CƠM CHAY HÀ THÀNH VỚI KHÁN GIẢ O2TV
Mục tiêu của chương trình. sau khi xem xong chương trình quý vị khán giả sẽ có được những thông tin về những tác dụng cũng như những hạn chế của việc ăn chay, từ đó có cách lựa chọn phù hợp cho mình. Đồng thời quý vị cũng có thể tự mình chế biến cho mình được những món ăn chay phù hợp dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia.
Thức ăn ảnh hưởng quan trọng đến cơ thể và tinh thần con người. Sự quan trọng này của thực phẩm đã được trường phái dưỡng sinh triển khai triệt để trong cách phòng bệnh cũng như chữa bệnh nan y, và được chú ý tại Việt Nam vào thập niên 60-70. Nhiều nhà dinh dưỡng khuyên chúng ta nên chú ý đến việc chọn thực phẩm cung cấp cho cơ thể để không phải sinh ra các bệnh mãn tính: tiểu đường, cao huyết áp...Và việc ăn chay cũng là 1 phương thức hiệu quả. Thực phẩm chay cung cấp cho con người các yếu tố dinh dưỡng: chất bột, chất béo, chất đạm, chất xơ, các chất sinh tố cũng như muối khoáng.
Hiện nay ở VN số người ăn chay đang ngày một tăng cao, người già có và người trẻ cũng nhiều. Có người lựa chọn ăn chay vì tâm linh, ăn chay vì sức khoẻ và có người ăn chay chỉ vì hiếu kì. Tuy nhiên dù với mục đích gì thì việc hiểu rõ về phương pháp ăn dinh dưỡng này là hết sức cần thiết mà không phải ai cũng biết. Chính vì vậy, chương trình mong muốn đem đến cho mọi người cái nhìn sâu sắc và toàn diện về vấn đề này.
Chào mừng quý vị và các bạn đến với chương trình kết nối vì cuộc sống phát sóng vào lúc 10h30 thứ 7 hàng tuần trên kênh VCTV10 – O2tv.
Thưa quý vị và các bạn!
Trong những năm gần đây ngày càng có nhiều người thực hiện ăn chay có thể là một vài ngày trong tháng hoặc cũng có thể là thường xuyên vì lợi ích về mặt sức khoẻ của những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật này.
Tuy nhiên, ăn gì, ăn như thế nào để vừa chế ngự được sự thèm, vừa thích hợp với nhu cầu ăn uống của cá nhân, vừa đảm bảo dinh dưỡng cho cơ thể thì không phải ai cũng biết.
Trong chương trình ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng trao đổi xoay quanh các vấn đề về ăn chay với sức khoẻ.
Cùng đến trao đổi về vấn đề này tôi xin được chân trọng giới thiệu:
1.Chị Lê Thị Hương chủ nhà hàng cơm chay Hà Thành.
2.Chị Lê Thị Nga bếp trưởng nhà hàng cơm chay Hà Thành.
3. Anh Vương Quang Vũ công ty IBM.
Cảm ơn các vị khách mời đã tham gia chương trình của chúng ta ngày hôm nay.
Vâng, đúng là ăn chay hiện đang trở thành một trào lưu rộng rãi trong xã hội. Mỗi người đều có những lí do riêng để ăn chay nhưng nhìn chung tất cả đều vì mục đích sức khoẻ.
PV : -Thưa chi Hương, xin chị cho biết như thế nào được gọi là ăn chay ?
HT : - bản thân tôi là một người ăn chay trường nhiều năm, và những gì bạn biết qua sách vở và các nguồn thông tin thì ăn chay đơn giản là bạn ăn những thực phẩm không sử dụng thành phần động vật đó là quan niệm về sức khỏe, còn mình có thể hiểu ăn chay theo quan niệm các tôn giáo khác nhau đôi khi người ta phân ra thành các kiểu ăn chay khác nhau như : thứ nhất là ăn chay không sử dụng thành phần động vật nhưng dùng trứng và sữa, thứ hai là ăn chay không sử dụng thành phần động vật có dùng sữa và không dùng trứng, thứ ba là không sử dụng thành phần động vật và không dùng trứng và sữa.
PV: - Thưa chị thế nguồn gốc ở đâu mà ta lại có các món ăn chay ?
