Chúng ta cần tìm hiểu một cách nghiêm túc & khoa học trên cơ sở các sách vở, tài liệu đã đúc kết:
DẬY THÌ
Khái niệm:
Dưới góc độ sinh lý học, tuổi dậy thì là thời kỳ trưởng thành sinh dục, nghĩa là có khả năng có con. Trong tuổi này, con người phải trải qua những biến đổi lớn về cấu trúc cơ thể, về các chức năng cũng như các hành vi. Đó là một bước ngoặt cơ bản trong đời sống của mỗi con người.
Dậy thì là thời kỳ chuyển biến từ trẻ thơ sang tuổi trưởng thành, là thời kỳ quá độ khi không còn là một trẻ con nhưng vẫn chưa là một người lớn, là thời kỳ mà bất cứ một thiếu niên nào cũng phải trải qua những biến đổi quan trọng.
Giới hạn của tuổi này cũng như ý nghĩa của nó đối với sự phát triển của cá nhân có thể thay đổi tuỳ theo giới, đặc điểm cá nhân và môi trường sống (khí hậu, địa lý, xã hội - kinh tế).
Tuổi dậy thì ở nam và nữ có sự khác nhau. Nhìn chung nữ dậy thì sớm hơn nam khoảng 2 tuổi. Các em gái có thể bắt đầu bước vào giai đoạn này từ 9 - 12 tuổi và kết thúc vào 17 - 18 tuổi. Các em trai bắt đầu giai đoạn này chậm hơn, khoảng 10 - 14 tuổi và kết thúc vào 19 - 20 tuổi.
Nói tuổi dậy thì là nói đến lứa tuổi bắt đầu có sự biến đổi. Lứa tuổi này kéo dài trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 năm và được gọi là thời kỳ dậy thì. Thời kỳ này chia thành 2 giai đoạn nhỏ là:
- Giai đoạn trước dậy thì.
- Giai đoạn dậy thì chính thức.
Giai đoạn trước dậy thì ở nữ là 11 - 13 tuổi; ở nam là 13 - 15 tuổi.
Giai đoạn chính thức là giai đoạn tiếp theo: ở nữ là 13 - 15 tuổi, ở nam là 15 - 17 tuổi.
Những biến đổi của tuổi dậy thì
Những biến đổi của tuổi dậy thì xuất hiện do ảnh hưởng của tuyến nội tiết, mà tuyến quan trọng nhất là tuyến yên nằm ở dưới đáy não. Hoóc môn của nó tiết ra được đưa vào trong máu và tới các bộ phận khác của cơ thể. Ớ đó, nó kích thích sự tăng trưởng và phát triển. Thường là một trong hai năm đầu của thời kỳ dậy thì, não thuỳ tiết ra một hoá chất - một loại hoóc môn. Hoóc môn này kiểm soát sự phát triển của tuyến sinh dục: buồng trứng của nữ và tinh hoàn của nam. Buồng trứng và tinh hoàn tiết ra những hoóc môn khác làm phát triển những đặc tính thể chất của người nam hoặc người nữ trưởng thành. Lúc này đứa trẻ trở thành một thiếu nữ và cuối cùng bước vào giai đoạn phát triển khả năng sinh sản.
- Những biến đổi về sinh lý
Ở lứa tuổi dậy thì, cả em trai và em gái đều có đặc điểm chung là lớn nhanh và có những biến đổi khá lớn về tâm, sinh lý. Đặc biệt ở giai đoạn "nhổ giò" các em trai có thể cao thêm từ 8 - 15cm mỗi năm, kéo dài khoảng 2 năm và sau đó chàng thanh niên sẽ đạt tầm vóc vĩnh viễn. Cũng ở trong giai đoạn này, các em gái vụt tăng lên 6 - 10 cm và lấy đà để đạt "tầm cỡ dứt khoát' vào khoảng 22 - 25 tuổi. Lúc đầu, mỗi em gái có thể cao hơn một em trai cùng tuổi, nhưng sau đó khoảng cách sẽ được rút ngắn rồi bị vượt qua do ở các em nam sự tăng trưởng thường kéo dài hơn và "dữ dội" hơn. Hoạt động nội tiết, sinh dục chiếm ưu thế. Chức năng sinh dục trưởng thành. Song, ở tuổi dậy thì, những khác biệt giữa nam và nữ được thể hiện ngày càng rõ nét, đặc biệt là về sinh lý.
Về nội tiết:
Tuyến dưới não và tuyến sinh dục ở nam và nữ tiết ra những hoóc môn khác nhau. Ở nam là những hoóc môn nam tính, chủ yếu là chất testosteron do các tế bào kẽ trong tinh hoàn tiết ra.
Ở nữ là những hoóc môn nữ tính chủ yếu là oestrogen làm chín trứng do nang trứng tiết ra và chất progesteron do thể vàng và nhau thai tiết ra
Về cấu tạo cơ thể
+ Có đặc tính phụ như: mọc râu, ria mép ở nam, có lớp mỡ dày dưới da ở nữ.
+ Có những đặc tính cơ bản như: tinh hoàn sản xuất tinh trùng ở nam, buồng trứng sản xuất trứng và dạ con phát triển (là nơi nuôi dưỡng thai nhi) ở nữ. Nam hơn nữ ở tầm vóc, sức khoẻ cơ bắp, ít bị mắc bệnh truyền nhiễm. Nữ hơn nam ở độ bền của hệ mạch: ít bị vỡ và ít bị xơ cứng.
- Não nữ bé và nhẹ hơn não nam, đặc biệt là hai bán cầu não lớn của nam không giữ chức năng giống nhau (Ví dụ: Ở nam thuận tay phải, bán cầu phải chỉ huy các hoạt động không lời như nhận định về không gian, nhận định người quen hay lạ, cảm nhận về nghệ thuật; còn bán cầu trái chuyên trách về ngôn ngữ). Còn ở nữ, sự phân công chức năng giữa hai bán cầu không dứt khoát và cố định. Nếu não trái bị chấn thương, chức năng ngôn ngữ của nữ sẽ phục hồi nhanh gấp 3 lần so với nam, nhờ não phải đã tạm thay thế não trái. Điều đó cũng còn vì hệ liên lạc giữa hai não phải và trái gồm nhiều kênh hơn và hoạt động có hiệu suất hơn.
- Nam thiên về tư duy và lý trí do vỏ não phát triển hơn, còn nữ thiên về tình cảm và bản năng do các phần sau của não phát triển hơn. Tế bào vỏ não của nam chết nhiều và sớm (gấp 2 lần so với nữ) lại chết chủ yếu ở não trái (gấp 2 lần so với não phải), vì vậy về già nam thua kém nữ về tư duy và ngôn ngữ. Lớp mỡ dưới da của nữ dày hơn nam. Mỡ của nữ tập trung chủ yếu ở bụng, ngực và mông, còn mỡ của nam tập trung chủ yếu ở cổ và bụng.
- Về giấc ngủ: nam ngủ ngon và ngủ say hơn nữ. Chỉ có 35% nam bị chứng khó ngủ, trong khi con số này ở nữ là 46%. Tương tự, có 16% nam hay thức giấc giữa đêm, trong khi nữ là 25% và chỉ có 5% nam bị ác mộng bóng đè so với 11% ở nữ.
- Bộ phận sinh sản: Ở nam có nhiều bộ phận quan trọng của cơ quan sinh sản nằm ngoài khung xương chậu như tinh hoàn, dương vật. Còn ở nữ, toàn bộ phần quan trọng của cơ quan sinh sản nằm trong khung xương chậu. Để thích nghi với chức năng mang thai và sinh đẻ, khung xương chậu ở nữ thường có đường kính trước, sau và hai bên lớn hơn khung xương chậu của nam. Ngoài ra vòng tròn đáy chậu của nữ không bị hạn chế bởi các phần nhô ra của xương cùng, xương cụt và xương chậu như của nam, nhờ đó mà khi sinh thai có thể lọt qua tương đối dễ dàng.
- Ở nam, đường bài tiết nước tiểu và đường xuất tinh là một (nằm ở giữa dương vật) còn ở nữ có đường tiểu và đường sinh dục riêng.
Tại sao lại có lông ở vùng "bikini" và có chúng để làm gì?
Đây là một câu hỏi về một trong những điều bình thường lạ lẫm của tuổi dậy thì. Bạn có thể nghĩ rằng bạn có chúng là để cho ấm nhưng thật ra không phải là như vậy. Nhiều bạn gái còn thấy chúng gây rắc rối cho họ khi mặc những thứ "siêu bikini". Vậy, có chúng ở đó để làm gì?
Mỗi chúng ta đều phải qua tuổi dậy thì để trở thành một người trưởng thành và có khả năng sinh sản ra thế hệ mới. Bằng những dấu hiệu của mình, tạo hoá sẽ cho chúng ta biết khi nào thì ai đó đã sẵn sàng về mặt thể chất cho việc này. Lông mu là một trong những tín hiệu đó. Nó giống như một bảng thông báo mà tạo hoá đặt lên cơ thể chúng ta để ra tín hiệu: Này đây là một khu vực rất quan trọng đấy nhé? Chớ có đùa
Con trai có những thay đổi chủ yếu nào ở tuổi dậy thì?
- Đó là sự xuất hiện ria mép, râu cằm, lông ở nách và vùng bụng dưới. Do thanh quản phát triển nên giọng nói trở nên khàn và trầm. Các bạn sẽ thấy xuất hiện cả những vết lang ben và mụn trứng cá trên mặt hoặc cổ, ở chân và tay... do tuyến mồ hôi và tuyến bã hoạt động mạnh.
Đồng thời, cơ quan sinh dục bên ngoài cũng lớn dần. Hiện tượng vú sưng hạch, vú to... do những rối loạn kích thích tố sinh dục trong tuổi dậy thì thường tự khỏi sau 16 - 18 tháng. Bộ phận nổi bật nhất là dương vật, một cơ quan xốp, mềm, hình trụ gắn liền với bụng dưới; một ống dẫn nước tiểu ra ngoài cơ thể chạy dọc theo chiều dài của dương vật gọi là niệu đạo. Niệu đạo cũng là đường cho tinh trùng đi ra ngoài cơ thể.
Dương vật là gì? Nó có cấu tạo và chức năng gì
Đến tuổi dậy thì ở con trai có nhiều thay đổi, trong đó có những thay đổi ở cơ quan sinh dục ngoài mà nổi bật nhất là có sự lớn dần của dương vật.
