng thống Obama là một dấu hiệu cho thấy người dân Mỹ đã nhận ra sai lầm của mình, và quan trọng hơn nữa là, với hệ thống dân chủ ở Mỹ, họ có khả năng sửa chửa lỗi lầm của đất nước.

Hơn nữa, nhìn lại quá khứ, đây kô phải là lần đầu Mỹ bị khủng hoảng (vd như thập niên 30, 70, rồi cuối thập niên 80 đầu thập niên 90), tuy nhiên Mỹ vẫn vương lên

Ai dám nghĩ đồ của Mỹ sáng tạo và sản xuất ra (ô tô) giờ không còn ai thèm dính vào nữa?

Thựa ra nhiều người đã nghĩ đến cái này từ thập niên 70, 80 rồi. Tuy nhiên chính cái này cũng là một điểm mạnh của nền kinh tế thị trường của Mỹ

Một cái hay của một nền kinh tế thị trường là nó rất đa dạng; không ai biết trước. Nó không giống như chính phủ ở trên chỉ tay xuống nói là ngành này tốt nên phát triển, ngày kia không tốt.

80 năm trước, ngành xe hơi còn chưa ra đời. 50 năm trước ngành hàng kô mới bắt đầu phát triển. Rồi 30 năm trước tin học mới trở thành mạnh.

Cũng 30 năm trước những ngành công nghiệp nặng như xe hơi, máy bay, được coi là nền tảng của nền kinh tế Mỹ suy sụp và ai cũng nói là Nhật sẽ vương lên. Nhưng rồi tin học phát triển, rồi electronics, financial innovations. Rồi bay giờ thì biotechnology, dược liệu vv

Cái mình muốn nói là đối với một nền kinh tế thị trường: giỏi một ngành nghề (xe hơn, máy bay vv) không có gì là nổi bật cả. Cái quan trọng hơn đó là: có thể tạo ra một ngành nghề nào mới hay kô

Cái gì của Mỹ là hay thì chúng ta thừa nhận là hay và học hỏi nhưng đừng lý tưởng hoá nước Mỹ vì đó chỉ là nhất thời và phiến diện. Lý tưởng hoá nước Mỹ không giúp chúng ta có được bài học hữu ích mà làm mờ đi khả năng phán xét một cách có trọng tâm và khách quan.

Mình đồng ý, muốn học cái gì thì chúng ta cũng phải tham khảo đàng hoàng, kô nên chỉ biết copy

Đây là cuộc đại khủng hoảng, tất cả bắt nguồn từ nước Mỹ. Đừng nói đến nước Mỹ như một chuẩn mà thế giới phải theo nữa. Vì bằng chứng đã sờ sờ ra trước mặt mọi người rồi, không có chỗ nào để che dấu và chối cãi được nữa. Các nước từng một thời làm bá chủ thế giới như Đức, Pháp, Anh, Tây Ba Nha, La Mã,... đều rồi lần lượt phải nhường cho những nước năng động, sáng tạo và khả năng thích ứng tốt hơn. Bánh xe lịch sử là vậy.

Cho dù là Đức, Pháp, Anh, TBN, La Mã có sụp từ lâu rồi, nhưng nếu họ có cái gì hay thì mình cũng nên học. Không nên chụp mũ cứ thằng Mỹ là xấu hết, kô nên học

Bánh xe lịch sử có chứng minh cái gì thì đó là 1 điều: ai luôn luôn học tập từ mình và từ người khác để tiến bộ thì sẽ vương lên; còn ai mà bảo thủ, cố chấp tự cho mình là tài kô học hỏi ai sẽ thất bại. Mấy trăm năm trước Việt Nam đóng cửa tự cho mình là thông minh và tài giỏi nhất, không thèm học hỏi người khác; cuối cùng thì đất nước mình bị thục lùi và bị đô hộ.

Nếu Mỹ mà đóng cửa kô tiếp tục học tập thì nó cũng suy sụp thôi; nhưng hệ thống chính trị và kinh tế của Mỹ tạo ra điều kiện là họ luôn tiếp tục học tập những bài học từ mình và từ người khác.
 
