"Cẩm nang sáng tác bài hát và trở thành ca sĩ"

[Đặng Vân Hà (vanhapooh)]

hay "8 bước dẫn đến thành công"

By GiaoHoang (blog)

Chắc chắn ai mà chả có lúc nào đó muốn được nổi tiếng để được báo chí truyền hình nhắc đến tên mình thường xuyên. Có một cách đấy, rất dễ, đó là sáng tác bài hát và làm ca sĩ. Xin trân trọng giới thiệu Cẩm nang sáng tác bài hát và trở thành ca sĩ hay 8 bước dẫn đến thành công, bản quyền thuộc về ông Giáo Hoàng, cóp py rai tựt 2007.

1. Xác định nhóm đối tượng bạn sẽ nhắm vào

Đây là một bước hết sức quan trọng để xác định xem bạn sẽ bán sản phẩm của mình cho ai. Chọn sai khách hàng thì sẽ rất nguy hiểm như người ta vẫn nói là “không ai bán lược cho sư” cả.

1. Trên 70 tuổi: nhóm này chủ yếu nghe tuồng chèo cải lương và Ký ức thời gian trên VTV là đã quá đủ. Đây là một phân khúc khá khoai của thị trường mà bạn không nên gặm.
2. Từ 55 đến 70 tuổi: nhóm này hiện đang bận chăm sóc cháu do con của mình đẻ ra, vì vậy không có thời gian đâu mà nghe nhạc.
3. Từ 40 đến 55 tuổi: tầng lớp này còn mải mê đi sắm dàn, loa và đổi, lên đời dàn loa hơn là nghe nhạc và thưởng thức nhạc trên dàn loa đó. Nhóm này nhiều tiền, nhưng nghe nhạc chỉ là cái cớ để họ mua sắm loa đài. Không cần quan tâm.
4. Từ 25 đến 40 tuổi: tầm tuổi này đã định hình về gu nhạc, chọn ra cho mình một hoặc một vài loại nhạc yêu thích. Nhóm này cũng phân biệt được rõ ràng các thể loại nhạc và nhìn chung gu nghe nhạc cũng khá nên tóm lại là không nên “they” vào “day”.
5. Từ 20 đến 25 tuổi: bọn này nó nghe nhạc ngoại, nghe quái gì nhạc VN. Bỏ qua.
6. Dưới 20 tuổi: đây mới chính là nhóm đối tượng mà bạn cần nhắm vào. Hội U20 này không hiểu rõ lắm về nhạc, thích những thứ khác liên quan đến nhạc hơn là thích bản thân âm nhạc, vì vậy nhất thiết cần phải sáng tác nhạc cho nhóm này. Đây chính là nhóm bạn có thể khai thác được nhiều lợi nhuận nhất, vì bọn nó tiêu tiền của bố mẹ hơn là tiền tụi nó kiếm được.

2. Chọn nghệ danh cho mình

Mặc dù ai cũng có tên riêng nhưng nhiều khi không nhất thiết là sử dụng tên đó. Nghệ danh là cái tên sử dụng cho hoạt động nghệ thuật, vì là Nghệ nên nghe nó càng vàng vọt sến sến càng tốt.

1. Nếu bạn ở TP HCM: Nhất thiết tên của bạn phải có chữ Trường (Trường gì cũng được, Trường Trung Cấp dạy nghề cơ khí cũng được miễn là không phải Nhuận Trường(!)) hoặc cái tên gì thật lâm ly bi đát kiểu Trung Hoa Hàn Xẻng. Phan Đình Đình, Phạm Đồ Đồ, Phí Văn Văn là những cái tên tuyệt hảo để bạn học tập.

2. Nếu bạn ở Hà Nội: Chớ có dại mà học tập theo kiểu ở TP HCM vì khán thính giả ở đây có trình độ, khá là khắt khe và cộng đồng người Hoa ở đây cũng không nhiều để hưởng ứng những cái tên kiểu như vậy. Dù bạn sáng tác nhạc hay bạn hát, bạn cứ bệ nguyên tên của mình lên như Hồ Ngọc Hà, Hồ Quỳnh Hương là được. Nếu tên của bạn không hay lắm nhưng lại có nguyên âm, hãy viết tắt lại kiểu HAT. Còn không, cách lựa chọn tối ưu nhất là chỉ lấy tên đệm và tên chính kiểu Mỹ Linh, Hồng Nhung, Thanh Lam…vv. Theo cách này, bạn sẽ có nhiều cơ hội được phong tặng là Diva VN nhất (nếu bạn là con gái). Nếu bạn họ Nguyễn, họ Trần hay họ Lê thì xem ra nếu đọc lên tên bạn chả khác gì người thường. Khi này bạn phải làm trội hơn một tí bằng cách đảo tên lên trước họ cho nó giống Việt kiều và Hà Trần là một ví dụ rõ nét.

