Bài dịch mang nặng quan điểm, ý đồ chủ quan của Người dịch!?
Độc giả phản ứng: Sai so với nguyên bản.
Còn các Bạn cho ý kiến?
Ví dụ:
"Vietnam Goes Global
The government embraces capitalism, but so far only for small businesses" =
“Việt Nam đi vào toàn cầu hoá, nhưng chính phủ chỉ mới cho phép tư bản nhỏ phát triển”.
Nhật Vy - Vietnam Net dịch: “Chính phủ đang nỗ lực thực hiện hội nhập kinh tế”
Bài gốc: Trên Yale Global Online
Although Vietnam had hoped to join the WTO before that body’s December ministerial meeting, an accession deal is not likely to finalized before mid-2006. Still, Vietnam’s eagerness to join the global trading system marks a noteworthy ideological shift for the ruling Communist Party, writes Jordan Ryan, the United Nations Development Program Representative in Hanoi. Vietnam’s Communist leaders once rejected capitalism, fearing that it would allow imperialist powers to maintain their hold over the country. Now the party has made trade and foreign investment a central part of its economic strategy. Vietnam’s re-integration into the world economy has proceeded at a breakneck pace, with exports of almost US$30 billion last year. Yet in its rush towards prosperity, concludes Ryan, the country must take care not to neglect its poorest citizens. - YaleGlobal
Vietnam Goes Global
The government embraces capitalism, but so far only for small businesses
Jordan Ryan
YaleGlobal, 15 December 2005
HANOI: Nearly two decades after launching economic reforms, Vietnam is well on its way to achieving Ho Chi Minh’s nationalist dream of independence and prosperity. But the nation’s first president would not have envisioned the process: Instead of opposing the march of international capitalism, the new Vietnam has embraced it. If the country is to make the most of globalization, the government will have to give free rein to local as well as foreign businesses.Although Hanoi had hoped that negotiations would be completed in time for this month’s WTO ministerial meeting in Hong Kong, Trade Minister Truong Dinh Tuyen conceded recently that the country is unlikely to join WTO before mid-2006. Hanoi has inked 21 bilateral deals including those with the European Union, Japan and China, but must still finalize agreements with five countries including the United States and Australia.Whenever it occurs, accession to WTO will stand as the crowning achievement of Vietnam's reform program launched in 1986. The reforms, known locally as doi moi or renovation, set in motion Vietnam's transition from a centrally planned to a market economy, and opened the way for liberalization of trade and inward investment policies.
The nation’s reintegration into the world economy has proceeded at a rapid pace. Export values neared US$30 billion last year, a thirty-fold increase from 1988. The United States ended its embargo of Vietnam in 1993 and signed a bilateral trade agreement with Vietnam in 2000. The deal transformed trade relations between the two countries. The US is now Vietnam's largest export market, with textiles, seafood, footwear and wood products ranked among the top earners.Liberalizing international trade and investment policies required a historic shift in ideology within the ruling Communist Party. Once fearful of international links outside of the Communist bloc, the party has made trade and foreign investment central planks of the country’s economic strategy. And as in China, reformers within the party aim to use international commitments like those encoded in WTO to lock in policy changes.Embracing globalization was traumatic for the Vietnamese Communist Party, the founding principles of which were based on the Leninist thesis that imperialism and capitalism were one and the same. Watching the imperial powers divvy up China and Southeast Asia, Ho Chi Minh and his fellow revolutionaries decided that the international Communist movement offered the best hopes of realizing their dream of an independent Vietnamese nation-state.
Like most western Marxists at the time, and indeed for many years afterwards, they believed that the development of an indigenous, autonomous capitalism was impossible in the former colonies. Even once formal independence had been achieved, they assumed that indigenous capitalists would remain pawns of the imperial powers intent on draining the wealth and natural resources of developing countries through unequal trade and control over finance capital.