Chỉnh sửa lần cuối:
Idealist. Nói thì nghe có vẻ như vậy, nhưng thực ra là chắc chắn mất việc. Đơn giản là không có tiền để trả các loại công nợ, không có khách hàng đặt mua để tạo ra doanh thu thì công nhân đi làm để làm gì. Cái mà chúng ta đang nói tới là cơn bão tài chính chứ không phải đơn giản là một hai công ty làm ăn khó khăn. Công ty làm ăn khó khăn thì nghỉ việc chỗ này, đi làm chỗ khác. Chứ giờ chẳng có tiền, chẳng có việc thì làm gì còn gì. Thế giới chúng ta đang ở là thế giới thật chứ không phải là trong sách vở. Hết tiền là hết hoạt động, hết nhân công, hết giám đốc, hết sản phẩm.

Mình kô muốn đi nhiều vào chuyên môn, cho nên viết riêng ra 1 cái post này.

Nước Mỹ đang ở trong 1 cuộc khủng hoảng tài chính; mấu chốt của vấn đề là "credit crunch" - đại khái là cái financial institutions (banks, mutual funds, funds of funds vv) không cho vay mượn nữa. Nguyên do thì nhiều nhưng một vài cái chính là: 1) cái balance của họ có rất nhiều "toxic assets" (kiểu như là non-performancing loans -những cuộc cho vay mà người trả kô có khả năng trả nữa và giá trị giảm xuất rất nhiều - phần lớn là ở sub-prime morgages), 2) hoặc là họ rất là có liên hệ rất nhiều financial investments như securities, credit swaps, financial derivatives etc trực tiếp hay là gián tiếp thông qua nhiều financial institutions khác nhau cho nên họ sợ kô có đủ liquidity (tiền cơ động) để mà ứng phó và thế là họ kô có cho vay mượn.

Nguyên nhân của cả cái credit crunch này, thì nói ngắn gọn illiquidity - kô có đủ tiền cơ động ở cái financial institutions.

Bởi vì vấn đề là credit crunch: cái financial institutions kô đưa tiền vào nền kinh tế, cho nên phương pháp ứng phó là chính phủ thay thế cho tư nhân để đưa tiền vào nền kinh tế ("pumping the pump").

Tuy nhiên tiền kô phải vô hạn. Chúng ta đã qua cái thời chính phủ cứ in tiền vô tội vạ ra để mà giải quyết vấn đề. "Sách vở" đã ghi chép lại cả chục tình trạng mà chính phủ làm vậy, kết quả rất là bi kịch, chỉ một vài vd Đức, Bolivia, Nga vv.

Quay trở lại vấn đề vụ trợ giúp của mấy cái công ty auto. Bởi vì tiền là có hạn, 1 dollar đưa vào giúp mấy cái auto này là 1 dollar không thể dùng để mà giúp những vấn đề cần thiết khác có giá trị cao hơn ("opportunity cost")

Nhìn lại quá khứ, những công ty đã làm ăn thua lỗ từ lâu; chính phủ đã từng giúp đỡ họ trong quá khứ. Giả dụ bạn là một nhà đầu tư, bạn chỉ có 1 dollar để mà đầu tư, bạn chọn là sẽ bỏ vào những công ty auto này hay là tìm những mục tiêu khác?

Cả cái cuộc khủng hoảng kinh tế này không phải là kô ai biết; rất nhiều người từng chỉ ra là đây là 1 cái bubble gần giống như cuộc khủng hoảng kt ở thập niên 30 ("great depression) nhưng ít ai chịu nghe. Mình kô phải nói là cái gì trong "sách vở" cũng đúng, nhưng những ai coi thường "sách vở" thì thế nào cũng mắc những sai lầm của quá khứ.
 
Nếu là nhà đầu tư thì chắc là khó mà bỏ tiền đầu tư vào ngành công nghiệp ô tô Mỹ lúc này. Nhưng vấn đề là đây là chính phủ Mỹ, chứ không phải 1 nhà đầu tư đơn thuần. Họ cần nhìn đến nhiều khía cạnh hơn chứ không đơn thuần chỉ là lợi nhuận.

