Thích làm việc cho công ty nhà nước độc quyền?
Weekend, tản mạn lan man đôi dòng với các bạn trẻ. Vì tính chất lan man nó sẽ không chỉ bàn về 1 vấn đề.
Qua các cuộc nói chuyện với các bạn trẻ ở VN tôi thấy rất nhiều bạn mong muốn được làm việc trong các cơ quan công ty nhà nước với thu nhập cao, eg. như trong ngành bưu chính viễn thông. Tại sao ư? Với những ng không có chuyên môn trực tiếp liên quan, lý do hết sức đơn giản: công việc không vất vả, thu nhập cao (rất cao so với các ngành khác), tương lai phúc lợi ổn định (làm cho công ty nhà nước mà). Và dĩ nhiên xin được việc trong ngành này quả là khó nếu như ng xin việc không có các quan hệ "thân thiết" (bằng vật chất hay là huyết thống) với các nhân vật nhất định, bất kể "competence" của ng xin việc cao hay thấp. Xã hội phương Đông truyền thống được xây dựng trên các mối quan hệ huyết thống, lai căng với xã hội ở thời tiền tư bản, xuất hiện thêm các mối quan hệ bị chi phối bởi sức mạnh của đồng tiền, điều đó cũng hoàn toàn dễ hiểu. Ngay ở những xã hội pháp trị, xấy dựng trên nền tảng luật pháp, các mối quan hệ kia cũng không hề mất đi [theo tôi thậm chí còn đa dạng hóa] nhưng chúng không còn giữ vai trò quan trọng như thế, các mối quan hệ nhất định cũng có ích cho ng tìm việc. Chỉ trong XH pháp trị lý tưởng thì các mối quan hệ kia mới không còn giữ vai trò gì nữa
Ước muốn kiếm nhiều tiền là ước muốn tốt và cũng đáng chân trọng như mọi ước muốn, lý tưởng vật chất hay phi vật chất khác. Hồi bọn tôi còn học ở phổ thông, còn nhớ như in ở một vài bộ môn giá trị vật chất và sức mạnh của đồng tiền bị phỉ nhổ lên án kịch liệt trên lớp trong nhiều giờ giảng
, bây giờ chấc đã khá hơn nhiều, XH không còn dị ứng như thế và dường như ng ta đã chấp nhận vai trò của nó trong việc vận hành của vũ trụ :biggrin: Trường học ở mọi nơi trên thế giới đều không dạy cách kiềm tiền, đại để chỉ có 1 schema chung chung duy nhất và cũng khá mơ hồ: học tốt, điểm cao, vào học đại học tên tuổi, chọn ngành học có tương lai (học xong dễ kiếm việc, thu nhập cao, etc.), phải chăng đây là 1 lỗ hổng lớn trong giáo dục ở nhà và ở trường? =;
Quay lại chuyện xu hướng muốn kiếm việc trong các công ty mà nhà nước chiếm độc quyền, eg. trong ngành bưu điện ở VN, vì ước muốn có cuộc sống vật chất khấm khá hơn các ngành nghề khác (và vài lý do khác đã nêu ở trên), của các bạn trẻ, theo tôi là đáng ngại hơn là đáng mừng. Lợi nhuận cao của các công ty nói trên có được đơn thuần là vì vị trí độc quyền của các công ty đó, phần lớn lợi nhuận giành được họ đem chia nhau, phần nhỏ "đóng thuế" nghĩa vụ cho budget, đấy là lý do chính (cộng với các hình thức tham nhũng tài sản chung, luôn sảy ra bất kể quản lý kiểu gì khi nhà nước còn nhúng tay vào làm kinh tế) mà thu nhập của ng trong các ngành đó vượt hẳn các ngành khác ở VN. Động cơ của các bạn trẻ nếu ý thức được vấn đề và mong muốn như vậy, xem ra mang nhiều tính chất cơ hội, nhuốm màu thụ động, và cũng không được .... lành mạnh cho lắm.