Early Vietnamese nationalists like Phan Boi Chau saw Japan as a model of autonomous Asian capitalism. Japan’s rapid industrialization and victory in the Russo-Japanese war reinforced the idea that Asian countries were doomed to subordinate status in the world order. But Japan’s own imperial ambitions, and its alliance with Vichy France, confirmed for many nationalists that the independence and anti-imperialist struggles were synonymous. France’s ill-advised and ultimately futile attempt to re-establish colonial control of Vietnam after the war and its replacement in the southern half of the country by the Americans during the 1960s reinforced this view.But history has been unkind to Lenin’s theory of imperialism, not least in Asia. Political independence, it turns out, was not a facade behind which foreign powers maintained economic domination. The nation-state has proven to be an essential building block of economic development. As Liah Greenfeld eloquently shows in her book the Spirit of Capitalism, nationalism has been the origins, not the consequence, of economic development in the modern era.Japan eventually did emerge as a regional leader, devising new ways to alloy the power of the state to market incentives as a means of accelerating industrialization and growth. Former Japanese colonies Taiwan and South Korea emulated the leader, along with the city-states of Singapore and Hong Kong. A ‘second tier’ of industrializing East Asian countries including Thailand and Malaysia followed in quick succession. China emerged from its Maoist misadventures in the 1980s to develop its own brand of rapid capitalist development under Deng Xiao Ping.Although the development trajectories of these countries differ in important respects, all have relied heavily on export surpluses to finance investment. They found ways systematically to favor domestic firms to develop local capacity, and they compelled foreign investors to contribute to nationally determined goals such as export growth and technology transfer.
Since 1989, Vietnam's economy has grown faster than any other country in the world except for China and the African oil enclave of Equatorial Guinea. But the speed of globalization’s arrival to Vietnam has created problems as well as opportunities. For the first time in the history of independent Vietnam, severe poverty stands alongside pockets of phenomenal wealth.Another challenge presented by the incredible speed of Vietnam's integration is the learning curve faced by the nation’s policymakers. Impressed by the huge benefits to be gained through expanded trade and investment ties, they are at times too anxious to make commitments before the long-term implications are well understood. The example of WTO-plus commitments on intellectual property rights that will hamper Vietnam's ability to provide affordable, lifesaving medication to people living with HIV/AIDS is a well-known example.But the most imposing obstacles to continued success are home grown. In contrast to China, Vietnam's ruling Communist Party is still wary of the accumulation of economic power beyond the control of the state. The party’s new appetite for globalization has not yet brought about full acceptance of domestic capitalism.Managers of state-owned find influential allies in the military and security apparatus, which see growing economic power in private hands as a threat to the authority of the Communist Party and hence political stability. The party’s preference for a ‘socialist-oriented market economy’ reflects an attempt to resolve the internal tension between the goals of political stability and economic growth.Foreigners in Ha Noi are encouraged by the leadership’s repeated praise for the private sector’s contribution to the national economy. Some expect the party to embrace the private sector more formally at its next Party Congress in 2006. New business laws widen the de jure scope for private activity. But Prime Minister Phan Van Khai made clear in a recent speech that private business means small businesses. The commanding heights of the economy should remain firmly in the state sector.Despite subsidies and other state favors, most public enterprises have performed poorly even under doi moi. Although state-owned enterprises are common in East Asia, governments have forced them to compete internationally and against technologically and commercially dynamic domestic conglomerates. It remains to be seen whether Vietnam can move up from raw materials and garments to more sophisticated exports without having home-grown equivalents of Mitsubishi, Samsung or Acer.
Foreign companies can help fill the gap left by the missing large domestic private firms. But one of the great lessons from East Asia, in contrast to Latin America, is that national ownership and capabilities do matter. If the party insists on capitalism without domestic capitalists, Vietnam could, ironically, suffer a dependence on foreign capitalists that so worried Ho Chi Minh.
Jordan Ryan (Yale 1974) is the United Nations Resident Coordinator and United Nations Development Programme Representative living in Hanoi, Vietnam. He served for the United Nations in Vietnam from 1993-96 and again from 2001 to date.
Rights:
© Yale Center for the Study of Globalization
Bài dịch của Nhật Vy Báo Vietnamnet
Việt Nam ra biển lớn: cần tin tưởng doanh nghiệp tư nhân
17:31' 19/12/2005 (GMT+7)
Ông Jordan D. Ryan - Đại diện thường trú UNDP, điều phối viên thường trú Liên hợp quốc (LHQ) - đã chính thức kết thúc nhiệm kỳ làm việc của mình tại Việt Nam kể từ hôm 14/12. Như một lời chia tay với Việt Nam, ông Jordan D. Ryan đã có bài báo viết cho trang thông tin YaleGlobal của Đại học Yale, nơi ông từng học tập.
