Một bài toán rất thú vị

Phan Nhật Minh
(phannhatminh)

Thành viên danh dự
Có một bài toán rất vui cũng khá đau đầu mà mình tình cờ sưu tầm được, post ra đây để các bạn suy nghĩ :

Một người muốn thử tài 2 nhà bác học bèn nghĩ ra 2 con số (lớn hơn 1 và nhỏ hơn 101) rồi đem tổng của 2 số đó đưa cho nhà bác học thứ 1 và tích 2 số đó cho nhà bác học thứ 2 và đố 2 nhà bác học này tìm ra được giá trị của 2 số đó. Sau một hồi ngẫm nghĩ, 2 nhà bác học đến nói chuyện với nhau:

Nhà bác học thứ 1 : Mình không thể nào tìm ra được cậu ạ
Nhà bác học thứ 2 : Mình cũng biết là cậu chắc chắn sẽ không thể tìm ra được
Nhà bác học 1 : Ah thế thì mình biết rồi !
Nhà bác học 2 : Oh Vậy thì mình cũng biết rồi !


:) Hỏi là làm sao mà 2 nhà bác học chỉ sau một đoạn hội thoại ngắn như vậy mà có thể biết được giá trị của 2 số đó?
 
he he, tích cho bác học 1 và tổng cho bác học 2 chứ. ;)
 
:D uh đúng rồi em nhầm, đúng như bác Điềm nói là tích cho bác học 1 và tổng cho bác học 2 :D.

Hỏi nhỏ bác Điềm cái là bác làm được bài này trong vòng bao lâu?
 
Hình như là thứ 4 ngày 13 thì phải :D. Nhưng mà em nghĩ anh Minh nên đổi "bác học" thành "trâu vật" thì hợp hơn :))
 
He he Minh đâu vào cho lời giải cái .

Bài này anh Dũng trâu đựơc kể ra cũng tài chột .

Em chịu hoàn toàn ... hehe thằng Minh chắc lại giở trò cãi cùn thôi ... mày đưa lời giải ra đây ... tao mà không phản bác được ... thề rửa bát cả năm nay luôn.
 
Phan Nhật Minh đã viết:
Hỏi nhỏ bác Điềm cái là bác làm được bài này trong vòng bao lâu?

chả biết, hôm đấy ngồi chơi, có mấy thằng cùng giải. :)

Hình như là thứ 4 ngày 13 thì phải . Nhưng mà em nghĩ anh Minh nên đổi "bác học" thành "trâu vật" thì hợp hơn

Chỉ cần xem cách suy luận của bọn 'bác học' chứ có cần tìm số cụ thể đâu. Tìm hẳn ra số thì rõ la trâu rồi ;)
 
Vũ Xuân Tùng đã viết:
He he Minh đâu vào cho lời giải cái .

Bài này anh Dũng trâu đựơc kể ra cũng tài chột .

Em chịu hoàn toàn ... hehe thằng Minh chắc lại giở trò cãi cùn thôi ... mày đưa lời giải ra đây ... tao mà không phản bác được ... thề rửa bát cả năm nay luôn.
Khu Quốc Dũng đã viết:
Hình như là thứ 4 ngày 13 thì phải . Nhưng mà em nghĩ anh Minh nên đổi "bác học" thành "trâu vật" thì hợp hơn

Hê hê chán các chú quá nhể, chú Tùng chuẩn bị đi rửa bát đi nhá :D. Bài này hơi bị đỉnh cao đấy hê hê.
Đúng như bác Điềm nói đấy vấn đề ở đây không phải là kết quả mà là phương pháp luận :). Thật ra bài này là một bài toán mang tính thực nghiệm ngẫu nhiên có áp dụng các suy luận số học, logic chỉ để phục vụ mục đích optimization chứ không phải là một bài toán suy luận để tìm kết quả một cách tuyệt đối. Thế nên nếu các d/c nghĩ theo hướng đi tìm lời giải đẹp và triệt để thì tất nhiên có tìm đến tết cũng không ra (chính vì thế nên chú nào càng smart thì sẽ giải càng lâu hehe :D)

Nói tóm tắt là sau câu nói đầu tiên của chú bác học 2 có thể rút gọn các giá trị
mà tổng của 2 số đó có thể đạt được là :
11 17 23 27 29 35 37 41 47 53.