Dương vật được cấu tạo bằng những cơ quan bao quanh một đường ống hẹp gọi là niệu đạo (ống đái). Cả nước tiểu và tinh dịch đều đi qua niệu đạo. Dương vật có phần thân và phần đầu: phần thân giống như một đường ống. Phần đầu là phần đỉnh chóp, đây là phần nhạy cảm và mong manh nhất của dương vật.
Khi bạn còn bé, phần đầu của dương vật được bao bằng một nếp gấp bằng da nhỏ và mỏng là bao quy đầu. Kích cỡ dương vật của mỗi người một khác, và không có liên quan gì đến kích cỡ của cơ thể hoặc của những bộ phận khác trên cơ thể. Có khá nhiều bạn trai dành nhiều thời gian để suy nghĩ và buồn phiền về điều này: Liệu nó có quá nhỏ không? Sao nó lại cong vênh kỳ quặc thế này? Liệu có chuyện gì không ổn với nó không? Sự thật thì chẳng có gì đáng phải băn khoăn cả.
Treo phía dưới dương vật là bìu. Bìu giống như một cái túi da đựng các tinh hoàn nơi tinh dịch được sinh ra khi bạn đến tuổi dậy thì. Lớp da của bìu phủ một lớp lông và dầu bởi vậy nó rất dễ hút bẩn, bốc mùi nếu bạn không thường xuyên vệ sinh, tắm rửa.
Khi còn nhỏ, bìu nép sát vào cơ thể bạn. Nhưng đến tuổi dậy thì, bìu bắt đầu lỏng dần và trĩu xuống. Nó trĩu xuống như vậy là vì các tinh hoàn cần phải được bảo quản ở một nhiệt độ thấp hơn so với nhiệt độ của cơ thể để sản xuất tinh trùng (khoảng 33oC). Sau khi được sản xuất, tinh trùng được dự trữ trong một phần của tinh hoàn gọi là mào tinh hoàn.
Tại sao con trai lại có giọng nói "vịt đực" khi đến tuổi dậy thì?
Đến tuổi dậy thì, giọng nói của con trai trở nên trầm hơn và sâu hơn do ảnh hưởng của một hoóc môn nam có tên gọi là testosterone. Hoóc môn này khiến cho thanh quản của con trai trở nên rộng hơn. Khi những dây thanh âm trở nên dài hơn và dầy hơn thì giọng nói sẽ trở nên trầm hơn và sâu hơn.
Dấu hiệu đầu tiên của hiện tượng vỡ giọng là thỉnh thoảng giọng bạn lại the thé hoặc nghe như bị vỡ khi nói. Điều này làm cho nhiều bạn trai thấy xấu hổ vì nó thường đến rất bất ngờ và không thể lường trước được khi nào nó lại giở quẻ. Sau đó, giọng nói của bạn sẽ lại bình thường, nhưng có thể ngay sau đó lại the thé rất kinh dị. Nhưng, xin các bạn trai hãy yên tâm, thậm chí nếu giọng nói của bạn còn kinh dị hơn nữa thì cũng đừng nên phiền lòng. Bởi vì, giống như mọi thay đổi khác của tuổi dậy thì, đó là một hiện tượng hoàn toàn
bình thường và nó sẽ qua đi khi bạn đi qua tuổi dậy thì.
Dấu hiệu của sự dậy thì chính thức ở con trai là gì?
Hiện tượng xuất tinh lần đầu tiên về ban đêm đánh dấu sự dậy thì chính thức ở các em nam và thường xảy ra ở khoảng 15 đến 17 tuổi. Đây là dấu hiệu quan trọng nhất. Hiện tượng này được gọi là mộng tinh (hay còn gọi là "giấc mộng ướt"). Đó là một hiện tợng bình thường do tinh dịch được sản xuất và tích luỹ quá đầy thì một phản xạ tống xuất đi để lấy chỗ chứa cho phần tinh dịch mới được sản sinh. Như vậy, hiện tượng này thường là vô thức hoặc do sự kích thích tình dục nào đó. Mộng tinh có thể thỉnh thoảng xảy ra và đó là chuyện bình thường đối với các em nam ở tuổi dưới 20. Các bạn đừng lo lắng hoặc xấu hổ về điều này vì đó là hiện tượng tự nhiên, nằm ngoài sự kiểm soát của con người. Nhưng nếu thường xuyên xảy ra thì cần phải đến bác sĩ chuyên khoa để thăm khám và chữa trị.
Có nhiều bạn nam băn khoăn hỏi rằng: Có "giấc mộng ướt" cũng có nghĩa là đã lớn rồi phải không? Điều này vừa đúng lại vừa sai bởi vì đó chỉ là biểu hiện của người mới lớn thôi chứ chưa thực sự là người đã trưởng thành.
Có phải con trai không lo lắng gì về hình thể của bản thân?
Không đúng! Con trai cũng có những áp lực về ngoại hình của mình không kém gì con gái. Nhưng khác với con gái, sự ngượng ngùng này thường được gán cho những hành động giới tính. Con trai có thể cởi trần đá bóng, cởi trần bổ củi hay thậm chí có thể không mặc gì khi bơi dưới hồ, nhưng họ lại cảm thấy thật khó khăn khi tưởng tượng mình đang trong tình trạng như vậy trước mặt một cô gái. Đó chính là lý do tại sao có tới 99% con trai đã có ít nhất một lần trong đời đứng loay hoay trước gương để thử gồng mình theo tư thế của những vận động viên thể hình...
Con gái có những thay đổi chủ yếu nào ở tuổi dậy thì?
Vào tuổi dậy thì, các em gái bắt đầu nhận thấy nhiều thay đổi khác lạ như lông xuất hiện ở nhiều nơi trên cơ thể: lông mu, lông nách. Thoạt đầu lông có sợi mảnh, ngắn, thẳng. Sau đó hệ lông phát triển dầy hơn, sẫm màu. Nữ giới ở lứa tuổi này có xu hướng tăng cân. Ngực và mông bắt đầu nở ra và quan trọng nhất là cô gái bắt đầu có kinh nguyệt.
Sau khi trứng rụng khoảng 14 ngày thì xuất hiện "kinh" lần đầu. Kinh nguyệt là dấu hiệu quan trọng nhất của tuổi dậy thì ở các em gái. Từ đây người con gái đã có thể sinh con.
Buồng trứng của nữ nằm trong vùng xương chậu gồm hai bộ phận riêng ở hai bên: bên trái và bên phải. Chúng được hình thành từ trong bào thai và chứa khoảng 400.000 trứng con. Tới tuổi dậy thì, những trứng này bắt đầu trưởng thành và trung bình mỗi tháng buồng trứng cho ra một trứng chín.
Kinh nguyệt là gì?
Đến tuổi dậy thì, mỗi tháng buồng trứng sẽ sản xuất ra một trứng chín. Trứng này bắt đầu từ buồng trứng đi "du lịch" trong ống dẫn trứng để đến tử cung Trong khi đó, tại tử cung, lớp tế bào nội mạc (tế bào lót mặt trong tử cung) cũng bắt đầu phát triển dày lên (cùng với các mạch máu tại đó) để chuẩn bị đón trứng đã thụ tinh đến "làm tổ'. Tuy nhiên, đến tử cung, nếu không thụ tinh, trứng sẽ không làm tổ trong lớp tế bào nói trên, nên lớp tế bào này sẽ tự bong ra cùng với máu chảy ra ngoài qua âm đạo, tạo hiện tượng "hành kinh" Đây là một hiện tượng sinh lý bình thường xảy ra theo chu kỳ dài khoảng 28 đến 30 ngày. Nó tiếp tục tái diễn cho tới khoảng 50 tuổi và đóng một vai trò quan trọng trong cuộc đời của mỗi người phụ nữ.
Có phải có kinh là "xui xẻo", còn máu kinh là "máu bẩn" "máu xấu"?
Không đúng như vậy? Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý bình thường của bạn gái ở tuổi dậy thì. Máu kinh là hỗn hợp bao gồm các tế bào nội mạc và máu của tử cung do không có trứng thụ tinh để nuôi nên phải bỏ đi chứ không có gì là dơ bẩn, xấu xa cả. Nó chỉ là "xấu", là 'bẩn" khi em không vệ sinh tốt, hoặc khi dùng một băng vệ sinh quá lâu (quá 6 tiếng đồng hồ) khiến cho máu kinh thay đổi thành mùi khó chịu và từ đó có thể phát sinh các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh dục...
Vì vậy trong "những ngày ấy" em không nên "kiêng cữ" việc tắm gội. Một người bình thường mỗi ngày đã phải tắm gội ít nhất 1 lần, trong những ngày có kinh lại càng phải giữ gìn vệ sinh hơn do đó bạn phải tắm gội như bình thường, chỉ cần lưu ý không để cơ thể bị lạnh là được.
Nếu bạn không chịu tắm gội thì cơ thể sẽ "lên tiếng" đấy. Tới lúc đó thì đừng có đứng đầu gió đấy nhé...
Cần lưu ý điều gì trong kỳ kinh?
Trước khi có kinh khoảng 5 đến 7 ngày, bạn gái có thể thấy khó chịu trong người như: ngực căng và hơi đau, bụng bí bách, váng đầu, dễ nổi nóng mất khả năng tập trung chú ý... Đó là do hoóc môn sinh dục và chất dinh dưỡng tiết ra mạnh. Khi hành kinh xuất hiện thì các hiện tượng trên sẽ có thể chấm dứt nhưng lại xuất hiện cảm giác mệt mỏi, đau bụng, đau lưng...
Thời gian có kinh trung bình kéo dài từ 3 đến 5 ngày. Nhưng nếu bạn chỉ có trong khoảng 2 ngày hay kéo dài đến tận 7 ngày thì vẫn được xem là bình thường. Lượng máu mất trung bình khoảng 50ml (bao gồm cả tế bào, máu kinh và chất nhầy cổ tử cung). Lượng máu mất có thể thay đổi tuỳ theo từng người. Máu kinh ra nhiều vào ngày thứ nhất và ngày thứ hai. Từ những ngày sau đó, lượng máu kinh sẽ giảm dần.
Như thế nào là một chu kỳ kinh nguyệt bình thường?
Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu có kinh của tháng này đến ngày bắt đầu có kinh của tháng tiếp theo (không tính theo ngày hết kinh). Con số trung bình của một chu kỳ kinh nguyệt bình thường là 28 ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng giống ai. Chính vì thế, các chu kỳ: 24 ngày, 32 ngày, thậm chí đến 40 ngày vẫn được xem là bình thường. Điều quan trọng là chu kỳ của bạn là bao nhiêu ngày và có đều đặn hay không. Để biết được điều này (có đều hay không) và từ đó có thể đoán trước được kỳ kinh kế tiếp nhằm chuẩn bị sẵn "đồ dùng vệ sinh", bạn nên tập theo dõi kinh nguyệt của mình bằng lịch kinh nguyệt.
