Nói chuyện vui vẻ với chú Hoàng: Anh thích mọi thứ rành mạch, nhất là tài chính, khoản nào ra khoản đấy, chứ không nhập nhằng
Chú hỏi những ng đang đi làm ở VN xem họ có đồng ý trả thêm thuế thu nhập để gánh SV không? Anh tin là nếu cho người ta lựa chọn, 1) đóng tăng thuế thu nhập và giữ học phí đh ở mức tượng trưng vs 2) tăng học phí đh và không tăng thuế, thì ng ta sẽ chọn phương án sau. Với cái mô hình đầu thì cũng nhiều đối tượng học xong cũng chẳng đóng được 1 xu thuế nào, hay cũng chỉ đóng thuế ở mức như những ng mà họ chẳng bao giờ học đại học. Chú thấy như thế là công bằng hơn à?
Vũ Đình Hoàng đã viết:
ví dụ như bọn em ở Pháp, cái chuyện phải nộp tiền học phải nói là cái gì đấy rất bất bình thường. Đối với bọn em thì chuyện nhà nước bỏ tiền ra để đào tạo con người nhằm phục vụ cho tương lai là hoàn toàn hợp lý anh ạ
Vì sau này ra đi làm sẽ phải nộp thuế rất ác liệt
Cái model của Pháp hay Đức ngắc ngoải là ở chỗ đó. Khi thuế thu cao thì đầu tư sẽ chạy khỏi nơi đó, thất nghiệp sẽ cao và kinh tế cứ tòng tòng đi xuống. Sau 50 năm thì sự khác biệt Pháp-Đức với Mỹ sẽ rất lớn. Việt nam mà đi vào con đường mòn đó thì chết không kịp ngáp
Cơ bản là mọi ng cần hiểu là không bao giờ có chuyện y tế hay giáo dục là "không mất tiền" cả. Đồng ý là giáo dục là phi lợi nhuận, nhưng nó không có nghĩa là không mất tiền, vì đó là chuyện không thể, thực tế là nó ngốn rất nhiều tiền và hiệu quả thì cũng còn dưới mong đợi nhiều. Học phí phải phản ánh đúng chi phí thực của trường đh công lập, kiểm soát tài chính để không có lời lãi gì ở đó cả, còn chính sách trợ giúp người nghèo đó là vấn đề kinh tế chính trị quốc gia. XH muốn giúp sinh viên nghèo thì lập quỹ học bổng, 1 phần là kinh phí từ budget phần khác là đi xin tài trợ của các doanh nghiệp, cũng như huy động toàn XH đóng góp vốn, vv. Đó chính là XH hóa giáo dục.
Vậy theo anh ở đây có một sự công bằng giữa người giầu và người nghèo không anh?
Không có XH nào có "công bằng" giữa ng giàu và ng nghèo đâu chú Hoàng ơi. Chú ăn phải bả khẩu hiệu của cách mạng Pháp rồi. Ngay ở Pháp hay Đức ng giàu cũng có thể đi du học ở những trường đắt nhất trên thế giới mà ng nghèo không thể. Còn cái mô hình dân chủ xã hội với những ngồi chơi ăn trợ cấp thất nghiệp cao, mọi BHXH tốt: giáo dục "không mất tiền" và bảo hiểm y tế toàn dân, rồi NN thu thuế cao ngất trời để có tiền cho chi phí BHXH sẽ không bao giờ áp dụng được ở VN, đơn giản vì ở VN không bao giờ có thể thu thuế cao được, và nó sẽ làm hỏng thêm XH vốn đã nhiều bệnh vì kích thích sự lười biếng. Với những nước nghèo đang phát triển, ưu tiên hàng đầu phải là duy trì hệ thống thuế thật đơn giản và ở mức thấp nhất.
Còn theo em, trong xã hội thì 2 ngành, 1 là ngành giáo dục, 2 là ngành y tế phải thực hiện trên danh nghĩa non profitable, thậm chí nhà nước cần phải rót tiền vào để duy trì hoạt động của 2 ngành này. Điều này có lẽ là lý tưởng của 1 xã hội tiên tiến và bình đẳng. Anh thử xem xem bên US người nghèo không có tiền mua bảo hiểm (bảo hiểm thì siêu đắt) mà mắc bệnh thì thế nào??? Liệu có công bằng không anh?
Đó là lý tưởng của các đảng đân chủ xã hội
, hay trong lời nói, nhưng không hay ho gì trong thực tế. Thêm nữa, bình đẳng, công bằng, vv là những khái niệm mơ hồ, nói chung là không áp dụng được trong những vấn đề tài chính. Không bao giờ có bình đẳng hay công bằng trong tài chính cả.
Ẩn đằng sau những lý tưởng đó là mô hình nhà nước với 1 hệ thống thuế đồ sộ, dùng để cân đối lại thu nhập của toàn XH, lấy của ng vừa chia cho ng nghèo (chứ không phải là lấy của ng giàu chia cho ng nghèo). Nếu ng ta tự nguyện chia sẻ thì ok, nhưng nếu cưỡng bức ng ta đóng góp để cân đối lại thu nhập của XH vì lý do "công bằng" thì cũng khá .... man di chứ chẳng tiến bộ gì đâu =;
Trong đ/k cạnh tranh toàn cầu, khả năng cạnh tranh kinh tế của những quốc gia với mô hình dân chủ xã hội như thế là không cao.
Nhưng thôi, đây là vấn đề quan điểm, mà đã là quan điểm thì rất khó thay đổi