Vậy vì sao các giá trị khác bị loại bỏ?
+ Tổng của 2 số nguyên tố.
+ Tổng của một số nguyên tố lớn hơn 50 và một số bất kỳ.
+ Tồn tại khả năng giao hoán kép(cả tổng lẫn tích).

Prove: + Dễ thấy các số từ 54 trở lên đều bị loại bỏ vì chắc chắn thỏa mãn điều kiện là tổng của một số nguyên tố và một số bất kỳ.

các số còn lại :

4 = 2 + 2 -> loại
5 = 3 + 2 -> loại
6 = 3 + 3 -> loại
7 = 2 + 5 -> loại
8 = 3 + 5 -> loại
9 = 7 + 2 -> loại
10 = 7 + 3 -> loại
11
12 = 7 + 5 -> loại
13 = 11 + 2 -> loại
14 = 11 + 3 -> loại
15 = 13 + 2 -> loại
16 = 13 + 3-> loại
17
18 = 13 + 5 -> loại
19 = 17 + 2 -> loại
20 = 17 +3 -> loại
21 = 19 + 2 -> loại
23
24 = 19 + 5 -> loại
25 = 23 + 2 -> loại
26 = 23 + 3 -> loại
27
28 = 23 + 5 -> loại
29
30 = 23 + 7 -> loại
31 = 29 + 2 -> loại
32 = 29 + 3 -> loại
33 = 31 + 2 -> loại
34 = 31 + 3 -> loại
35
36 = 31 + 5 -> loại
37
38 = 31 + 7 -> loại
39 = 37 + 2 -> loại
40 = 37 +3 -> loại
41
42 = 37 + 5 -> loại
43 = 41 + 2 -> loại
44 = 41 + 3 -> loại
45 = 43 + 2 -> loại
46 = 43 + 3 -> loại
47
48 = 43 + 5 -> loại
49 = 47 + 2 -> loại
50 = 47 + 3 -> loại
51
52 = 47 + 5 -> loại
53

như vậy còn : 11 17 23 27 29 35 37 41 47 51 53. Nhưng số 51 có khả năng giao hoán kép : 51 = 17 + 34 = 34 + 17 = 17*2 + 34/2. như vậy chỉ còn

11 17 23 27 29 35 37 41 47 53

Tóm lại sau câu trả lời đầu tiên của nhà bác học 2 thì nhà bác học 1 sẽ biết được tích và 10 khả năng trên của tổng còn nhà bác học 1 sẽ biết được tổng và các khả năng sau của tích :

product.gif


Để ý bảng trên sẽ thấy ứng với 10 khả năng của tổng như vậy có một số tích bị lặp lại.
Sau câu nói thứ 2 của bác học 1 (bác học biết tích) có thể khẳng định rằng như vậy tích của 2 số đó không thể nào là những tích bị lặp lại (nếu không thì bác học 1 sẽ không thể nào biết được).
Như vậy sau câu nói này có thể loại thêm được một số trường hợp nữa.

Nhận xét những giá trị còn lại có thể thấy rằng ứng với mỗi giá trị có thể đạt được của tổng sẽ có 3 trường hợp : nhiều hơn 2 tích, chả có tích nào(do đã bị loại hết), và chỉ có một tích. Và câu trả lời cuối cùng của bác học 2 đã cho thấy cái tổng mà ông ta biết chỉ có duy nhất 1 tích còn lại tương ứng, xét bảng trên ta có thể thấy chỉ có duy nhất tổng 17 và tích 52 là thỏa mãn đk này (rất may) và như vậy không những chỉ 2 nhà bác học kia biết mà ta cũng có thể biết được số đó là gì ( 4 và 13 ).