Bạn nên có một cuốn lịch nhỏ, loại bỏ túi. Hàng tháng, khi đến kỳ kinh, bạn hãy vẽ những trái tim nhỏ vào các ô của những tờ lịch để đánh dấu chu kỳ kinh của mình. Bạn hãy ghi chú thêm vào ô đó các dấu hiệu kèm theo lúc có kinh (như đau bụng, mệt mỏi, đau lưng...) hay các dấu hiệu bất thường (như đau bụng dữ dội...) nếu có. Điều này rất có ích cho việc theo dõi kinh nguyệt cũng như cho sức khoẻ của bản thân bạn đấy. Bạn cũng có thể rủ bạn gái của mình cùng làm nếu như bạn ấy chưa có cuốn lịch theo dõi đó.
- Nếu kỳ kinh ghé thăm bạn đều đặn hàng tháng, thì đó là dấu hiệu rất tốt về một cơ thể phát triển hoàn toàn bình thường. Còn nếu chẳng may bỗng dưng nó biến mất hoặc thất thường thì chứng tỏ sức khoẻ của bạn có vấn đề hoặc bạn đã có thai (nếu bạn đã có quan hệ tình dục với người khác giới) hoặc bạn có rắc rối với buồng trứng. Trong trường hợp này bạn phải nhanh tới bác sĩ nhé.
Vệ sinh cá nhân như thế nào trong những ngày có kinh?
"Đồ dùng vệ sinh' không thể thiếu trong những ngày có kinh là băng vệ sinh. Ngoài việc cần tắm rửa hàng ngày, bạn nên thay băng thường xuyên cho sạch sẽ. Thông thường, cứ sau 3 - 4 tiếng đồng hồ thì nên thay băng một lần Tuy nhiên điều này còn tuỳ thuộc vào lượng máu kinh bởi vì nếu lượng máu kinh ra nhiều làm băng ướt sớm hơn thời gian nói trên thì phải thay ngay thôi. Nếu không thay đúng lúc, bạn sẽ cảm thấy khó chịu và còn tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Bạn cũng không nên sử dụng một miếng băng vệ sinh lâu quá 6 tiếng đồng hồ, cho dù ngày đó máu kinh ra ít, bởi vì khi để lâu máu kinh sẽ trở nên có mùi khó chịu và là môi trường cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Nếu chẳng may kinh nguyệt xuất hiện bất ngờ khi bạn chưa có sự chuẩn bị và làm bẩn quần lót thì bạn phải tự mình giặt sạch quần lót bằng nước lạnh. Bạn không được giặt bằng nớc nóng vì nó sẽ làm cho vết bẩn rất khó tẩy sạch.
Để tránh bị ướt ra ngoài, bạn nên chọn loại băng vệ sinh có độ thấm tốt hoặc loại có hai cánh để sử dụng, nhất là trong những tiết học thể dục hoặc đi chơi xa. Loại băng có cánh sẽ giữ cho băng không bị xộc xệch khi vận động nhiều cho nên bạn sẽ cảm thấy an toàn, thoải mái.
Trong giờ giải lao, bạn nên để ý thay băng để không bị dính ra ngoài. Miếng băng đã sử dụng, bạn nên cuộn gọn lại rồi gói vào giấy cẩn thận trước khi cho vào thùng rác.
Mỗi lần có kinh bạn hay bị đau bụng rất nhiều, vậy làm thế nào để hết đau bụng?
Đối với khá nhiều bạn gái, khi có kinh thường kèm theo hiện tượng đau bụng dưới và hiện tượng này sẽ hết khi kết thúc kỳ kinh. Đây là hiện tượng bình thường nhưng cũng làm ảnh hưởng đến việc sinh hoạt cũng như học tập của các bạn. Vì vậy, khi đau bụng, bạn nên lấy một chai nước ấm chườm vào vùng bụng phía dưới rốn. Nước ấm sẽ giúp làm giảm cơn đau bụng. Bạn cũng có thể tắm nước nóng, tập một số động tác thể dục nhẹ nhàng, tập đi bộ. . . Những việc đó cũng có thể đem lại tác dụng tương tự. Nếu đau bụng nhiều, bạn có thể uống thuốc giảm đau, nhưng tốt nhất nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.
Có phải những lúc có kinh thì tính tình bạn gái dễ thay đổi?
Điều này có thể xảy ra.
Khi có kinh, do tác dụng của hoóc môn, tính tình có thể dễ thay đổi như dễ bực bội, dễ cáu gắt... hơn ìúc bình thường nhiều. Nhưng nếu bạn hiểu rõ bản chất của hiện tượng này thì nên cố gắng chủ động "kiểm soát' nó, tránh để xảy ra ở mức độ "trầm trọng". Bạn hãy cố gắng để đừng bao giờ trở thành một cô gái khó tính khó nết thật sự nhé!
Muốn vậy, trong những ngày có kinh bạn hãy cố gắng giữ nếp sinh hoạt như bình thường. Chẳng hạn, vẫn tiếp xúc với bạn bè như cũ, vẫn tiếp tục tập thể dục (nếu hàng ngày bạn thường tập thể dục)... chỉ cần tránh những động tác, những hoạt động đòi hỏi phải gắng sức nhiều (như chạy nhảy, làm việc nặng...).
Bạn cũng cần duy trì một chế độ dinh dưỡng đầy đủ điều độ không nên ăn quá nhiều so với những ngày thường. Tốt nhất, bạn nên ăn những thức ăn có nhiều chất sắt như: thịt, rau, trứng. . . để bù lại lượng chất sắt trong máu bị mất đi trong những ngày có kinh. Nên uống nhiều nước và ăn nhiều trái cây.
Bạn cũng nên tránh ăn những thức ăn có nhiều dầu mỡ, tránh dùng những
chất có tác dụng kích thích thần kinh mạnh như: trà, cà phê, rượu, các gia vị mạnh (cay, nóng...).
Có phải âm đạo là phần bẩn nhất trong cơ thể bạn gái?
Không đúng? Miệng mới chính là phần bẩn nhất trên cơ thể bạn: Dịch âm đạo và kinh nguyệt hoàn toàn sạch. Chỉ khi ra khỏi cơ thể, vi trùng có thể xâm nhập và làm cho nó có mùi khó chịu.
Về cấu tạo âm đạo là lỗ lớn nhất trong ba lỗ ở vùng sinh dục nữ. Những lỗ khác là niệu đạo (ở phía trước âm đạo) và hậu môn (ở phía sau âm đạo). Bản thân âm đạo là một đường ống ngắn sâu khoảng 7cm và rộng khoảng 3-4 cm. Nó được làm thành từ những nếp gấp da mềm mại.
Âm đạo của người trưởng thành rất khoẻ, co giãn mạnh và có các cơ rất chắc chắn. Nhưng âm đạo của những bạn gái trẻ thì mỏng mảnh và không thể co giãn tốt được. Đó là lý do vì sao sinh con khi tuổi còn quá trẻ sẽ rất nguy hiểm, bởi âm đạo có thể bị rách, thậm chí bị vỡ.
Vào tuổi dậy thì, những vách da của âm đạo bắt đầu tiết ra một chất dịch.
Chất dịch này đặc và dính hơn nước bọt. Nó có nhiệm vụ giữ cho âm đạo sạch sẽ và duy trì một môi trường thích hợp cho vi khuẩn "tốt" cư trú để ngăn chặn những nhiễm trùng có thể xảy ra.
Vùng quanh âm đạo được gọi là âm hộ. Âm đạo thường mở hẹp và được bảo vệ bởi môi âm đạo là môi lớn và môi bé, mà thực chất là những nếp gấp của da.
Phía trước niệu đạo, nơi các môi nhỏ giao nhau là âm vật. Âm vật giống như một hạt đậu nhỏ được bao phủ bởi những đầu dây thần kinh và là phần nhạy cảm nhất của cơ quan sinh dục ngoài. Âm đạo được đóng bằng cổ tử cung
Con trai có cần biết đến những vấn đề kinh nguyệt của con gái không?
Trong thời gian có kinh nguyệt (thường là 3 ngày) các bạn gái thường biểu hiện mệt mỏi , kèm theo đó là những thay đổi về trạng thái tâm lý - xúc cảm (lo âu, bực bội, dễ cáu gắt, sợ hãi...) và những khó khăn trong khi đi lại. Vì vậy, các bạn trai ở lứa tuổi này cũng nên có những hiểu biết cần thiết về hiện tượng kinh nguyệt và tôn trọng nó, coi đó là một hiện tượng bình thường, tiêu biểu cho nữ tính của những người bạn khác giới. Khi hiểu được những điều này, các bạn trai có thể tránh cho bạn gái những trường hợp khó xử ở thời điểm này.
Nên tránh quan niệm sai lầm cho máu kinh là dơ bẩn. Trong những ngày này, các bạn trai nên quan tâm nhiều hơn đến các bạn gái và nên chủ động, tế nhị giúp đỡ các bạn gái những công việc nặng trong các hoạt động chung ở lớp, ở trường.
Giới tính là gì? Giữa nam và nữ có những khác biệt tâm lý nào?
Giới tính là tất cả những đặc điểm riêng biệt tạo nên sự khác nhau giữa nam và nữ. Nhũng đặc điểm ấy giúp ta phân biệt được dễ dàng giữa giới nam và giới nữ.
Có hai nguồn gốc quy định giới tính của con người, là nguồn gốc sinh học và nguồn gốc xã hội. Giữa nam và nữ có sự khác nhau rõ rệt về các đặc điểm giải phẫu sinh lý, từ đó dẫn đến sự khác biệt rõ rệt về tâm lý. Những khác biệt chủ yếu là:
Về tính cách:
Nữ thường trội hơn nam về tính cẩn thận và tỷ mỉ khi thực hiện một công việc nào đó; về tính kiên trì và chịu đựng cao. Sự thể hiện của khuynh hướng làm người lớn ở các bạn gái và bạn trai cũng khác nhau: bạn trai thường hướng tới phương tiện tự khẳng định như sức mạnh, lòng dũng cảm, sự chịu đựng; còn các bạn'gái lại đi theo con đường khác như chăm sóc em thơ, muốn trở nên hấp dẫn hơn...