Nguyên năm vừa rồi nước Mỹ đã mất khoảng 2-3 triệu việc làm, kế hoạch của Obama cũng mới dám đặt mục tiêu tạo 2.5 triệu việc làm trong năm 2009 (mới nâng lên 3 triệu). Vậy nếu bây giờ ngành ô tô chết, chỉ tính 4 đại gia ở Detroit thôi, thì nước Mỹ sẽ gánh tiếp khoang 1-2 triệu người mất việc nữa, tức là sẽ lại có người ngồi khong, claim tiền chính phủ nữa, trong bối cảnh không xin đâu ra việc như hiện nay thì chắc chắn là một khi mất viêc thì họ sẽ phải ngồi không dài dài, vậy là chính phủ, thì có cứu hay không?

Chưa kể họ phải nhìn vào khía cạnh ổn định xã hội nữa, nhiều người không có việc, dân chúng sẽ nghèo hơn trước, tệ nạn sẽ gia tăng.

Tóm lại, trong cái bối cảnh hiện nay, những thằng to đầu tạm thời không thể để chết.

Mà đùa chứ ... công ty phá sản mà nói là nhân viên không nhất thiết phải mất việc ... bó tay ... mộng mơ miễn hỏi ... Thế Lehman Brothers sụp thì 60,000 nhân viên của nó có mất việc không? Một khi đã tuyên bố phá sản, đơn giản là công ty đó không còn tồn tại. Nếu nó may mắn được mua lại, thì một số nhân viên có thể được tiếp tục thuê lại. Còn ở cái thời điểm công ty cũ tuyên bố phả sản, tât cả nhân viên đều mất việc. Như trường hợp Lehman, may mắn được mua lại khoảng 70-80% công ty rồi, nhưng mà tổng số nhân viên được thuê lại bởi người mua cũng chỉ khoảng một nửa thôi.

Mục đích của luật phá sản không phải là để công ty bị phá sản tiếp tục có tiền hoạt động. Mà là để giải quyết các khoản nợ một cách có trật tự. Về mặt luật pháp, công ty đã tuyên bố phá sản thì không tồn tại nữa, hoạt động làm sao được. Tớ đố cậu kiếm được bất kỳ một cái giao dịch nào của Lehman Brother sau thời điểm nó tuyên bố phá sản đấy.

BAT
 
Chỉnh sửa lần cuối:
Nếu là nhà đầu tư thì chắc là khó mà bỏ tiền đầu tư vào ngành công nghiệp ô tô Mỹ lúc này. Nhưng vấn đề là đây là chính phủ Mỹ, chứ không phải 1 nhà đầu tư đơn thuần. Họ cần nhìn đến nhiều khía cạnh hơn chứ không đơn thuần chỉ là lợi nhuận.
Chưa kể họ phải nhìn vào khía cạnh ổn định xã hội nữa, nhiều người không có việc, dân chúng sẽ nghèo hơn trước, tệ nạn sẽ gia tăng

Có thể là cách dùng từ của mình tạo ra sự hiểu lầm. một lần nữa, thay chữ "lợi nhuận" thành "tác động đến xã hội đối với xã hội" thì có thể sẽ khác

Mình thử lấy 1 ví dụ. Bạn bị bệnh lao rất nghiêm trọng. Cái side-effect (tác động phụ) của bệnh này là ho rất nhiều, làm bạn rất khó chịu, không làm được gì. Trong một thế giới hoàn hảo, bạn muốn dùng tiền để mua thuốc bệnh lao và thuốc giảm ho cho thoải mái. Tuy nhiên trong thực tế thì bạn chỉ có một số tiền có hạn, nếu bạn dùng 1 dollar để mà để mà mua thuốc giảm ho, thì bạn sẽ có ít hơn 1 dollar để mà mua thuốc trị lao (scarcity; opportunity cost) - bạn sẽ làm sao đây? Giành hết tiền để mà mua thuốc trị lao, nếu có dư giả thì mua thuốc ho? Hay là cứ mỗi lần bạn ho, thấy khó chịu là mua thuốc ho, cuối cùng kô có tiền để trị bệnh lao?