Xin lược dịch bài viết này của ông Jordan D. Ryan. Bài viết phản ảnh quan điểm riêng của tác giả sau những tháng năm làm việc tại Việt Nam, có một số chi tiết "nhạy cảm" nên chúng tôi mạn phép lược bớt các chi tiết đó.
Chính phủ đang nỗ lực hội nhập kinh tế
Ông Jordan D. Ryan là điều phối viên thường trú LHQ và Đại diện Thường trú Chương trình Phát triển LHQ (UNDP) tại Việt Nam.
Ryan thường tham gia đối thoại chính sách với các nhà lãnh đạo Việt Nam để thúc đẩy các mối quan tâm của LHQ, trong đó chú trọng vào việc giảm thiểu tình trạng bất bình đẳng, tăng cường các quyền con người và đối phó với thách thức về bệnh dịch HIV/AIDS đang nảy sinh.
Ryan là người góp phần vào chương trình nâng cao hiệu quả viện trợ, hỗ trợ cho các chương trình mục tiêu quốc gia phục vụ xoá đói giảm nghèo ở Việt Nam.
Gần hai thập kỷ sau ngày bắt đầu cải tổ, Việt Nam đang đi đúng trên con đường Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn là độc lập dân tộc và dân giàu nước mạnh và Việt Nam đang nỗ lực hội nhập quốc tế để phát triển.
Hà Nội đã từng hy vọng sẽ kết thúc tất cả quá trình đàm phán kịp cho cuộc họp Bộ trưởng Thương mại WTO tháng 12/05 ở Hồng Kông, song theo như ý Bộ trưởng thương mại Trương Đình Tuyển thừa nhận gần đây, họ khó có thể gia nhập tổ chức này trước tháng 6/2005. Hà Nội đã ký xong 21 thoả thuận song phương, trong đó có những đối tác quan trọng như Liên minh châu Âu (EU), Nhật hay Trung Quốc, song họ vẫn còn 5 thoả thuận quan trọng khác, trong đó có hai nước là Mỹ và Australia.
Cho dù là vào thời điểm nào đi nữa thì việc gia nhập WTO sẽ luôn là vòng nguyệt quế tôn vinh những nỗ lực, những thành tựu của Việt Nam trong công cuộc đổi mới bắt đầu từ 1986. Việt Nam đã chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang nền kinh tế thị trường, mở lối cho các chính sách tự do hoá thương mại và đầu tư sau này.
Quả thật, tiến trình tái hoà nhập vào nền kinh tế thế giới của nước này đã chứng kiến những bước đi nhanh chóng. Kim ngạch xuất khẩu năm ngoái đạt gần 30 tỷ USD, tăng gấp 30 lần so với con số của năm 1988. Mỹ chấm dứt lệnh cấm vận với Việt Nam năm 1993 và ký một hiệp định thương mại song phương với nước này vào năm 2000. Hiệp định ấy cũng đủ để phản ánh mức độ quan hệ thương mại hai nước. Mỹ giờ là thị trường xuất khẩu lớn nhất cho hàng Việt Nam, trong đó các mặt hàng như dệt may, thuỷ sản, da giày và sản phẩm gỗ xếp vào hàng các nước xuất khẩu hàng đầu vào Mỹ.
... nhưng chưa phát huy hết tiềm năng của DN tư nhân
Nhật Bản nổi lên như một thế lực đứng đầu trong khu vực. Lãnh thổ Đài Loan, Hàn Quốc, Singapore, Hồng Kông cũng đã nổi lên và sau đó là những người đi sau chút ít mang tên Thái Lan hay Malaysia. Trung Quốc dưới thời Đặng Tiểu Bình cũng nhanh chóng nổi lên thành một thế lực kinh tế nhờ mở cửa nền kinh tế...