Đặc điểm giao tiếp và phong cách giao tiếp của các bạn trai và bạn gái cũng không hoàn toàn giống nhau. Các bạn trai ở mọi lứa tuổi thường cởi mở hơn các bạn gái. Từ lúc còn nhỏ các bạn trai đã tích cực tham gia vào các cuộc tiếp xúc với những trẻ khác hơn các bạn gái. Tình cảm thuộc về một nhóm bạn cùng tuổi và giao tiếp với họ đối với đàn ông ở mọi lứa tuổi đều trở thành quan trọng hơn so với phụ nữ. Nội dung của hoạt động chung và thành tích trong hoạt động đối với các bạn nam có ý nghĩa hơn so với sự thiện cảm cá nhân đối với những người cùng tham gia trò chơi. Con trai lựa chọn trước hết là trò chơi hứng thú trong đó các bạn có thể khẳng định mình, dù cho có thể không thích bạn cùng chơi.
Giao tiếp của các bạn gái thì thụ động hơn, nhưng lại thân thiện và có tính lựa chọn cao hơn. Con trai bắt đầu kết bạn chỉ sau tiến trình tương tác công việc hoặc trò chơi, ở họ đã hình thành tâm thế tích cực, thể hiện sự gần gũi tinh thần đối với nhau. Đối với các bạn gái thì ngược lại, các bạn chỉ kết bạn với những ai mà các bạn thích, nội dung của hoạt động chỉ có ý nghĩa ở vị trí thứ hai.
Phụ nữ đánh giá các phẩm chất thể hiện trong quan hệ với người khác là có ý nghĩa hơn, còn đối với nam giới, có ý nghĩa cao lại là các phẩm chất đối với công việc. Phụ nữ quan tâm đến người khác, nhạy cảm, dễ nhận thấy những điều khó chịu của những người xung quanh và trải nghiệm nó mạnh hơn nam giới.
- Về năng lực:
Nữ thường thích hợp với những hoạt động đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ, kiên trì. Độ nhanh và độ chính xác của tri giác của nữ trội hơn nam, trí nhớ máy móc và ngôn ngữ của nữ cũng cao hơn nam. Nhưng thể lực, độ nhanh của các phản ứng và sự phối hợp các vận động của cơ thể của nữ lại kém hơn nam. Tương tự nữ lĩnh hội khó hơn nam về các loại tri thức và kỹ xảo cơ giới.
- Về tình cảm:
Phụ nữ dễ xúc động hơn nam giới trong khi khả năng chế ngự cảm xúc của nam giới cao hơn nữ.
- Về hứng thú:
Đa số nam thích các hoạt động thể dục, các trò chơi vận động ồn ào hơn nữ, trong khi các bạn nữ thường chơi theo nhóm, quan tâm đến nhau hơn. Trò chơi của nữ thường không ồn ào, gắn với thiên nhiên, sinh hoạt, thẩm mỹ hơn...
- Những biến đổi về tâm lý ở tuổi dậy thì
Cùng với những biến đổi của cơ thể ở lứa tuổi dậy thì, đời sống tâm lý của các bạn gái và những bạn trai ở lứa tuổi này có những thay đổi sâu sắc.
Những thay đổi chủ yếu nhất của lứa tuổi này là thái độ cư xử với bạn khác giới, tính tự lập, nhu cầu sống có bạn bè, hiểu được tầm quan trọng của giá trị sống, những cảm xúc thay đổi, xuất hiện cảm xúc tình dục...
Tính tự lập của tuổi dậy thì được biểu hiện như thế nào?
Tính tự lập là biểu hiện động cơ mạnh mẽ của thiếu niên muốn bỏ đi những gì là trẻ con và vươn tới những điều của người lớn. Sự thực là các bạn phải điều chỉnh bản tính trẻ con của mình cho phù hợp với tuổi mới lớn. Sự thay đổi này không phải là dễ dàng và thường được ghi nhận trong những xung đột. Bởi vì cha mẹ cho rằng các bạn vẫn còn là trẻ con nên ở độ tuổi này trẻ hay cãi lại cha mẹ.
Ở tuổi này nhu cầu muốn thoát ra khỏi ảnh hưởng của gia đình và thoát khỏi sự kiểm soát của cha mẹ là hiện tượng tự nhiên của quá trình trưởng thành để chuẩn bị làm người lớn. Khi ý thức tự lập và ý muốn được đối xử như với người lớn phát triển, thiếu niên thường có tâm lý "phóng đại" các khả năng của mình và thường tự đánh giá cao bản thân, cao hơn thực hiện. Điều này được thể hiện ở sự ngang bướng, tỏ ra "anh hùng" "bất cần" trước những việc làm hàng ngày cũng như những thất bại mà các bạn trải nghiệm. Chính vì vậy, đây là một trong nhũng khó khăn điển hình của lứa tuổi này và nhiều nhà tâm lý học đã dùng những thuật ngữ như "tuổi khủng hoảng", "tuổi bất trị", "tuổi không thể giáo dục"... để chỉ nó.
Sự thực thì những khó khăn, những xung đột này có thể giải quyết được. Thực tế cho thấy sự phát triển ý thức tự lập, nguyện vọng làm người lớn phụ thuộc rất nhiều vào sự bổ sung, uốn nắn của giáo dục nói chung và các bậc phụ huynh nói riêng. Bản thân các bạn trai và các bạn gái cũng phải cố gắng lắng nghe lời khuyên của người lớn, tìm ra những mong muốn thiện chí, hợp lý của mọi người để tự điều chỉnh hành vi và có những ứng xử phù hợp
Nhu cầu giao tiếp bạn bè được biểu hiện như thế nào?
Khi thiếu niên bắt đầu thể hiện tính tự lập, không lệ thuộc vào cha mẹ cũng là lúc các em tìm đến bạn bè để tìm kiếm một sự đồng tình, đồng cảm Đối với các em lúc này, việc chiếm được thiện cảm của bạn bè là vấn đề quan tâm hàng đầu. Nhu cầu muốn được người khác nhìn nhận, đánh giá là đặc biệt thiết yếu. Thế giới thiếu niên là thế giới của riêng các em với những ]ối sống đặc biệt, từ cách ăn mặc, nói năng đến lối cư xử.
Nhu cầu cần có bạn tâm tình và thông cảm là một nhu cầu đặc trưng, nổi bật ở lứa tuổi này. Vị trí bình đẳng trong quan hệ bạn bè đặc biệt hấp dẫn các em. Nguyên tắc bình đẳng trong quan hệ bạn bè phù hợp với nội dung đạo đức của cảm giác về mức trưởng thành của bản thân thiếu niên. Điều đó tạo điều kiện phát triển những quan hệ cùng tuổi theo chiều sâu.
Quan hệ với bạn bè ở lứa tuổi này tương đối phức tạp, đa dạng và có nội dung. Sự giao tiếp với bạn bè vượt ra ngoài giới hạn của việc học tập và bao quát những hứng thú mới, những việc làm, những quan hệ mới tạo thành một lĩnh vực độc lập và rất quan trọng đối với đời sống của thiếu niên. Yêu cầu trong quan hệ bạn bè có những nội dung và sắc thái mới. Thiếu niên đánh giá cao những phẩm chất như: Sự nhanh trí, tính can đảm, khả năng làm chủ bản thân và một trong những ưu điểm được thiếu niên xếp hàng đầu là những phẩm chất của tình bạn. Điều đó có nghĩa là: Muốn được thừa nhận, tôn trọng hay nổi tiếng, không bao giờ được "phản bội" lại bạn của mình.
Những cảm xúc của tuổi dậy thì được biểu hiện khác với giai đoạn trước đó như thế nào?
Sự thay đổi về cơ quan sinh dục làm nảy sinh những vấn đề lớn ở cả các bạn trai và các bạn gái. Các bạn trai ý thức được sự phát triển của cơ quan sinh dục nam. Những sự cương dương vật, mộng tinh, ... khiến các bạn khó chịu, lúng túng. Các bạn gái phát triển vú và có kinh nguyệt. Những điều này cũng làm họ bận tâm, lo lắng sợ rằng mình có một sự phát triển bất bình thường, lo lắng về sức khoẻ, bệnh tật, về vẻ đẹp bên ngoài.
Trong hành vi của các bạn trai, thấy có biểu hiện của sự dễ cảm xúc mạnh đối với những vấn đề liên quan đến các bạn gái, làm dáng để lôi kéo sự chú ý của các bạn gái nhưng khi có một mình giữa các bạn gái cùng tuổi thì lại tỏ ra lúng túng. Trong cư xử với bạn gái cùng tuổi thường có khuynh hướng bắt chước người lớn.
Các em gái làm dáng kín đáo hơn, thường lôi kéo sự chú ý của các bạn trai
bằng vẻ ngoài cố tình "phớt lờ" hoặc cố tình khôi hài và chế nhạo. Lúc dậy thì là lúc nữ tính bắt đầu bộc lộ. Trong một thời gian dài, các em sống trong bầu không khí yêu đương nhưng không phải theo chiều hướng bị hấp dẫn bởi một đại diện cụ thể nào của giới khác. Các em gái có nhu cầu cho tình yêu chính mình, các em thích yêu và tình cảm này cũng thấy được ở phụ nữ trưởng thành.
Ở lứa tuổi này, sự phát triển tâm lý tình cảm không theo kịp đà phát triển của thể chất. Các em trai và gái bất chợt thấy mình có một dáng hình mới và phải đối đầu với một loạt những căng thẳng và xúc cảm tình dục.
Như đã nói, tuổi thiếu niên là lứa tuổi của dậy thì và phát dục Tuổi dậy thì đã kích thích ở thiếu niên mối quan tâm tới người khác giới, làm nảy sinh những rung cảm, xúc cảm giới tính mới lạ. Quan hệ với bạn khác giới ở lứa tuổi này không hồn nhiên, "vô tư" như ở các học sinh nhỏ. Lúc này bạn trai, bạn gái thường xử sự một cách thẹn thùng, kín đáo, tế nhị với nhau. Những biểu hiện giới tính này có lúc được che giấu nhưng có lúc được biểu lộ một cách ồn ào, suồng sã thiếu tự nhiên. Nhìn chung, những rung cảm giới tính ban đầu ở tuổi thiếu niên là trong sáng. Các em chỉ mong thoả mãn tâm trạng này bằng một mối thiện cảm nho nhỏ, một lời nói dịu dàng, một cử chỉ quan tâm, một nụ cười trìu mến. Tâm trạng này sẽ qua đi nhanh chóng khi các em được sống trong một môi trường lành mạnh và có những người lớn quan tâm, hiểu các em, biết hướng các em vào những hoạt động bổ ích, vào những mối quan hệ bạn bè vô tư trong sáng.
Chào Thân ái & Quyết thắng!