3. Nếu bạn ở vùng khác: xin vui lòng đến HN hoặc TP HCM rồi xem lại 2 điều trên.

3. Sáng tác bài hát: Phần lời

Sau khi chọn được cái tên rồi thì bây giờ bắt đầu đến những việc mà bạn sẽ làm để “xứng đáng với cái tên của mình”.

Ngôn từ trong các bài hát (gọi sang hơn thì là ca khúc hoặc nhạc phẩm) thì giới hạn thôi, không cần thiết phải lôi đến từ điển ra để tra hay là lôi văn thơ ra để dọa. Sau một năm khảo sát, nhóm các nhà ngôn ngữ học dẫn đầu bởi ông GH đưa đến kết luận rằng quanh đi quẩn lại có mấy từ dạng keyword này là quan trọng nhất:

Yêu - Nhớ - Thương - Giận - Hờn - Hứa - Ghen - Hy vọng - Mong - Chờ - Quên

Anh - Em - Người

Buồn đau - Nhói đau - Đớn đau

Lẻ loi - Cô đơn

Làn môi - Bờ mi - Bờ vai - Mái tóc

Dối gian - Gian dối

Sầu

Sóng gió

Dại khờ

Trái tim

Một lần

Chia ly - Biệt ly - Chia lìa - Rời xa - Đi mãi

Giọt

Kỷ niệm - Giấc mơ - Lệ - Nước mắt - Tình

Chỉ cần hòa trộn mấy từ đấy với nhau, lật đi lật lại là bạn đã có một khung lời bài hát. Còn sau đó bạn có cho magi Trung Thành hay tương ớt Chinsu thì mặc kệ.

Hiện nay, có một xu thế viết lời bài hát rất giản dị trong đó càng ít giống hát, càng giống nói thì càng tốt. Một ví dụ:

“Em ơi nói đi, em ơi nói đi, em nói cái gì, em nói cái gì, sóng ở đây yếu quá, chả có vạch nào cả.”

Hát lại 3 lần câu này là bạn có một phần điệp khúc. Nên nhớ, hát mà càng giống nói bao nhiêu thì bạn càng có nguy cơ nhận giải Bài hát Việt bấy nhiêu. Bây giờ ta sang tiếp bước 4.

 

[Đặng Vân Hà (vanhapooh)]

4. Sáng tác bài hát: Phần nhạc

Có lời rồi thì ta phổ nhạc. Thực ra, giai điệu không cần phải hay lắm, miễn sao lồng vào lời thì nói thuận mồm, nghe thuận tai là được. Đa phần các bài hát hiện nay làm quái gì có giai điệu, vì thế đừng có cố mà chơi trội để mọi người ghét.

Để gây sự chú ý ngay từ đầu, bạn có thể vặt đoạn đầu véo đoạn cuối của các bài hát nghe hay hay của nước ngoài. Tốt nhất là vặt của nhạc cổ điển bởi vì nhạc cổ điển vốn phức tạp như số nhà ở TP HCM, tên một bài thường có kiểu Khúc X cung Y giáng trưởng bản giao hưởng số Z của nhạc sĩ DKHFLDNMCO(IQZ. Chẳng phải sợ người ta kiện đạo nhạc vì tên như thế thì ai mà nhớ cho nổi, hơn nữa đợi đến lúc thành lập được một cái hội đồng thẩm định nào đó thì bạn đã nổi tiếng và đắt sô từ lâu rồi.

Bạn sáng tác hoặc hát thể loại nhạc gì không quan trọng, vì nhạc nào thì cũng như nhau cả thôi. Nhạc nào bán chạy thì ta chơi nhạc đó, an toàn nhất là 1 album ta chơi đủ các thể loại cho nó máu, bởi vì ai lại bỏ hết cả trứng vào cùng một tủ lạnh, phải không nào? Tham khảo thêm bước 5 sau đây.