Bước đi ở mỗi nước mỗi thời có khác nhau, song tất cả đều dựa mạnh vào thặng dư thương mại và đầu tư để đi lên từ xuất phát điểm thấp. Họ phải tìm cách giúp doanh nghiệp trong nước phát triển từng bước một để sống được trong phạm vi địa phương đồng thời liên doanh liên kết để tận dụng kỹ thuật - công nghệ và kỹ năng quản lý tiên tiến trước khi cạnh tranh ngoài biển lớn. Việt Nam cũng phải, và thực tế đã làm như vậy.
Kể từ năm 1989, Việt Nam đã tăng trưởng nhanh hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới trừ Trung Quốc và trường hợp cá biệt ở châu Phi là Guinea xích đạo. Tuy nhiên, toàn cầu hoá đến với Việt Nam mang theo cả cơ hội lẫn thách thức. Lần đầu tiên trong lịch sử, khoảng cách giàu nghèo khá đậm nét và phạm vi rộng đã xuất hiện ở đây.
Nhưng thách thức lớn hơn là liệu Việt Nam có duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững không. Không như Trung Quốc, Việt Nam vẫn chưa tự tin lắm trong việc giao nền kinh tế lại cho tư nhân nên vẫn còn tồn tại nhiều doanh nghiệp nhà nước, nhiều nơi làm ăn không hiệu quả. Chính điều này khó cho phép tăng trưởng tiếp tục ổn định ở mức cao hay có những bước tiến nhảy vọt như láng giềng lớn của họ.
Nguyên do là một số quan chức, chủ doanh nghiệp nhà nước... vẫn lo ngại rằng để tư nhân nắm kinh tế chủ chốt sẽ là một nguy cơ gây mất ổn định chính trị và kinh tế.
Để có thể tận dụng tối đa lợi thế của toàn cầu hoá, Chính phủ Việt Nam phải trao quyền kinh tế lớn hơn cho doanh nghiệp tư nhân địa phương cũng như nước ngoài.
Người nước ngoài ở Việt Nam được khuyến khích đóng góp vào các lĩnh vực kinh tế có lợi cho kinh tế quốc gia. Một số đã đáp lời, nhưng vẫn mong muốn nhà cầm quyền áp dụng chính sách cởi mở hơn nữa cho lĩnh vực kinh tế tư nhân sau Đại hội Đảng năm 2006. Tuy nhiên, như lời Thủ tướng Phan Văn Khải đã nói trong một dịp gần đây, quy mô kinh tế tư nhân là nhỏ. Vị trí chủ chốt trong nền kinh tế vẫn phải do các doanh nghiệp nhà nước nắm giữ để bảo đảm an ninh và quốc phòng.
Có điều, dù được ưu đãi rất nhiều, các doanh nghiệp nhà nước vẫn đang phát triển dưới tiềm năng, ít hiệu quả hơn mong đợi. Nhiều nước vùng Đông Á cũng ưu đãi cho các doanh nghiệp nhà nước nhưng vẫn bắt họ phải tự cạnh tranh với các tập đoàn giàu vốn và trang bị tốt về công nghệ của các nước khác.
Trong khi đó ở Việt Nam, các doanh nghiệp nhà nước có cạnh tranh được với quốc tế hay không vẫn còn là vấn đề chưa có lời đáp. Còn hiện tại, dường như họ vẫn chưa chuyển được từ những nhà sản xuất dựa chủ yếu vào nguyên liệu thô sang những mặt hàng phức tạp tinh xảo hơn giống những người đi trước như Mitsubishi, Samsung hay Acer.
Doanh nghiệp nước ngoài có thể giúp thu hẹp bớt khoảng cách giữa các doanh nghiệp tư nhân trong nước. Nhưng một trong những bài học lớn nhất ở vùng Đông Á, khác với Mỹ Latin, là sở hữu nhà nước khiến năng lực sản xuất luôn gặp vấn đề. Nếu không chấp nhận các nhà tư bản tư nhân trong nước thay thế dần sở hữu nhà nước, rồi nền kinh tế Việt Nam e cũng sẽ đi tới viễn cảnh phải dựa vào các nền kinh tế khác.
Nhật Vy (Theo YaleGlobal)