DẬY THÌ
Khái niệm:
Dưới góc độ sinh lý học, tuổi dậy thì là thời kỳ trưởng thành sinh dục, nghĩa là có khả năng có con. Trong tuổi này, con người phải trải qua những biến đổi lớn về cấu trúc cơ thể, về các chức năng cũng như các hành vi. Đó là một bước ngoặt cơ bản trong đời sống của mỗi con người.
Dậy thì là thời kỳ chuyển biến từ trẻ thơ sang tuổi trưởng thành, là thời kỳ quá độ khi không còn là một trẻ con nhưng vẫn chưa là một người lớn, là thời kỳ mà bất cứ một thiếu niên nào cũng phải trải qua những biến đổi quan trọng.
Giới hạn của tuổi này cũng như ý nghĩa của nó đối với sự phát triển của cá nhân có thể thay đổi tuỳ theo giới, đặc điểm cá nhân và môi trường sống (khí hậu, địa lý, xã hội - kinh tế).
Tuổi dậy thì ở nam và nữ có sự khác nhau. Nhìn chung nữ dậy thì sớm hơn nam khoảng 2 tuổi. Các em gái có thể bắt đầu bước vào giai đoạn này từ 9 - 12 tuổi và kết thúc vào 17 - 18 tuổi. Các em trai bắt đầu giai đoạn này chậm hơn, khoảng 10 - 14 tuổi và kết thúc vào 19 - 20 tuổi.
Nói tuổi dậy thì là nói đến lứa tuổi bắt đầu có sự biến đổi. Lứa tuổi này kéo dài trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 năm và được gọi là thời kỳ dậy thì. Thời kỳ này chia thành 2 giai đoạn nhỏ là:
- Giai đoạn trước dậy thì.
- Giai đoạn dậy thì chính thức.
Giai đoạn trước dậy thì ở nữ là 11 - 13 tuổi; ở nam là 13 - 15 tuổi.
Giai đoạn chính thức là giai đoạn tiếp theo: ở nữ là 13 - 15 tuổi, ở nam là 15 - 17 tuổi.
Những biến đổi của tuổi dậy thì
Những biến đổi của tuổi dậy thì xuất hiện do ảnh hưởng của tuyến nội tiết, mà tuyến quan trọng nhất là tuyến yên nằm ở dưới đáy não. Hoóc môn của nó tiết ra được đưa vào trong máu và tới các bộ phận khác của cơ thể. Ớ đó, nó kích thích sự tăng trưởng và phát triển. Thường là một trong hai năm đầu của thời kỳ dậy thì, não thuỳ tiết ra một hoá chất - một loại hoóc môn. Hoóc môn này kiểm soát sự phát triển của tuyến sinh dục: buồng trứng của nữ và tinh hoàn của nam. Buồng trứng và tinh hoàn tiết ra những hoóc môn khác làm phát triển những đặc tính thể chất của người nam hoặc người nữ trưởng thành. Lúc này đứa trẻ trở thành một thiếu nữ và cuối cùng bước vào giai đoạn phát triển khả năng sinh sản.
- Những biến đổi về sinh lý
Ở lứa tuổi dậy thì, cả em trai và em gái đều có đặc điểm chung là lớn nhanh và có những biến đổi khá lớn về tâm, sinh lý. Đặc biệt ở giai đoạn "nhổ giò" các em trai có thể cao thêm từ 8 - 15cm mỗi năm, kéo dài khoảng 2 năm và sau đó chàng thanh niên sẽ đạt tầm vóc vĩnh viễn. Cũng ở trong giai đoạn này, các em gái vụt tăng lên 6 - 10 cm và lấy đà để đạt "tầm cỡ dứt khoát' vào khoảng 22 - 25 tuổi. Lúc đầu, mỗi em gái có thể cao hơn một em trai cùng tuổi, nhưng sau đó khoảng cách sẽ được rút ngắn rồi bị vượt qua do ở các em nam sự tăng trưởng thường kéo dài hơn và "dữ dội" hơn. Hoạt động nội tiết, sinh dục chiếm ưu thế. Chức năng sinh dục trưởng thành. Song, ở tuổi dậy thì, những khác biệt giữa nam và nữ được thể hiện ngày càng rõ nét, đặc biệt là về sinh lý.
Về nội tiết:
Tuyến dưới não và tuyến sinh dục ở nam và nữ tiết ra những hoóc môn khác nhau. Ở nam là những hoóc môn nam tính, chủ yếu là chất testosteron do các tế bào kẽ trong tinh hoàn tiết ra.
Ở nữ là những hoóc môn nữ tính chủ yếu là oestrogen làm chín trứng do nang trứng tiết ra và chất progesteron do thể vàng và nhau thai tiết ra
Về cấu tạo cơ thể
+ Có đặc tính phụ như: mọc râu, ria mép ở nam, có lớp mỡ dày dưới da ở nữ.
+ Có những đặc tính cơ bản như: tinh hoàn sản xuất tinh trùng ở nam, buồng trứng sản xuất trứng và dạ con phát triển (là nơi nuôi dưỡng thai nhi) ở nữ. Nam hơn nữ ở tầm vóc, sức khoẻ cơ bắp, ít bị mắc bệnh truyền nhiễm. Nữ hơn nam ở độ bền của hệ mạch: ít bị vỡ và ít bị xơ cứng.
- Não nữ bé và nhẹ hơn não nam, đặc biệt là hai bán cầu não lớn của nam không giữ chức năng giống nhau (Ví dụ: Ở nam thuận tay phải, bán cầu phải chỉ huy các hoạt động không lời như nhận định về không gian, nhận định người quen hay lạ, cảm nhận về nghệ thuật; còn bán cầu trái chuyên trách về ngôn ngữ). Còn ở nữ, sự phân công chức năng giữa hai bán cầu không dứt khoát và cố định. Nếu não trái bị chấn thương, chức năng ngôn ngữ của nữ sẽ phục hồi nhanh gấp 3 lần so với nam, nhờ não phải đã tạm thay thế não trái. Điều đó cũng còn vì hệ liên lạc giữa hai não phải và trái gồm nhiều kênh hơn và hoạt động có hiệu suất hơn.
- Nam thiên về tư duy và lý trí do vỏ não phát triển hơn, còn nữ thiên về tình cảm và bản năng do các phần sau của não phát triển hơn. Tế bào vỏ não của nam chết nhiều và sớm (gấp 2 lần so với nữ) lại chết chủ yếu ở não trái (gấp 2 lần so với não phải), vì vậy về già nam thua kém nữ về tư duy và ngôn ngữ. Lớp mỡ dưới da của nữ dày hơn nam. Mỡ của nữ tập trung chủ yếu ở bụng, ngực và mông, còn mỡ của nam tập trung chủ yếu ở cổ và bụng.
- Về giấc ngủ: nam ngủ ngon và ngủ say hơn nữ. Chỉ có 35% nam bị chứng khó ngủ, trong khi con số này ở nữ là 46%. Tương tự, có 16% nam hay thức giấc giữa đêm, trong khi nữ là 25% và chỉ có 5% nam bị ác mộng bóng đè so với 11% ở nữ.
- Bộ phận sinh sản: Ở nam có nhiều bộ phận quan trọng của cơ quan sinh sản nằm ngoài khung xương chậu như tinh hoàn, dương vật. Còn ở nữ, toàn bộ phần quan trọng của cơ quan sinh sản nằm trong khung xương chậu. Để thích nghi với chức năng mang thai và sinh đẻ, khung xương chậu ở nữ thường có đường kính trước, sau và hai bên lớn hơn khung xương chậu của nam. Ngoài ra vòng tròn đáy chậu của nữ không bị hạn chế bởi các phần nhô ra của xương cùng, xương cụt và xương chậu như của nam, nhờ đó mà khi sinh thai có thể lọt qua tương đối dễ dàng.
- Ở nam, đường bài tiết nước tiểu và đường xuất tinh là một (nằm ở giữa dương vật) còn ở nữ có đường tiểu và đường sinh dục riêng.
Tại sao lại có lông ở vùng "bikini" và có chúng để làm gì?
Đây là một câu hỏi về một trong những điều bình thường lạ lẫm của tuổi dậy thì. Bạn có thể nghĩ rằng bạn có chúng là để cho ấm nhưng thật ra không phải là như vậy. Nhiều bạn gái còn thấy chúng gây rắc rối cho họ khi mặc những thứ "siêu bikini". Vậy, có chúng ở đó để làm gì?
Mỗi chúng ta đều phải qua tuổi dậy thì để trở thành một người trưởng thành và có khả năng sinh sản ra thế hệ mới. Bằng những dấu hiệu của mình, tạo hoá sẽ cho chúng ta biết khi nào thì ai đó đã sẵn sàng về mặt thể chất cho việc này. Lông mu là một trong những tín hiệu đó. Nó giống như một bảng thông báo mà tạo hoá đặt lên cơ thể chúng ta để ra tín hiệu: Này đây là một khu vực rất quan trọng đấy nhé? Chớ có đùa
Con trai có những thay đổi chủ yếu nào ở tuổi dậy thì?
- Đó là sự xuất hiện ria mép, râu cằm, lông ở nách và vùng bụng dưới. Do thanh quản phát triển nên giọng nói trở nên khàn và trầm. Các bạn sẽ thấy xuất hiện cả những vết lang ben và mụn trứng cá trên mặt hoặc cổ, ở chân và tay... do tuyến mồ hôi và tuyến bã hoạt động mạnh.
Đồng thời, cơ quan sinh dục bên ngoài cũng lớn dần. Hiện tượng vú sưng hạch, vú to... do những rối loạn kích thích tố sinh dục trong tuổi dậy thì thường tự khỏi sau 16 - 18 tháng. Bộ phận nổi bật nhất là dương vật, một cơ quan xốp, mềm, hình trụ gắn liền với bụng dưới; một ống dẫn nước tiểu ra ngoài cơ thể chạy dọc theo chiều dài của dương vật gọi là niệu đạo. Niệu đạo cũng là đường cho tinh trùng đi ra ngoài cơ thể.
Dương vật là gì? Nó có cấu tạo và chức năng gì
Đến tuổi dậy thì ở con trai có nhiều thay đổi, trong đó có những thay đổi ở cơ quan sinh dục ngoài mà nổi bật nhất là có sự lớn dần của dương vật.
Dương vật được cấu tạo bằng những cơ quan bao quanh một đường ống hẹp gọi là niệu đạo (ống đái). Cả nước tiểu và tinh dịch đều đi qua niệu đạo. Dương vật có phần thân và phần đầu: phần thân giống như một đường ống. Phần đầu là phần đỉnh chóp, đây là phần nhạy cảm và mong manh nhất của dương vật.