5. Chọn trang phục biểu diễn

Nên nhớ rằng, với nhóm khách hàng mục tiêu đã được xác định ở bước 1 của bạn thì loại nhạc bạn sáng tác hay hát phụ thuộc vào trang phục của bạn.

- Nếu nhạc của bạn là nhạc pop, bạn hãy ăn mặc bình thường để khán giả hiểu thế.

- Nếu nhạc của bạn là nhạc hiphop, quần bò bao tải, xích chó ngang đùi là những thú bạn cần vận vào người.

- Nếu nhạc của bạn là rock, quần da áo đen tóc dài là điều tất yếu, rất hợp nếu giọng bạn khàn chỉ có thể hét thay vì hát.

- Nếu bạn hát nhạc không lời, nên ăn mặc sexy một chút để thu hút sự chú ý của khán giả. Thật sai lầm nếu ai đó nói là cấm mặc hở ¾ ngực, bởi điều quan trọng nhất là họ không nói cấm hở phần tư nào.

 

[Đặng Vân Hà (vanhapooh)]

6. Hát

Có lời, có nhạc thì ta bắt đầu hát, điều này là đương nhiên đối với ca sĩ. Còn nếu bạn sáng tác, bạn lại càng nên hát bởi dù bạn hát hay hay dở thì chỉ riêng việc người sáng tác hát bài hát của mình là đã ăn điểm lắm rồi.

Khi hát, nên chú ý một số tiểu xảo sau:

- Hát không đơn thuần chỉ là hát, nhiều khi phải dừng hẳn lại nói lảm nhảm như ngoài đời thường, kiểu như hát rap, như thế nó mới đỡ nhàm chán

- Í a, í ê là chuyện quá bình thường, cỡ DIVA người ta phải “Oh yeah!” hay là “Come one!” nó mới sang trọng.

- Thỉnh thoảng lúc nào cao trào thì gào lên một tí cho nó đầy nhiệt huyết. Hát mà không gào đúng là thiếu nhiệt tình.

- Hát đến trái tim đưa tay lên ngực, hát đến bờ vai đưa tay lên vai, hát đến làn môi đưa tay chạm môi, hát đến mái tóc đưa tay vuốt tóc. Nghiêm cấm và chống chỉ định khi hát về những loài lông vũ biết bay.

- Khi biểu diễn sống nhớ tuyệt đối tuân thủ kịch bản. Đừng có cao hứng bất chợt lên giọng hoặc hát thêm vài câu nhỡ chệch ra khỏi lipsync thì bỏ mẹ.

7. Ra album

Việc ra album là một phần hết sức quan trọng trong sự nghiệp ca sĩ, nhạc sĩ. Tôi ra album, tôi tồn tại, người ta đã nói thế rồi. Vì thế một năm ít nhất bạn cũng phải ra được 4 album để công chúng còn nhớ đến mình. Mỗi album nên đánh số từ 1, 2, 3, 4….như thế càng về sau nhìn vào số thứ tự của album người ta có thể thấy được thâm niên của bạn.

Một album thường khoảng trên dưới chục bài, nếu bạn định nhồi bao nhiêu bài vào album của mình thì bớt 2 bài ra cho xuống phía dưới làm bonus. Tập trung cho 1, 2 bài hay nhất thôi, còn lại nhét vào cho đầy album. Ở Việt Nam không có khái niệm đĩa single, vì thế album phải có chục bài mới hợp lý.

Đừng nghĩ rằng người ta mua album của bạn là để nghe nhạc của bạn. Nếu mà ngây thơ thế thì chết, bán đĩa cho ai? Album á, là phải làm thành sách, nhưng đừng có dày cỡ Da Vinci Code. Và trong đó ngoài phần CD nhạc thì phải tặng thêm 1 CD karaoke và 1 DVD video nữa. Nên nhét thêm thẻ cào trúng thưởng vào trong đó cho nó hấp dẫn. Đừng có cười, báo chả đăng có vụ hút bể phốt cào thẻ trúng thưởng thì sao? Bìa album nhất thiết phải có mặt bạn với tỷ lệ diện tích ít nhất là 25%, nếu không khán giả sẽ không biết album này của ai cả.