HT: - Ở các nước phương đông thì hầu hết ăn chay bắt nguồn từ tôn giáo, còn các nước phương tây ăn chay bắt nguồn từ sức khỏe. Khi mà bắt nguồn từ tôn giáo thì con người chuyển từ ăn mặn sang ăn chay thì lý do mà tạo ra các món chay, thứ nhất suất phát từ nhu cầu, người ta muốn thưởng thức những bữa ăn chay thật ngon miệng, đẹp mắt thì bằng mọi cách người ta tạo ra những bữa ăn chay thật hấp dẫn, có đầy đủ chất dinh dưỡng . Thứ hai nguồn gốc món chay cũng xuất phát từ những món mặn, nghĩa là những người ăn mặn chuyển sang ăn chay thì người ta biết cách để kết hợp những sản phẩm gia vị như thế nào để có một bữa ăn chay thật hấp dẫn có hương vị tương tự như đồ mặn để cảm giác đồ ăn chay rất là ngon, thứ ba là từ những nhà kinh doanh nhà hàng chay, người ta muốn đáp ứng khẩu vị của mọi khách hàng, để tạo ra những món đặc thù cho nhà hàng và để kinh doanh được tốt hơn thì họ tìm cách để tạo ra những món chay nhìn ngon miệng, bắt mắt và quan trọng hơn hết là đầy đủ chất dinh dưỡng, việc này nhằm tạo ra thực đơn phong phú để giới thiệu đến khách hàng .
PV: - Thưa chị với tư cách là chủ nhà hàng cơm chay Hà Thành, xin chị cung cấp thêm những thông tin để có một bữa ăn chay tốt phù hợp với lứa tuổi giới tính và những nhu cầu khác nhau của khách hàng ?
HT: - Không một món ăn nào có thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết do đó chúng ta nên dựa vào tỷ lệ dinh dưỡng chay để có một ý niệm khi chọn mua thực phẩm, đồng thời chú ý cách nấu ăn cũng là một vấn đề quan trọng, và ăn chay như các bạn đã biết khoa học đã chứng minh rất nhiều thì những thành phần trong chất ăn chay hoàn toàn có thể thay thế cho những sản phẩm chúng ta đang ăn ví dụ như thịt, cá ,tôm…đơn giản ở lứa tuổi trẻ em yêu cầu về lượng protein , can xi, chất sắt thường có trong thịt , cá , trứng … khi các bạn chuyển sang ăn chay thì các bạn có thể thay thế các chất cho trẻ em đang lớn bằng các sản phẩm :từ đậu nành, ngũ cốc, nhất là mỳ căn có chứa lượng protein rất nhiều, chất sắt và can xi thì ta dễ dàng có được từ rong biển và các loại rau có màu xanh, các loại sinh tố rất tốt cho sức khỏe.
Việc ăn chay có thể là lành mạnh và cung ứng đủ chất bổ dưỡng cho một em còn ở tuổi vị thành niên nếu theo đúng những điều hướng dẫn tổng quát sau đây:
• Ăn nhiều và ăn nhiều loại thực vật như trái cây, rau đậu và ngũ cốc.
• Dùng thực phẩm không chế biến, hay được chế biến ở mức tối thiểụ
• Uống thật nhiều nước và các loại nước trái cây khác.
• Tập thể thao, ra ngoài nắng để có sinh tố D và không khí trong lành.
Chất sắt đặc biệt quan trọng đối với các thiếu nữ đang có kinh nguyệt và đang lớn lên. Có thể tìm thấy chất sắt ở trong rau cải có nhiều lá mầu xanh hay sản phẩm có cho thêm chất sắt như cereals dùng để ăn sáng. Bạn cũng có thể nghĩ đến việc dùng thêm thuốc có chất sắt.
PV: - Vậy chị có thể chia sẻ những kinh nghiệm của mình trong việc ăn chay được không ạ?
HT: - Qua kinh nghiệm bản thân 13 năm ăn chay trường cũng như hiểu biết của tôi về dinh dưỡng chay tôi có chút chia sẻ như sau: ăn thật nhiều rau, trái cây, ngũ cốc, các loại hạt giàu axit béo Omega-3, Omega -6 và axit béo bão hoà.
Trong đậu nành có đủ các axit amin cơ bản như lysin, metionin, valin.. đậu nành được coi là một nguồn cung cấp protein hoàn chỉnh,vì chứa một lượng đáng kể các amino axit cần thiết cho cơ thể, ta dễ dàng có được các sản phẩm từ đậu nành như từ đậu phụ, sữa đậu, phù chúc...rất dễ chế biến và bổ dưỡng
Rau cải và trái cây có đầy đủ chất dinh dưỡng như sinh tố, khoáng chất chống oxi hoá giúp tăng cường sức khoẻ và tuổi thọ.
PV: - Vâng xin cảm ơn chị.
Ăn uống còn là một nghệ thuật của sự thưởng thức và ăn chay cũng vậy. Ăn uống đúng cách sẽ giúp chúng ta khoẻ mạnh. Dưới đây là 6 điều cơ bản dành cho người ăn chay để có thể cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể
1. Thay đổi thực phẩm thường xuyên:
Không một món ăn nào cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết, do đó, chúng ta nên dựa vào tỷ lệ dinh dưỡng chay để có một ý niệm khi chọn mua thực phẩm. Đồng thời chú ý cả cách nấu ăn cũng là một vấn đề quan trọng. Nên đơn giản hóa việc nấu ăn mà vẫn đảm bảo thức ăn ngon và đầy đủ năng lượng.