Khi bạn còn bé, phần đầu của dương vật được bao bằng một nếp gấp bằng da nhỏ và mỏng là bao quy đầu. Kích cỡ dương vật của mỗi người một khác, và không có liên quan gì đến kích cỡ của cơ thể hoặc của những bộ phận khác trên cơ thể. Có khá nhiều bạn trai dành nhiều thời gian để suy nghĩ và buồn phiền về điều này: Liệu nó có quá nhỏ không? Sao nó lại cong vênh kỳ quặc thế này? Liệu có chuyện gì không ổn với nó không? Sự thật thì chẳng có gì đáng phải băn khoăn cả.
Treo phía dưới dương vật là bìu. Bìu giống như một cái túi da đựng các tinh hoàn nơi tinh dịch được sinh ra khi bạn đến tuổi dậy thì. Lớp da của bìu phủ một lớp lông và dầu bởi vậy nó rất dễ hút bẩn, bốc mùi nếu bạn không thường xuyên vệ sinh, tắm rửa.
Khi còn nhỏ, bìu nép sát vào cơ thể bạn. Nhưng đến tuổi dậy thì, bìu bắt đầu lỏng dần và trĩu xuống. Nó trĩu xuống như vậy là vì các tinh hoàn cần phải được bảo quản ở một nhiệt độ thấp hơn so với nhiệt độ của cơ thể để sản xuất tinh trùng (khoảng 33oC). Sau khi được sản xuất, tinh trùng được dự trữ trong một phần của tinh hoàn gọi là mào tinh hoàn.
Tại sao con trai lại có giọng nói "vịt đực" khi đến tuổi dậy thì?
Đến tuổi dậy thì, giọng nói của con trai trở nên trầm hơn và sâu hơn do ảnh hưởng của một hoóc môn nam có tên gọi là testosterone. Hoóc môn này khiến cho thanh quản của con trai trở nên rộng hơn. Khi những dây thanh âm trở nên dài hơn và dầy hơn thì giọng nói sẽ trở nên trầm hơn và sâu hơn.
Dấu hiệu đầu tiên của hiện tượng vỡ giọng là thỉnh thoảng giọng bạn lại the thé hoặc nghe như bị vỡ khi nói. Điều này làm cho nhiều bạn trai thấy xấu hổ vì nó thường đến rất bất ngờ và không thể lường trước được khi nào nó lại giở quẻ. Sau đó, giọng nói của bạn sẽ lại bình thường, nhưng có thể ngay sau đó lại the thé rất kinh dị. Nhưng, xin các bạn trai hãy yên tâm, thậm chí nếu giọng nói của bạn còn kinh dị hơn nữa thì cũng đừng nên phiền lòng. Bởi vì, giống như mọi thay đổi khác của tuổi dậy thì, đó là một hiện tượng hoàn toàn
bình thường và nó sẽ qua đi khi bạn đi qua tuổi dậy thì.
Dấu hiệu của sự dậy thì chính thức ở con trai là gì?
Hiện tượng xuất tinh lần đầu tiên về ban đêm đánh dấu sự dậy thì chính thức ở các em nam và thường xảy ra ở khoảng 15 đến 17 tuổi. Đây là dấu hiệu quan trọng nhất. Hiện tượng này được gọi là mộng tinh (hay còn gọi là "giấc mộng ướt"). Đó là một hiện tợng bình thường do tinh dịch được sản xuất và tích luỹ quá đầy thì một phản xạ tống xuất đi để lấy chỗ chứa cho phần tinh dịch mới được sản sinh. Như vậy, hiện tượng này thường là vô thức hoặc do sự kích thích tình dục nào đó. Mộng tinh có thể thỉnh thoảng xảy ra và đó là chuyện bình thường đối với các em nam ở tuổi dưới 20. Các bạn đừng lo lắng hoặc xấu hổ về điều này vì đó là hiện tượng tự nhiên, nằm ngoài sự kiểm soát của con người. Nhưng nếu thường xuyên xảy ra thì cần phải đến bác sĩ chuyên khoa để thăm khám và chữa trị.
Có nhiều bạn nam băn khoăn hỏi rằng: Có "giấc mộng ướt" cũng có nghĩa là đã lớn rồi phải không? Điều này vừa đúng lại vừa sai bởi vì đó chỉ là biểu hiện của người mới lớn thôi chứ chưa thực sự là người đã trưởng thành.
Có phải con trai không lo lắng gì về hình thể của bản thân?
Không đúng! Con trai cũng có những áp lực về ngoại hình của mình không kém gì con gái. Nhưng khác với con gái, sự ngượng ngùng này thường được gán cho những hành động giới tính. Con trai có thể cởi trần đá bóng, cởi trần bổ củi hay thậm chí có thể không mặc gì khi bơi dưới hồ, nhưng họ lại cảm thấy thật khó khăn khi tưởng tượng mình đang trong tình trạng như vậy trước mặt một cô gái. Đó chính là lý do tại sao có tới 99% con trai đã có ít nhất một lần trong đời đứng loay hoay trước gương để thử gồng mình theo tư thế của những vận động viên thể hình...
Con gái có những thay đổi chủ yếu nào ở tuổi dậy thì?
Vào tuổi dậy thì, các em gái bắt đầu nhận thấy nhiều thay đổi khác lạ như lông xuất hiện ở nhiều nơi trên cơ thể: lông mu, lông nách. Thoạt đầu lông có sợi mảnh, ngắn, thẳng. Sau đó hệ lông phát triển dầy hơn, sẫm màu. Nữ giới ở lứa tuổi này có xu hướng tăng cân. Ngực và mông bắt đầu nở ra và quan trọng nhất là cô gái bắt đầu có kinh nguyệt.
Sau khi trứng rụng khoảng 14 ngày thì xuất hiện "kinh" lần đầu. Kinh nguyệt là dấu hiệu quan trọng nhất của tuổi dậy thì ở các em gái. Từ đây người con gái đã có thể sinh con.
Buồng trứng của nữ nằm trong vùng xương chậu gồm hai bộ phận riêng ở hai bên: bên trái và bên phải. Chúng được hình thành từ trong bào thai và chứa khoảng 400.000 trứng con. Tới tuổi dậy thì, những trứng này bắt đầu trưởng thành và trung bình mỗi tháng buồng trứng cho ra một trứng chín.
Kinh nguyệt là gì?
Đến tuổi dậy thì, mỗi tháng buồng trứng sẽ sản xuất ra một trứng chín. Trứng này bắt đầu từ buồng trứng đi "du lịch" trong ống dẫn trứng để đến tử cung Trong khi đó, tại tử cung, lớp tế bào nội mạc (tế bào lót mặt trong tử cung) cũng bắt đầu phát triển dày lên (cùng với các mạch máu tại đó) để chuẩn bị đón trứng đã thụ tinh đến "làm tổ'. Tuy nhiên, đến tử cung, nếu không thụ tinh, trứng sẽ không làm tổ trong lớp tế bào nói trên, nên lớp tế bào này sẽ tự bong ra cùng với máu chảy ra ngoài qua âm đạo, tạo hiện tượng "hành kinh" Đây là một hiện tượng sinh lý bình thường xảy ra theo chu kỳ dài khoảng 28 đến 30 ngày. Nó tiếp tục tái diễn cho tới khoảng 50 tuổi và đóng một vai trò quan trọng trong cuộc đời của mỗi người phụ nữ.
Có phải có kinh là "xui xẻo", còn máu kinh là "máu bẩn" "máu xấu"?
Không đúng như vậy? Kinh nguyệt là một hiện tượng sinh lý bình thường của bạn gái ở tuổi dậy thì. Máu kinh là hỗn hợp bao gồm các tế bào nội mạc và máu của tử cung do không có trứng thụ tinh để nuôi nên phải bỏ đi chứ không có gì là dơ bẩn, xấu xa cả. Nó chỉ là "xấu", là 'bẩn" khi em không vệ sinh tốt, hoặc khi dùng một băng vệ sinh quá lâu (quá 6 tiếng đồng hồ) khiến cho máu kinh thay đổi thành mùi khó chịu và từ đó có thể phát sinh các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh dục...
Vì vậy trong "những ngày ấy" em không nên "kiêng cữ" việc tắm gội. Một người bình thường mỗi ngày đã phải tắm gội ít nhất 1 lần, trong những ngày có kinh lại càng phải giữ gìn vệ sinh hơn do đó bạn phải tắm gội như bình thường, chỉ cần lưu ý không để cơ thể bị lạnh là được.
Nếu bạn không chịu tắm gội thì cơ thể sẽ "lên tiếng" đấy. Tới lúc đó thì đừng có đứng đầu gió đấy nhé...
Cần lưu ý điều gì trong kỳ kinh?
Trước khi có kinh khoảng 5 đến 7 ngày, bạn gái có thể thấy khó chịu trong người như: ngực căng và hơi đau, bụng bí bách, váng đầu, dễ nổi nóng mất khả năng tập trung chú ý... Đó là do hoóc môn sinh dục và chất dinh dưỡng tiết ra mạnh. Khi hành kinh xuất hiện thì các hiện tượng trên sẽ có thể chấm dứt nhưng lại xuất hiện cảm giác mệt mỏi, đau bụng, đau lưng...
Thời gian có kinh trung bình kéo dài từ 3 đến 5 ngày. Nhưng nếu bạn chỉ có trong khoảng 2 ngày hay kéo dài đến tận 7 ngày thì vẫn được xem là bình thường. Lượng máu mất trung bình khoảng 50ml (bao gồm cả tế bào, máu kinh và chất nhầy cổ tử cung). Lượng máu mất có thể thay đổi tuỳ theo từng người. Máu kinh ra nhiều vào ngày thứ nhất và ngày thứ hai. Từ những ngày sau đó, lượng máu kinh sẽ giảm dần.
Như thế nào là một chu kỳ kinh nguyệt bình thường?
Chu kỳ kinh nguyệt được tính từ ngày đầu có kinh của tháng này đến ngày bắt đầu có kinh của tháng tiếp theo (không tính theo ngày hết kinh). Con số trung bình của một chu kỳ kinh nguyệt bình thường là 28 ngày. Tuy nhiên, không phải ai cũng giống ai. Chính vì thế, các chu kỳ: 24 ngày, 32 ngày, thậm chí đến 40 ngày vẫn được xem là bình thường. Điều quan trọng là chu kỳ của bạn là bao nhiêu ngày và có đều đặn hay không. Để biết được điều này (có đều hay không) và từ đó có thể đoán trước được kỳ kinh kế tiếp nhằm chuẩn bị sẵn "đồ dùng vệ sinh", bạn nên tập theo dõi kinh nguyệt của mình bằng lịch kinh nguyệt.