Nói chung bài toán này kết quả như vậy là tương đối đẹp và cũng chưa phải khó ở mức tối đa vì nếu kết quả cho ra lớn hơn 1 trường hợp giống như cặp 17 - 52 thì chúng ta vẫn có thể trả lời được câu hỏi về phương pháp xác định kết quả của 2 nhà bác học trên mà không cần biết đáp số chính xác (và thực sự kết quả như thế thì hợp với phương pháp luận của dạng bài kiểu này hơn). Vậy kết luận là cái khó nhất của bài toán này là gì? Có thể nói đấy là phương pháp luận khá độc đáo, hơi ngược lại với cách giải toán thông thường (chỉ đi tìm kết quả) mà thay vào đó là sự tập trung vào các phương pháp luận hết sức chặt chẽ và logic. Bước ngoặt tư duy và có lẽ sự tricky nhất của bài này có lẽ bắt đầu từ sau bước xác định ra 10 khả năng của tổng, chuyển hướng từ tư duy dùng logic để loại trừ và tiếp cận kết quả sang tư duy bỏ mặc kết quả và kiên định với phương pháp luận. Do vậy nếu đc nào hiếu thắng mà giải bài này thì càng giải sẽ càng bế tắc và rất dễ dẫn đến kết luận là đề sai hê hê.



Từ bài này có thể rút ra một bài toán tổng quát hơn là cho 2 số tự nhiên a,b nằm trong khoảng (x < a, b < y) . Với đoạn hội thoại y như vậy và biết rằng sau đoạn hội thoại này chúng ta cũng có thể xác định chính xác giá trị của a,b. Vậy hãy xác định các điều kiện/ giá trị khác nhau của x và y sao cho giả định trên hợp lệ.

Mời các đ/c chiến đấu tiếp :D.
 
Dĩ nhiên là không tư duy đúng thì làm sao ra được kết quả. Bài này đúng áp dụng lối tư duy rất thú vị nhưng vẫn cần đòi hỏi mức độ "trâu chó" tương đối mất thời gian thì mới tìm ra kết quả cuối cùng được.
Quả thực bài này cũng không phải tự một mình em giải ra được (phần vì suy luận chưa đầy đủ, phần vì ngại "trâu chó" nên không làm nó đến cùng) nên cũng không muốn post lời giải mà chỉ post kết quả ra cho vui thôi.
Anh Minh hôm nào tìm vài bài khác kiểu này post lên để anh em suy nghĩ, học hỏi tí.
 
Hmmm...Em đang định nhờ chú Pen IV giải hộ bài này nhưng mấy hôm nay bận quá mà máy thì chưa cái Pascal. Bài toán tổng quát có thể giải tương tự nhưng không nhưng em không rõ là chú Pen IV trâu được đến bao nhiêu. Độ phức tạp của em hiện giờ là O(n^2) trên lý thuyết nhưng thực tế thì lớn hơn nhiều. Mà anh Minh làm có vẻ gọn gàng quá nhỉ.
 
Chỉnh sửa lần cuối:
Mấy giờ rồi mà còn xài pascal! Anh Minh xài JAVA có vẻ ngon lành đấy nhỉ :D
 
Hehehe, anh chịu chú Minh. Lần sau đố bài nào thú vị hơn đê! Trâu bò thế này mất hứng quá :-s
 
Đại trượng phu nói được làm được ... nếu như anh phản biện được chú mất gì ... hay thế này nhé ... trong đây có mọi người làm chứng ... chú thua ... từ giờ chú gọi anh là đại ca ... còn anh thua từ giờ anh gọi chú là đại ca

Lần này nếu chú dám cá chắc sẽ không xù đựơc anh như mấy lần trước đâu hehe . Anh còn nhờ hồi chú thách anh đi bàn cuôí trò lắng kính chú tặng anh cái modem ... trong khi chú giải mấy ngày mấy đêm không ra ... còn anh động vào 5' là xong :D ... hehe số trời ... số trời
 
