Du học tự túc và những điều chưa nói
Trong số những người đang du học hiện nay, ngoài những người nằm trong diện được nhà nước cử đi học, có học bổng thì còn có một số lượng rất đông học sinh, sinh viên Việt Nam đi du học theo diện tự túc kinh phí. Hiện có một số vấn đề nổi cộm mà nhiều cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng như các bậc phụ huynh trong nước đang quan tâm quanh chuyện du học tự túc…
Đầu tiên phải kể đến vấn đề chất lượng học tập của sinh viên Việt Nam du học theo diện tự túc. Tại Australia, số liệu của lãnh sự Việt Nam tại Sydney cho biết: số sinh viên Việt Nam hiện đang du học tại đây là khoảng trên 6.000 người, trong đó có 40% thuộc diện có học bổng được nhà nước cử sang học, số còn lại là du học tự túc.
Qua kết quả khảo sát mới đây, hầu hết các sinh viên Việt Nam được cử sang học đạt chất lượng học tập tốt, được các trường đại học hàng đầu Australia đánh giá cao. Nhưng tính chung cả số sinh viên du học tự túc thì còn có khoảng 50% sinh viên có lực học từ trung bình trở xuống. Những sinh viên có kết quả học tập chưa cao đa số thuộc diện du học tự túc.
Theo những người đã từng làm việc ở các lãnh sự quán, đại sứ quán Việt Nam tại nước ngoài cho biết, có hai nguyên nhân dẫn tới điều này. Thứ nhất, đó là khi xét tuyển du học tự túc trong nước không gắt gao như du học theo diện được nhà nước cấp học bổng. Chỉ với một điều kiện tốt về kinh tế là đã có thể được đi du học. Nhưng khi sang nước ngoài, lực học của một bộ phận sinh viên trong diện tự túc yếu là điều dễ hiểu. Thứ hai, khi sang nước ngoài có nhiều sinh viên gia đình không chu cấp đủ tiền đóng học phí đã phải tự mình đi làm thêm kiếm tiền rất vất vả, gây ảnh hưởng đến việc học tập. Có sinh viên phải đi làm thêm ở lò bánh mì, quán giải khát, cửa hàng từ 8h tối hôm trước đến 5h sáng hôm sau. Khi lên giảng đường không còn đủ sức để nghe giảng.
Ông Lê Văn Hùng ở phố Phùng Hưng (Hoàn Kiếm - Hà Nội) có con trai là Lê Công H. đang du học tự túc tại trường đại học Auckland (Newzealand). Nhân chuyến công tác sang đó, ông muốn trực tiếp đến trường Auckland xem con mình học hành ra sao. Nhưng khi ông tới trường thì được biết cậu "quý tử" đã bỏ học từ lâu, đang cùng buôn bán với mấy sinh viên Việt Nam khác. Ông lần mò tìm được đến nơi con đang ở hỏi rõ ngọn ngành, Lê Công H. cho biết do số tiền gia đình cung cấp chỉ đủ tiền đóng học phí, tiền ăn, tiền tài liệu nên H. muốn đi làm thêm lấy tiền tiêu vặt. Thấy kiếm tiền được, H. càng ngày càng ham đến nỗi bỏ bê học tập và bước sang năm thứ ba thì bỏ hẳn để đi buôn với mộng ước trở thành một doanh nhân.
Câu chuyện của gia đình bà Phùng Thiên Hương ở phường Phan Chu Trinh (Hoàn Kiếm - Hà Nội) lại còn ngán ngẩm hơn. Ông bà chỉ có độc một mụn con cùng với một gia sản kếch xù. Ngay từ hồi còn học phổ thông trung học, Phan Ngọc T. đã vốn lười nhác. Đúp lên đúp xuống mãi mới tốt nghiệp nổi cấp ba. Vừa mang bằng tốt nghiệp phổ thông trung học hôm trước thì hôm sau ông bà đã tuyên bố với cậu quý tử một câu xanh rờn: "Đi du học tự túc!". Nhờ người quen, ông bà lo lót cho T. đi du học ở Australia với một lý do giản đơn: "Bạn bè cho con cái đi học nước ngoài nhiều, mình có mỗi một đứa không cho nó đi người ta sẽ khinh cho". Do sức học kém, lại chỉ qua xét tuyển sơ sài trong nước nên khi sang học tại trường đại học Menburn cậu đã bị trả về nước sau hai kỳ đầu tiên.
Một cán bộ lãnh sự đã từng làm việc tại đại sứ quán Việt Nam ở Sydney trong một lần về nước đã nói: "Tôi cho rằng không nên đưa các cháu đi du học khi mà lực học của các cháu quá yếu. Với lực học như vậy, không thể tiếp nhận những kiến thức cao ở các trường đại học nước ngoài. Hơn nữa, khi gia đình chưa có đủ kinh phí cũng đừng vì lý do này nọ mà cho các cháu đi. Một số gia đình có suy nghĩ chỉ cần lo đủ tiền một hai năm đầu cho con, còn các năm sau ở nước ngoài các cháu có thể tự lo lấy. Suy nghĩ như vậy là sai lầm, là đổ hết nỗi lo lên đầu các cháu".
Nhiều cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng bày tỏ mối lo ngại khi một số sinh viên Việt Nam sang du học, không theo kịp nên đã bỏ học đi làm ăn buôn bán, sống chui lủi, trái phép nhiều khi gây ảnh hưởng đến vấn đề ngoại giao. Được biết, ở Australia và nhiều nước khác, sinh viên không có tiền đóng học sẽ không được gia hạn visa và bị trả về nước. Gặp cảnh ngộ như vậy, về cũng dở mà ở cũng không xong vì vi phạm pháp luật nước bạn.
Du học tự túc không còn gì xa lạ với người dân hiện nay. Nhà nước luôn ủng hộ việc du học tự túc dựa trên những khả năng tốt về kinh tế và lực học để mỗi học sinh, sinh viên Việt Nam có điều kiện mở mang hiểu biết, tích luỹ kiến thức trở về góp phần xây dựng đất nước. Chuyện du học tự túc phải được các bậc phụ huynh nhìn nhận một cách nghiêm túc, đừng vì cái "hão danh vô thực" hay cái "mốt" thời thượng mà đôi khi sẽ đẩy con em mình vào những hoàn cảnh trớ trêu, bế tắc nơi xứ người.
Theo VietNamNet