Bạn nên có một cuốn lịch nhỏ, loại bỏ túi. Hàng tháng, khi đến kỳ kinh, bạn hãy vẽ những trái tim nhỏ vào các ô của những tờ lịch để đánh dấu chu kỳ kinh của mình. Bạn hãy ghi chú thêm vào ô đó các dấu hiệu kèm theo lúc có kinh (như đau bụng, mệt mỏi, đau lưng...) hay các dấu hiệu bất thường (như đau bụng dữ dội...) nếu có. Điều này rất có ích cho việc theo dõi kinh nguyệt cũng như cho sức khoẻ của bản thân bạn đấy. Bạn cũng có thể rủ bạn gái của mình cùng làm nếu như bạn ấy chưa có cuốn lịch theo dõi đó.
- Nếu kỳ kinh ghé thăm bạn đều đặn hàng tháng, thì đó là dấu hiệu rất tốt về một cơ thể phát triển hoàn toàn bình thường. Còn nếu chẳng may bỗng dưng nó biến mất hoặc thất thường thì chứng tỏ sức khoẻ của bạn có vấn đề hoặc bạn đã có thai (nếu bạn đã có quan hệ tình dục với người khác giới) hoặc bạn có rắc rối với buồng trứng. Trong trường hợp này bạn phải nhanh tới bác sĩ nhé.
Vệ sinh cá nhân như thế nào trong những ngày có kinh?
"Đồ dùng vệ sinh' không thể thiếu trong những ngày có kinh là băng vệ sinh. Ngoài việc cần tắm rửa hàng ngày, bạn nên thay băng thường xuyên cho sạch sẽ. Thông thường, cứ sau 3 - 4 tiếng đồng hồ thì nên thay băng một lần Tuy nhiên điều này còn tuỳ thuộc vào lượng máu kinh bởi vì nếu lượng máu kinh ra nhiều làm băng ướt sớm hơn thời gian nói trên thì phải thay ngay thôi. Nếu không thay đúng lúc, bạn sẽ cảm thấy khó chịu và còn tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Bạn cũng không nên sử dụng một miếng băng vệ sinh lâu quá 6 tiếng đồng hồ, cho dù ngày đó máu kinh ra ít, bởi vì khi để lâu máu kinh sẽ trở nên có mùi khó chịu và là môi trường cho vi khuẩn gây bệnh phát triển. Nếu chẳng may kinh nguyệt xuất hiện bất ngờ khi bạn chưa có sự chuẩn bị và làm bẩn quần lót thì bạn phải tự mình giặt sạch quần lót bằng nước lạnh. Bạn không được giặt bằng nớc nóng vì nó sẽ làm cho vết bẩn rất khó tẩy sạch.
Để tránh bị ướt ra ngoài, bạn nên chọn loại băng vệ sinh có độ thấm tốt hoặc loại có hai cánh để sử dụng, nhất là trong những tiết học thể dục hoặc đi chơi xa. Loại băng có cánh sẽ giữ cho băng không bị xộc xệch khi vận động nhiều cho nên bạn sẽ cảm thấy an toàn, thoải mái.
Trong giờ giải lao, bạn nên để ý thay băng để không bị dính ra ngoài. Miếng băng đã sử dụng, bạn nên cuộn gọn lại rồi gói vào giấy cẩn thận trước khi cho vào thùng rác.
Mỗi lần có kinh bạn hay bị đau bụng rất nhiều, vậy làm thế nào để hết đau bụng?
Đối với khá nhiều bạn gái, khi có kinh thường kèm theo hiện tượng đau bụng dưới và hiện tượng này sẽ hết khi kết thúc kỳ kinh. Đây là hiện tượng bình thường nhưng cũng làm ảnh hưởng đến việc sinh hoạt cũng như học tập của các bạn. Vì vậy, khi đau bụng, bạn nên lấy một chai nước ấm chườm vào vùng bụng phía dưới rốn. Nước ấm sẽ giúp làm giảm cơn đau bụng. Bạn cũng có thể tắm nước nóng, tập một số động tác thể dục nhẹ nhàng, tập đi bộ. . . Những việc đó cũng có thể đem lại tác dụng tương tự. Nếu đau bụng nhiều, bạn có thể uống thuốc giảm đau, nhưng tốt nhất nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc.
Có phải những lúc có kinh thì tính tình bạn gái dễ thay đổi?
Điều này có thể xảy ra.
Khi có kinh, do tác dụng của hoóc môn, tính tình có thể dễ thay đổi như dễ bực bội, dễ cáu gắt... hơn ìúc bình thường nhiều. Nhưng nếu bạn hiểu rõ bản chất của hiện tượng này thì nên cố gắng chủ động "kiểm soát' nó, tránh để xảy ra ở mức độ "trầm trọng". Bạn hãy cố gắng để đừng bao giờ trở thành một cô gái khó tính khó nết thật sự nhé!
Muốn vậy, trong những ngày có kinh bạn hãy cố gắng giữ nếp sinh hoạt như bình thường. Chẳng hạn, vẫn tiếp xúc với bạn bè như cũ, vẫn tiếp tục tập thể dục (nếu hàng ngày bạn thường tập thể dục)... chỉ cần tránh những động tác, những hoạt động đòi hỏi phải gắng sức nhiều (như chạy nhảy, làm việc nặng...).
Bạn cũng cần duy trì một chế độ dinh dưỡng đầy đủ điều độ không nên ăn quá nhiều so với những ngày thường. Tốt nhất, bạn nên ăn những thức ăn có nhiều chất sắt như: thịt, rau, trứng. . . để bù lại lượng chất sắt trong máu bị mất đi trong những ngày có kinh. Nên uống nhiều nước và ăn nhiều trái cây.
Bạn cũng nên tránh ăn những thức ăn có nhiều dầu mỡ, tránh dùng những
chất có tác dụng kích thích thần kinh mạnh như: trà, cà phê, rượu, các gia vị mạnh (cay, nóng...).
Có phải âm đạo là phần bẩn nhất trong cơ thể bạn gái?
Không đúng? Miệng mới chính là phần bẩn nhất trên cơ thể bạn: Dịch âm đạo và kinh nguyệt hoàn toàn sạch. Chỉ khi ra khỏi cơ thể, vi trùng có thể xâm nhập và làm cho nó có mùi khó chịu.
Về cấu tạo âm đạo là lỗ lớn nhất trong ba lỗ ở vùng sinh dục nữ. Những lỗ khác là niệu đạo (ở phía trước âm đạo) và hậu môn (ở phía sau âm đạo). Bản thân âm đạo là một đường ống ngắn sâu khoảng 7cm và rộng khoảng 3-4 cm. Nó được làm thành từ những nếp gấp da mềm mại.
Âm đạo của người trưởng thành rất khoẻ, co giãn mạnh và có các cơ rất chắc chắn. Nhưng âm đạo của những bạn gái trẻ thì mỏng mảnh và không thể co giãn tốt được. Đó là lý do vì sao sinh con khi tuổi còn quá trẻ sẽ rất nguy hiểm, bởi âm đạo có thể bị rách, thậm chí bị vỡ.
Vào tuổi dậy thì, những vách da của âm đạo bắt đầu tiết ra một chất dịch.
Chất dịch này đặc và dính hơn nước bọt. Nó có nhiệm vụ giữ cho âm đạo sạch sẽ và duy trì một môi trường thích hợp cho vi khuẩn "tốt" cư trú để ngăn chặn những nhiễm trùng có thể xảy ra.
Vùng quanh âm đạo được gọi là âm hộ. Âm đạo thường mở hẹp và được bảo vệ bởi môi âm đạo là môi lớn và môi bé, mà thực chất là những nếp gấp của da.
Phía trước niệu đạo, nơi các môi nhỏ giao nhau là âm vật. Âm vật giống như một hạt đậu nhỏ được bao phủ bởi những đầu dây thần kinh và là phần nhạy cảm nhất của cơ quan sinh dục ngoài. Âm đạo được đóng bằng cổ tử cung
Con trai có cần biết đến những vấn đề kinh nguyệt của con gái không?
Trong thời gian có kinh nguyệt (thường là 3 ngày) các bạn gái thường biểu hiện mệt mỏi , kèm theo đó là những thay đổi về trạng thái tâm lý - xúc cảm (lo âu, bực bội, dễ cáu gắt, sợ hãi...) và những khó khăn trong khi đi lại. Vì vậy, các bạn trai ở lứa tuổi này cũng nên có những hiểu biết cần thiết về hiện tượng kinh nguyệt và tôn trọng nó, coi đó là một hiện tượng bình thường, tiêu biểu cho nữ tính của những người bạn khác giới. Khi hiểu được những điều này, các bạn trai có thể tránh cho bạn gái những trường hợp khó xử ở thời điểm này.
Nên tránh quan niệm sai lầm cho máu kinh là dơ bẩn. Trong những ngày này, các bạn trai nên quan tâm nhiều hơn đến các bạn gái và nên chủ động, tế nhị giúp đỡ các bạn gái những công việc nặng trong các hoạt động chung ở lớp, ở trường.
Giới tính là gì? Giữa nam và nữ có những khác biệt tâm lý nào?
Giới tính là tất cả những đặc điểm riêng biệt tạo nên sự khác nhau giữa nam và nữ. Nhũng đặc điểm ấy giúp ta phân biệt được dễ dàng giữa giới nam và giới nữ.
Có hai nguồn gốc quy định giới tính của con người, là nguồn gốc sinh học và nguồn gốc xã hội. Giữa nam và nữ có sự khác nhau rõ rệt về các đặc điểm giải phẫu sinh lý, từ đó dẫn đến sự khác biệt rõ rệt về tâm lý. Những khác biệt chủ yếu là:
Về tính cách:
Nữ thường trội hơn nam về tính cẩn thận và tỷ mỉ khi thực hiện một công việc nào đó; về tính kiên trì và chịu đựng cao. Sự thể hiện của khuynh hướng làm người lớn ở các bạn gái và bạn trai cũng khác nhau: bạn trai thường hướng tới phương tiện tự khẳng định như sức mạnh, lòng dũng cảm, sự chịu đựng; còn các bạn'gái lại đi theo con đường khác như chăm sóc em thơ, muốn trở nên hấp dẫn hơn...