Vũ Xuân Tùng đã viết:
Đại trượng phu nói được làm được ... nếu như anh phản biện được chú mất gì ... hay thế này nhé ... trong đây có mọi người làm chứng ... chú thua ... từ giờ chú gọi anh là đại ca ... còn anh thua từ giờ anh gọi chú là đại ca

Lần này nếu chú dám cá chắc sẽ không xù đựơc anh như mấy lần trước đâu hehe . Anh còn nhờ hồi chú thách anh đi bàn cuôí trò lắng kính chú tặng anh cái modem ... trong khi chú giải mấy ngày mấy đêm không ra ... còn anh động vào 5' là xong :D ... hehe số trời ... số trời

Hê hê chú Tùng cố đấm ăn xôi nhỉ. Thôi được rồi nếu chú thích phản biện thì chơi luôn có điều anh thì thấy chú nên giữ sức cho các chặng tiếp, còn nhiều thứ hay ho lắm chú ạ. Hay là mình chơi thế này đi, cứ lần lượt mỗi tuần, anh cho chú một câu đố vui, chú cũng cho anh một câu đố vui. Mình cùng giải xem thằng nào ra trước thì thằng đấy thắng. Lúc đấy thích đại ca hay đại cụ gì thì cũng ok hết nhể? :D.

Còn bây giờ, thể theo nguyện vọng của đông đảo quần chúng em xin ra tiếp một chưởng(vẫn lại bác học :D).

Thế chiến II, Đức quốc xã lùa 45 chú bác học do thái vào một trại tập trung và tiến hành một thử nghiệm đặc biệt. Chúng bịt mồm, trói chân tay các nhà bác học này lại và xếp vòng tròn trong một căn phòng lớn sao cho các nhà bác học đều nhìn thấy nhau. Sau đó chúng dán lên trán các nhà bác học này các con số từ 1-9 (tất cả các số đều được dán ít nhất là 1 lần). Sau đó chúng tuyên bố rằng bất cứ nhà bác học nào đoán ra được con số dán trên mặt mình thì sẽ được giải phóng ngay lúc đó, nếu họ đoán sai sẽ ngay lập tức bị xử tử. Cứ 15 phút lại có một viên chức quốc xã vào lôi từng nhà bác học ra ngoài hỏi han về con số trên trán của mỗi người (nếu nói đúng sẽ được thả luôn, nói sai sẽ bị xử tử tức khắc và nếu không nói thì sẽ phải quay trở về vị trí cũ). Và kỳ lạ là sau 2 giờ 15 phút thì toàn bộ các nhà bác học do thái đều được thả.

Vậy hỏi có bao nhiêu nhà bác học bị dán số 1, 2, 3, 4,5 ,6,7,8,9?
biết rằng các nhà bác học này đều tuân theo một tín ngưỡng trong đó có quy định là thà chết chứ không bao giờ đoán mò, chỉ nói khi biết chắc chắn điều mình nói ra là đúng. và ngoài khả năng quan sát và suy nghĩ ra thì họ không thể làm bất kỳ điều gì khác. và đương nhiên là họ không thể nào trực tiếp quan sát con số dán trên trán mình.

Đây là một bài toán rất hay, phương pháp luận nói chung còn đỉnh hơn bài toán trước, tính trâu bò cũng hoàn toàn không tồn tại. Xin mời :)
 
mấy chú lùn ngày xưa bây giờ thành nhà bác học rồi à :D.


Vậy hỏi có bao nhiêu nhà bác học bị dán số 1, 2, 3, 4,5 ,6,7,8,9?