2. Cần Quân bình giữa ăn uống và tập luyện thể dục
Nên tập thể dục mỗi ngày từ 30 phút đến 1 giờ, 5 lần mỗi tuần sẽ giúp cơ thể tránh được tứ độc, hay ít nhất làm giảm đi sự nguy hại của tứ độc. Thể dục còn làm cho xương cốt được cứng cáp, tim mạch được khỏe mạnh, bắp thịt dẻo dai; giúp cho tinh thần sảng khoái, bớt lo âu hồi hộp, bớt bị trầm cảm; tăng sự tự tin và cảm thấy khỏe mạnh yêu đời, giúp dễ ngủ.
3. Bớt ăn muối
Sodium là loại muối dùng hàng ngày để nêm vào thức ăn, nếu dùng nhiều có thể đưa đến bệnh cao áp huyết. Thức ăn có nồng độ muối cao là các món kho, các món phơi khô, các loại mắm, đồ hộp... Khi nấu thức ăn trong nhà nên tránh nêm nhiều muối.
4. Tránh thức ăn chứa chất béo bão hòa (saturated fat) và cholesterol
Những chất béo dư thừa, nhất là choleste-rol ứ đọng ở thành mạch máu làm mạch máu nhỏ hẹp dần, đưa đến bệnh tai biến mạch máu não.
Nên hạn chế bớt chất béo thế nào cho tỷ lệ chất béo trong thức ăn chiếm khoảng 15% năng lượng hàng ngày. Chất béo cung cấp năng lượng và cũng là chất trung gian khiến sinh tố A, D, E, và K được hấp thụ qua vách ruột. Những chất béo dư thừa, nhất là cholesterol ứ đọng ở thành mạch máu làm mạch máu nhỏ hẹp dần, đưa đến bệnh tai biến mạch máu não. Nên dùng dầu thực vật để nấu nướng, nhất là dầu olive hay Canola. Nên giảm ăn trứng. Một lòng đỏ trứng cho khoảng 200mg cholesterol.
5. Bớt ăn chất ngọt
Ðường là tiếng gọi thông thường của glucose hay carbohydrate, là một trong ba thành phần dinh dưỡng của cơ thể. đường có ở các loại thực phẩm ở dạng tinh bột như: cơm, bún, mì sợi hoặc bánh mì. Những thức ăn khác cho chất đường là: sữa, trái cây, rau và hạt. Khoa học đã chứng minh rằng ăn nhiều đường không liên quan gì đến bệnh tiểu đường mà chỉ liên quan đến bệnh mập phì. Vì vậy, nên giảm bớt ăn ngọt, nếu thích thì phải tăng cường vận động thể dục thể thao để tiêu hao năng lượng dư thừa.
Tuy nhiên, đường, muối và cholesterol đều cần thiết cho cơ thể, không có đường thì không có năng lượng, không có muối thì không có hoạt động, không có cholesterol thì không có kích thích tố (hormone). Hãy nhớ chúng là "bạn" nhưng nếu dùng quá nhiều thì sẽ trở thành "kẻ thù" gây cho ta nhiều bệnh nguy hiểm.
6. Giảm ăn Junk food
"Junk food" là tiếng lóng để chỉ những đồ ăn có mức dinh dưỡng thấp nhưng lại có quá nhiều chất không tốt như: đường, mỡ, và muối có hại cho cơ thể. Những món "junk food" thông thường phải kể là: khoai tây chiên (French fries), pizza, bánh kẹo, các loại chip, các loại snack food... Những món này không nên dùng thường xuyên dễ bị mập và cao mỡ, cao máu. Các thức uống ngọt như: Coca, Pepsi,... cũng được xem là Junk Food. Các món chè có quá nhiều đường, cũng được xếp vào loại Junk Food.
Điều quan trọng là làm thế nào điều hòa thức ăn và tập luyện thể dục cho cân bằng mức cung - cầu của cơ thể. Nói thế không có nghĩa là áp dụng một cách máy móc, nên làm thế nào để ăn uống một cách thoải mái, không quá gò bó mà vẫn cung cấp cho mình lượng dinh dưỡng vừa đủ, đó cả là một nghệ thuật và có tính chất cá nhân
Vâng, hi vọng là sau buổi trò chuyện ngày hôm nay quý vị đã hiểu hơn về việc ăn chay cũng như đã tìm được cho mình một phương pháp ăn chay đúng và phù hợp để đảm bảo sức khoẻ….
Xin kính chúc quý vị và các bạn có được những ngày nghỉ cuối tuần thật vui vẻ và hạnh phúc.