Đặc điểm giao tiếp và phong cách giao tiếp của các bạn trai và bạn gái cũng không hoàn toàn giống nhau. Các bạn trai ở mọi lứa tuổi thường cởi mở hơn các bạn gái. Từ lúc còn nhỏ các bạn trai đã tích cực tham gia vào các cuộc tiếp xúc với những trẻ khác hơn các bạn gái. Tình cảm thuộc về một nhóm bạn cùng tuổi và giao tiếp với họ đối với đàn ông ở mọi lứa tuổi đều trở thành quan trọng hơn so với phụ nữ. Nội dung của hoạt động chung và thành tích trong hoạt động đối với các bạn nam có ý nghĩa hơn so với sự thiện cảm cá nhân đối với những người cùng tham gia trò chơi. Con trai lựa chọn trước hết là trò chơi hứng thú trong đó các bạn có thể khẳng định mình, dù cho có thể không thích bạn cùng chơi.
Giao tiếp của các bạn gái thì thụ động hơn, nhưng lại thân thiện và có tính lựa chọn cao hơn. Con trai bắt đầu kết bạn chỉ sau tiến trình tương tác công việc hoặc trò chơi, ở họ đã hình thành tâm thế tích cực, thể hiện sự gần gũi tinh thần đối với nhau. Đối với các bạn gái thì ngược lại, các bạn chỉ kết bạn với những ai mà các bạn thích, nội dung của hoạt động chỉ có ý nghĩa ở vị trí thứ hai.
Phụ nữ đánh giá các phẩm chất thể hiện trong quan hệ với người khác là có ý nghĩa hơn, còn đối với nam giới, có ý nghĩa cao lại là các phẩm chất đối với công việc. Phụ nữ quan tâm đến người khác, nhạy cảm, dễ nhận thấy những điều khó chịu của những người xung quanh và trải nghiệm nó mạnh hơn nam giới.
- Về năng lực:
Nữ thường thích hợp với những hoạt động đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ, kiên trì. Độ nhanh và độ chính xác của tri giác của nữ trội hơn nam, trí nhớ máy móc và ngôn ngữ của nữ cũng cao hơn nam. Nhưng thể lực, độ nhanh của các phản ứng và sự phối hợp các vận động của cơ thể của nữ lại kém hơn nam. Tương tự nữ lĩnh hội khó hơn nam về các loại tri thức và kỹ xảo cơ giới.
- Về tình cảm:
Phụ nữ dễ xúc động hơn nam giới trong khi khả năng chế ngự cảm xúc của nam giới cao hơn nữ.
- Về hứng thú:
Đa số nam thích các hoạt động thể dục, các trò chơi vận động ồn ào hơn nữ, trong khi các bạn nữ thường chơi theo nhóm, quan tâm đến nhau hơn. Trò chơi của nữ thường không ồn ào, gắn với thiên nhiên, sinh hoạt, thẩm mỹ hơn...
- Những biến đổi về tâm lý ở tuổi dậy thì
Cùng với những biến đổi của cơ thể ở lứa tuổi dậy thì, đời sống tâm lý của các bạn gái và những bạn trai ở lứa tuổi này có những thay đổi sâu sắc.
Những thay đổi chủ yếu nhất của lứa tuổi này là thái độ cư xử với bạn khác giới, tính tự lập, nhu cầu sống có bạn bè, hiểu được tầm quan trọng của giá trị sống, những cảm xúc thay đổi, xuất hiện cảm xúc tình dục...
Tính tự lập của tuổi dậy thì được biểu hiện như thế nào?
Tính tự lập là biểu hiện động cơ mạnh mẽ của thiếu niên muốn bỏ đi những gì là trẻ con và vươn tới những điều của người lớn. Sự thực là các bạn phải điều chỉnh bản tính trẻ con của mình cho phù hợp với tuổi mới lớn. Sự thay đổi này không phải là dễ dàng và thường được ghi nhận trong những xung đột. Bởi vì cha mẹ cho rằng các bạn vẫn còn là trẻ con nên ở độ tuổi này trẻ hay cãi lại cha mẹ.
Ở tuổi này nhu cầu muốn thoát ra khỏi ảnh hưởng của gia đình và thoát khỏi sự kiểm soát của cha mẹ là hiện tượng tự nhiên của quá trình trưởng thành để chuẩn bị làm người lớn. Khi ý thức tự lập và ý muốn được đối xử như với người lớn phát triển, thiếu niên thường có tâm lý "phóng đại" các khả năng của mình và thường tự đánh giá cao bản thân, cao hơn thực hiện. Điều này được thể hiện ở sự ngang bướng, tỏ ra "anh hùng" "bất cần" trước những việc làm hàng ngày cũng như những thất bại mà các bạn trải nghiệm. Chính vì vậy, đây là một trong nhũng khó khăn điển hình của lứa tuổi này và nhiều nhà tâm lý học đã dùng những thuật ngữ như "tuổi khủng hoảng", "tuổi bất trị", "tuổi không thể giáo dục"... để chỉ nó.
Sự thực thì những khó khăn, những xung đột này có thể giải quyết được. Thực tế cho thấy sự phát triển ý thức tự lập, nguyện vọng làm người lớn phụ thuộc rất nhiều vào sự bổ sung, uốn nắn của giáo dục nói chung và các bậc phụ huynh nói riêng. Bản thân các bạn trai và các bạn gái cũng phải cố gắng lắng nghe lời khuyên của người lớn, tìm ra những mong muốn thiện chí, hợp lý của mọi người để tự điều chỉnh hành vi và có những ứng xử phù hợp
Nhu cầu giao tiếp bạn bè được biểu hiện như thế nào?
Khi thiếu niên bắt đầu thể hiện tính tự lập, không lệ thuộc vào cha mẹ cũng là lúc các em tìm đến bạn bè để tìm kiếm một sự đồng tình, đồng cảm Đối với các em lúc này, việc chiếm được thiện cảm của bạn bè là vấn đề quan tâm hàng đầu. Nhu cầu muốn được người khác nhìn nhận, đánh giá là đặc biệt thiết yếu. Thế giới thiếu niên là thế giới của riêng các em với những ]ối sống đặc biệt, từ cách ăn mặc, nói năng đến lối cư xử.
Nhu cầu cần có bạn tâm tình và thông cảm là một nhu cầu đặc trưng, nổi bật ở lứa tuổi này. Vị trí bình đẳng trong quan hệ bạn bè đặc biệt hấp dẫn các em. Nguyên tắc bình đẳng trong quan hệ bạn bè phù hợp với nội dung đạo đức của cảm giác về mức trưởng thành của bản thân thiếu niên. Điều đó tạo điều kiện phát triển những quan hệ cùng tuổi theo chiều sâu.
Quan hệ với bạn bè ở lứa tuổi này tương đối phức tạp, đa dạng và có nội dung. Sự giao tiếp với bạn bè vượt ra ngoài giới hạn của việc học tập và bao quát những hứng thú mới, những việc làm, những quan hệ mới tạo thành một lĩnh vực độc lập và rất quan trọng đối với đời sống của thiếu niên. Yêu cầu trong quan hệ bạn bè có những nội dung và sắc thái mới. Thiếu niên đánh giá cao những phẩm chất như: Sự nhanh trí, tính can đảm, khả năng làm chủ bản thân và một trong những ưu điểm được thiếu niên xếp hàng đầu là những phẩm chất của tình bạn. Điều đó có nghĩa là: Muốn được thừa nhận, tôn trọng hay nổi tiếng, không bao giờ được "phản bội" lại bạn của mình.
Những cảm xúc của tuổi dậy thì được biểu hiện khác với giai đoạn trước đó như thế nào?
Sự thay đổi về cơ quan sinh dục làm nảy sinh những vấn đề lớn ở cả các bạn trai và các bạn gái. Các bạn trai ý thức được sự phát triển của cơ quan sinh dục nam. Những sự cương dương vật, mộng tinh, ... khiến các bạn khó chịu, lúng túng. Các bạn gái phát triển vú và có kinh nguyệt. Những điều này cũng làm họ bận tâm, lo lắng sợ rằng mình có một sự phát triển bất bình thường, lo lắng về sức khoẻ, bệnh tật, về vẻ đẹp bên ngoài.
Trong hành vi của các bạn trai, thấy có biểu hiện của sự dễ cảm xúc mạnh đối với những vấn đề liên quan đến các bạn gái, làm dáng để lôi kéo sự chú ý của các bạn gái nhưng khi có một mình giữa các bạn gái cùng tuổi thì lại tỏ ra lúng túng. Trong cư xử với bạn gái cùng tuổi thường có khuynh hướng bắt chước người lớn.
Các em gái làm dáng kín đáo hơn, thường lôi kéo sự chú ý của các bạn trai
bằng vẻ ngoài cố tình "phớt lờ" hoặc cố tình khôi hài và chế nhạo. Lúc dậy thì là lúc nữ tính bắt đầu bộc lộ. Trong một thời gian dài, các em sống trong bầu không khí yêu đương nhưng không phải theo chiều hướng bị hấp dẫn bởi một đại diện cụ thể nào của giới khác. Các em gái có nhu cầu cho tình yêu chính mình, các em thích yêu và tình cảm này cũng thấy được ở phụ nữ trưởng thành.
Ở lứa tuổi này, sự phát triển tâm lý tình cảm không theo kịp đà phát triển của thể chất. Các em trai và gái bất chợt thấy mình có một dáng hình mới và phải đối đầu với một loạt những căng thẳng và xúc cảm tình dục.
Như đã nói, tuổi thiếu niên là lứa tuổi của dậy thì và phát dục Tuổi dậy thì đã kích thích ở thiếu niên mối quan tâm tới người khác giới, làm nảy sinh những rung cảm, xúc cảm giới tính mới lạ. Quan hệ với bạn khác giới ở lứa tuổi này không hồn nhiên, "vô tư" như ở các học sinh nhỏ. Lúc này bạn trai, bạn gái thường xử sự một cách thẹn thùng, kín đáo, tế nhị với nhau. Những biểu hiện giới tính này có lúc được che giấu nhưng có lúc được biểu lộ một cách ồn ào, suồng sã thiếu tự nhiên. Nhìn chung, những rung cảm giới tính ban đầu ở tuổi thiếu niên là trong sáng. Các em chỉ mong thoả mãn tâm trạng này bằng một mối thiện cảm nho nhỏ, một lời nói dịu dàng, một cử chỉ quan tâm, một nụ cười trìu mến. Tâm trạng này sẽ qua đi nhanh chóng khi các em được sống trong một môi trường lành mạnh và có những người lớn quan tâm, hiểu các em, biết hướng các em vào những hoạt động bổ ích, vào những mối quan hệ bạn bè vô tư trong sáng.
Chào Thân ái & Quyết thắng!
) :">