Mình kô muốn nói là cứ để mấy cái auto đó sụp bởi vì đây là một thời điểm nguy cấp. Cái mình nói đó là, mấy cái công ty này kô phải là mấu chốt của vấn đề, và đem cả đóng tiền này cứu họ sẽ có hiệu quả rất thấp.

Thử nhìn vào 1 vài số liệu, chính phủ Mỹ chỉ chi trực tiếp khoảng 30 tỉ dollars cho mấy cái ngân hàng chính; tuy nhiên đã chi cho 2 cái công ty xe này 17 tỉ dollars ngay bây giờ trong khi chính phủ đã hứa chi 30 tỉ trong tháng 3 năm 2009 để mà giúp họ và sẽ xem xét thêm sau này. Vậy thì cũng đã 47 tỉ dollars. Trong khi citigroup, ngân hàng lớn nhất ở Mỹ vừa sa thải 50,000 nhân viên

Những cái ngân hàng này chính là căn bệnh lao (mấu chốt) cần phải chú tâm để mà chửa trị...khi nào mình có dư chút đỉnh thì mới có thể giúp mấy cái công ty xe này.

Mà đùa chứ ... công ty phá sản mà nói là nhân viên không nhất thiết phải mất việc ... bó tay ... mộng mơ miễn hỏi ... Thế Lehman Brothers sụp thì 60,000 nhân viên của nó có mất việc không? Một khi đã tuyên bố phá sản, đơn giản là công ty đó không còn tồn tại. Nếu nó may mắn được mua lại, thì một số nhân viên có thể được tiếp tục thuê lại. Còn ở cái thời điểm công ty cũ tuyên bố phả sản, tât cả nhân viên đều mất việc. Như trường hợp Lehman, may mắn được mua lại khoảng 70-80% công ty rồi, nhưng mà tổng số nhân viên được thuê lại bởi người mua cũng chỉ khoảng một nửa thôi.

Trong luận phá sản có nhiều chương khác nhau; mình kô phải là luật sư, hay học chuyên về cái này nên mình kô biết rõ.

http://en.wikipedia.org/wiki/Chapter_11

Đọc sơ qua cái trang wikipedia. Luật phá sản có 3 chương, chương 7, 11 và 13. Tật đoàn thường dùng chương 7 và 11.

Nếu 1 tập đoàn khai phá sản dưới chương 7; đại khái là tật đoàn đó sẽ bán hết cái tài sản của mình để trả cho chủ nợ. Cái này mình nghĩ là Lehman Brothers khai cái này

Chương 11, đại khái là nếu 1 tật đoàn khai chương này thì tòa sẽ tạm hoãn tất cả nợ của họ có trong một thời gian tùy thuộc vào từng vụ. Người nợ vẫn nắm giữ những tài sản của họ và sẽ có quyền đưa ra một "re-organization plan" (1 bản kế hoạch sửa chữa) để cải thiện công ty. Tòa án và chủ nợ phải xem xét và phê chuẩn bản kế hoạch này; nếu kô thì lại phải trở về tòa vv
 
Chỉnh sửa lần cuối:
Credit crunch, MBS, derivative, opportunity cost, chapter 11,... biết những thứ đấy để kết luận là chưa chắc nhân công mất việc!!! Nghe thì thấy rất nhiều kiến thức nhưng mấu chốt để kết gắn với thực tại thì lại không có. Giữa thời đại khủng hoảng này còn bảo vệ rằng có thể nhân công của Big 3 không thất nghiệp khi công ty phá sản vì nước Mỹ có những điều luật thật tuyệt vời thì quá ảo tưởng vào sự kỳ diệu của nước Mỹ. Nói vậy thì chẳng khác nói nước Mỹ rất kỳ diệu nên ở đây người chết cũng sống lại được.

Nhìn qua thì có rất nhiều nhiều thứ trong mấy bài vừa rồi nhưng câu hỏi cuối cùng chốt lại là nếu Big 3 phá sản, công nhân của họ có sẽ mất việc không? Hay sự kỳ diệu của nước Mỹ sẽ cứu được họ?

Side note: một số chuyên gia cho rằng tỉ lệ tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2009 sẽ là 0%. FYI
 
Back
Bên trên