Minh nhìn vấn đề hơi đơn giản.
Mặc dù deterrence là một trong những yếu tố quan trọng để quyết định một án phạt, nhưng đấy không phải là yếu tố duy nhất (sole factor). Án phạt đó còn cần phải retributive (trừng phạt phạm nhân vì tội ác của họ) , justified (mức độ trừng phạt phải hợp lý) và rehabilitative in nature (cho mọi người một cơ hội thứ hai).
Án tử hình khác các mức án khác là nó irreversible và nó không cho phạm nhân cơ hội thứ hai. Vậy cái burden của thẩm phán khi ra mức án này là ông ta phải chứng minh phạm nhân không thể thay đổi bản chất, và không xứng đáng được có một cơ hội thứ hai để trở về với xã hội. Đây là một cái burden rất khó có thể chứng minh.
Hai nữa, là án tử hình thường sẽ là mandatory. Tức là một khi một người đã chắc chắn mắc phải tội này, với những điều kiện như thế này, thì by default, mức án của họ sẽ là tử hình. Chỉ khi án tử hình là mandatory thì nó mới có thể mang tính deterrent. Em lấy vd ở Sing thì anh cũng lấy vd ở Sing cho em dễ hình dung. Ở Sing, chỉ cần possess 15g heroin trong người thì sẽ bị khép tội tử hình.
Giả sử, án tử hình không mandatory, thì cái deterrence của death penalty sẽ không mạnh như trước nữa, vì ngay cả khi em mang 15g heroin vào Sing, em cũng có thể thoát được án tử hình với một luật sư giỏi ==> Án tử hình chỉ mang tính deterrent khi nó mandatory for certain crimes.
Nhưng một khi nó đã là mandatory, thì nó không còn tính rehabilitative nữa, vì quan tòa sẽ không quan tâm đến việc đây là tội phạm phải lần đầu, hay lần thứ hai, gia cảnh như thế nào, etc... Tức là ngay cả khi nó là crime of passion (tội phạm phải trong một phút nông nổi), thì cũng là tử hình.
Nó cũng không equally retributive, vì trừ tội danh giết người ra, rất khó để quy đổi các tội khác (vận chuyển ma túy) sang mạng người. Mà cũng khó có thể justified tội nào thì đáng án tử hình, tội nào thì không.
Đôi khi, ngay cả tính deterrence của tội tử hình cũng là questionable. Một bên là swift death, một bên là suffering for eternity, cũng khó mà judge được cái nào worse, cái nào better. Swift death thì hơn ở chỗ shock factor.
Thế nên, khi một nước quyết định có nên áp dụng án tử hình hay không, thì nó còn phụ thuộc vào mục đích của nước ấy là gì? Low crimes? People get another chance, etc...
Còn việc ở tù tốn chỗ là full of BS, tại số lượng ở tù chung thân không phải là số đông, nếu không muốn nói là phần rất nhỏ.
PS: All of the above are made with the assumption that the justice system is of high quality and proficient.
|