Đố chú Minh có thể trả lời câu này trong 100 chữ :D


Tiện thể đố luôn: Mấy chú ĐQX (Minh ? ;) ) bị hố quả vừa rồi, vẫn không chịu thả mà bày trò khác. Bọn nó làm một cái phòng có 2 công tắc. Thỉnh thoảng chọn ngẫu nhiên một chú bác học tống vào phòng, bắt phải bật/tắt đúng một công tắc. Khi nào có một ai đứng ra tuyên bố là tất cả các tù nhân đều đã vào phòng và nếu đúng thì mọi người đều được thả; còn nếu sai thì vô lò bánh mì >:) . Bọn bác học đuợc bàn bạc với nhau trước khi bắt đầu. Không ai biết tình trạng ban đầu, cũng tất nhiên không ai đuợc nói chuyện với ai. Hỏi mấy chú bác học làm thế nào để ra tù bây giờ?
 
Chỉnh sửa lần cuối:
To anh Minh: Vai trò các số 1-9 tương đương -> Tìm thế nào được chính xác là mỗi số xuất hiện bao lần (Trừ khi là bằng nhau hết)
 
Nguyễn Kiều Trang đã viết:
To anh Minh: Vai trò các số 1-9 tương đương -> Tìm thế nào được chính xác là mỗi số xuất hiện bao lần (Trừ khi là bằng nhau hết)

Kho^ng pha?i ba(`ng nhau he^'t ma` la` 1*1 + 2*2 + 3*3 + ... + 9*9 chu+' :) Co`n 2h15min = 9 x 15min nghi~a la` gi` nhi? ?
 
Chỉnh sửa lần cuối:
1*1 + 2*2 +3*3 +...+ 9*9 và các hoán vị nữa chứ. Bắt bẻ đề bài của anh Minh tí chút. Với lại anh Minh thiếu giả thiết là mỗi nhà bác học đều coi các nhà bác học khác luôn suy luận triệt để.
 
Ngô Nguyễn Duy đã viết:
Kho^ng pha?i ba(`ng nhau he^'t ma` la` 1*1 + 2*2 + 3*3 + ... + 9*9 chu+' :) Co`n 2h15min = 9 x 15min nghi~a la` gi` nhi? ?

2h15' à, anh cứ tưởng 1h15' bọn đấy đã thoát hết ráo cả rồi :D. 2h15' thì đáp số vô tư ;)

Em không hiểu đề bài của anh Điềm???

Chuyện nó là thế này: mỗi lần bọn DQX lôi một nhà bác học vào phòng thì nhà bác học phải chọn 1 trong 2 công tắc và bật lên (nếu đang tắt) hoặc tắt (nếu đang bật). Các nhà bác học đều bị biệt giam nên không ai nhìn thấy ai đã bị lôi vào phòng hay nói chuyện với nhau (trừ khi trò chơi bắt đầu, bọn họ đuợc quyền bàn bạc). Vì chọn ngẫu nhiên, nên có thể có người bị đưa vào phòng vài chục lần trong khi có người vẫn chưa vào lần nào. Tuy nhiên, sau một thời gian đủ lớn thì số lần vào phòng của mỗi nguời xấp xỉ như nhau.

Các nhà bác học phải lập ra một kế hoạch để một lúc nào đó có một người có thể khẳng định tất cả đã bị lôi vào phòng. Chú ý là không ai biết trạng thái ban đầu của các công tắc.
 
hehe anh ko có thời gian ngồi giải mấy bài này mà có ngồi giải cũng chưa chắc đã ra ... anh còn phải đi tụ tập đàn em để phá casino

Thực ra cách giải cuả chú hay ko anh ko biết ... anh chỉ biết trong cái đề bài đầu tiên chú chỉ nói là 2 số > 1 và <101 mà quên nói là số tự nhiên ... hehe anh chỉ cần bắt lỗi thế là chú chết rồi ...

Thế nhé lần sau cẩn thận hơn ... còn anh phải xông pha giang hồ tiếp đây . Anh chì biết tán gái cầm súng casino và chiến đấu vì anh em ... chứ ngồi giải mấy bài của chú chắc đến mùa quýt anh cũng không giải ra :D
 
Back
Bên trên