 

[Đặng Vân Hà (vanhapooh)]

8. Lăng xê tên tuổi

Ra xong album rồi thì nhất thiết phải lăng xê tên tuổi. Việc này còn quan trọng hơn hết thảy những việc như hát hò, sáng tác bởi vì không có gì lăng xê vẫn có thể nổi tiếng được, chứ có bài hát có album mà không lăng xê thì cũng vứt. Có một vài chiêu như sau:

- Lập Fanclub. Bơm tí tiền cho bọn này đi đâu cũng cờ phướn trống chiêng rùm beng cho chuyên nghiệp. Mua sẵn ít gấu bông, dúi sẵn cho bọn nó để lúc nào mình đi biểu diễn chúng nó mang lên tặng. Lâu lâu họp mặt Fan Club một cái chụp ảnh tóe loe hát hò một tẹo ký tá xoành xoạch cho xôm.

- Làm từ thiện. Chả có ca sĩ nào lại không làm từ thiện cả. Chịu khó chui đến mấy chỗ trẻ em câm điếc, thương binh tàn tật, người già nghèo khổ một tẹo thì kết quả là không tưởng tượng được, cánh báo chí có đề tài để viết mấy ngày.

- Bên cạnh việc trên thì cần phải xây dựng mình là một hình mẫu “sống có trách nhiệm”, như thế sẽ làm bọn teen khóc rưng rức khâm phục và mến mộ. Dễ lắm, nói về bố này, nói về mẹ này, nói về em gái em trai này và diễn tả bạn yêu thương họ đến mức nào. Đặc biệt là nói về con, không đem con ra khoe thì phải nói là cực kỳ phí. Nếu bạn là con gái, không chồng mà có con thì lại càng phải để báo chí khai thác chuyện này. Ngoài ra, cần để người khác nói về mình cho nó khách quan, và đó là lý do để có loạt bài kiểu “Nghệ sĩ Nhuận Trường trong con mắt của bố”.

- Ra album để bán thì bình thường. Ra album mà không bán mới gọi là cao tay. Có nghĩa là, thu xong thì tống ngay album cho bọn đầu nậu đĩa sao lung tung bán rẻ ra thị trường. Bạn sẽ không thu được đồng nào từ việc bán album, nhưng bù lại bạn sẽ thu được nhiều tiền từ việc đi biểu diễn. Một ca sĩ bị sao lậu đĩa lung tung mới đáng thương làm sao và chắc là phải nổi tiếng lắm. Cát xê có mấy triệu thôi à, quên khẩn trương!

- Một cách nổi tiếng rất dễ là….gắn mình với một người nổi tiếng khác. Cứ ngỏ ý là bạn đang hâm mộ, thích, yêu một ca sĩ, người mẫu hay doanh nhân khác giới nào đó đi. Chẳng cần biết chuyện đi đến đâu, sau khi vụ này xì ra ít nhất là 4 album nữa của bạn sẽ bán chạy. Đến lúc nào chán thì chốt hạ rằng đã qua đã qua, nhưng vẫn còn đọng lại trong tôi những hoài niệm và khắc khoải. Và như thế vẫn còn vớt được album thứ 5 nữa.

Lăng xê thì có nhiều chiêu và thực hiện như thế nào thì tùy thuộc vào độ dày của da mặt, nhưng nhất thiết lâu lâu phải làm một lần cho khán giả nhớ. Và bạn phải ghi sâu trong lòng một điều, không có cánh nhà báo (đặc biệt là báo điện tử) thì còn lâu bạn mới thành công được.

Kết luận

Có người sẽ có ý kiến rằng bước 8 có khi phải trước bước 7, và sẽ có nhạc sĩ cho rằng không phải lúc nào bước 3 cũng trước bước 4. Tuy nhiên, thứ tự ở đây chỉ có tính tham khảo mà thôi. Người nào làm ngược từ 8 trở về đầu cũng chả sao cả.

Nhu cầu về nhạc là nhu cầu không thể thiếu được, nhóm đối tượng tiềm năng qua tuổi khác thì lại có nhóm đối tượng mới lại bước vào độ tuổi tiềm năng. Cẩm nang này ít nhất còn đúng trong 5 năm nữa, các bạn tranh thủ tận dụng nhé.

 

[Bùi Thu Nga (bùi thu nga)]

heheee.. thật đau đớn và mỉa mai nền âm nhạc nói chung :">
lúc đầu đọc tên topic em cứ tưởng được hướng dẫn cách luyện giọng thật chứ T__T