Hai nhà kinh tế học Mỹ đã giành giải Nobel kinh tế năm 2002 với những nghiên cứu tiên phong, áp dụng các kiến thức tâm lý vào kinh tế học.
Kinh tế thực nghiệm và tâm lý học
Theo truyền thống, hầu hết các nghiên cứu kinh tế đều dựa trên sự giả định của một "mô hình kinh tế con người" (homo economicus) dựa vào lợi ích cá nhân và khả năng ra quyết định. Các nền kinh tế cũng đã đưa vào tính toán rộng rãi một nền khoa học phi thực nghiệm, dựa vào việc quan sát sự quản lý kinh tế thực tiễn hơn là việc kiểm soát các thực nghiệm trong phòng nghiên cứu.
Tuy nhiên, ngày nay, nghiên cứu một nền kinh tế tăng trưởng được dựa vào sự điều chỉnh và kiểm tra các thử nghiệm kinh tế cơ bản. Hơn nữa, nghiên cứu kinh tế còn dựa vào sự gia tăng số liệu được tập hợp trong phòng nghiên cứu hơn là trên thực tế. Nghiên cứu của hai ông trước đây được chia thành 2 lĩnh vực riêng biệt, nhưng gần đây đã hợp nhất lại, đó là: các nhà tâm lý học ra quyết định phân tích về nhận định của con người; và các nhà kinh tế học thực nghiệm kiểm tra các dự báo từ lý thuyết kinh tế. Hai nhà khoa học kinh tế đoạt giải Nobel năm nay là những người tiên phong trong 2 lĩnh vực nghiên cứu trên.
Daniel Kahneman: đã áp dụng những kiến thức tâm lý vào kinh tế học, theo đó, đưa đến nền tảng cho việc nghiên cứu một lĩnh vực mới. Những phát hiện cơ bản mới của Kahneman liên quan đến việc đưa ra quyết định dưới điều kiện bất ổn của nền kinh tế, nơi ông đã chứng minh các quyết định của con người có thể độc lập theo hệ thống như thế nào với lý thuyết kinh tế tiêu chuẩn thường dự đoán.
Cùng với Amos Tversky (đã mất năm 1996), ông đã đưa ra lý thuyết triển vọng như một sự lựa chọn. Lý thuyết này có những tính toán tốt hơn cho hành vi được quan sát của con người. Ông Kahneman cũng đã phát hiện, cách đánh giá của con người có thể nắm được những biện pháp phân tích nhanh nhất. Những phân tích này độc lập có hệ thống với nguyên tắc cơ bản có khả năng xảy ra. Nghiên cứu của ông đã truyền một cảm hứng mới cho các nhà kinh tế học và tài chính để làm giàu lý thuyết kinh tế sử dụng các kiến thức dựa trên hiểu biết tâm lý vào thúc đẩy bản chất của con người.
Vernon Smith: đưa ra nền tảng cho lĩnh vực kinh tế thực nghiệm. Ông đã phát triển một số phương pháp thực nghiệm mới, đặt ra các chuẩn mực cho những thành phần thiết lập nên một thực nghiệm xác thực trong phòng thí nghiệm vào các nền kinh tế. Trong công việc thực nghiệm của riêng mình, ông đã chứng minh được tầm quan trọng của các thể chế thị trường có thể thay thế lẫn nhau. Ví dụ, một người bán hàng thu nhập dựa vào sự lựa chọn phương pháp bán đấu giá như thế nào.
Ông Smith cũng đã tiên phong trong "kiểm tra đường hầm gió", nơi có các thử nghiệm hoàn toàn mới, những thiết kế thị trường có thể thay thế lẫn nhau - ví dụ khi các thị trường điện bãi bỏ quy định - đã được thử nghiệm trong phòng nghiên cứu trước khi đưa vào thực tiễn. Nghiên cứu của ông là phương tiện trong việc thiết lập các thử nghiệm như một công cụ thiết yếu trong các phân tích kinh tế thực nghiệm.
Theo Nobel.Se
Kinh tế thực nghiệm và tâm lý học
Theo truyền thống, hầu hết các nghiên cứu kinh tế đều dựa trên sự giả định của một "mô hình kinh tế con người" (homo economicus) dựa vào lợi ích cá nhân và khả năng ra quyết định. Các nền kinh tế cũng đã đưa vào tính toán rộng rãi một nền khoa học phi thực nghiệm, dựa vào việc quan sát sự quản lý kinh tế thực tiễn hơn là việc kiểm soát các thực nghiệm trong phòng nghiên cứu.
Tuy nhiên, ngày nay, nghiên cứu một nền kinh tế tăng trưởng được dựa vào sự điều chỉnh và kiểm tra các thử nghiệm kinh tế cơ bản. Hơn nữa, nghiên cứu kinh tế còn dựa vào sự gia tăng số liệu được tập hợp trong phòng nghiên cứu hơn là trên thực tế. Nghiên cứu của hai ông trước đây được chia thành 2 lĩnh vực riêng biệt, nhưng gần đây đã hợp nhất lại, đó là: các nhà tâm lý học ra quyết định phân tích về nhận định của con người; và các nhà kinh tế học thực nghiệm kiểm tra các dự báo từ lý thuyết kinh tế. Hai nhà khoa học kinh tế đoạt giải Nobel năm nay là những người tiên phong trong 2 lĩnh vực nghiên cứu trên.
Daniel Kahneman: đã áp dụng những kiến thức tâm lý vào kinh tế học, theo đó, đưa đến nền tảng cho việc nghiên cứu một lĩnh vực mới. Những phát hiện cơ bản mới của Kahneman liên quan đến việc đưa ra quyết định dưới điều kiện bất ổn của nền kinh tế, nơi ông đã chứng minh các quyết định của con người có thể độc lập theo hệ thống như thế nào với lý thuyết kinh tế tiêu chuẩn thường dự đoán.
Cùng với Amos Tversky (đã mất năm 1996), ông đã đưa ra lý thuyết triển vọng như một sự lựa chọn. Lý thuyết này có những tính toán tốt hơn cho hành vi được quan sát của con người. Ông Kahneman cũng đã phát hiện, cách đánh giá của con người có thể nắm được những biện pháp phân tích nhanh nhất. Những phân tích này độc lập có hệ thống với nguyên tắc cơ bản có khả năng xảy ra. Nghiên cứu của ông đã truyền một cảm hứng mới cho các nhà kinh tế học và tài chính để làm giàu lý thuyết kinh tế sử dụng các kiến thức dựa trên hiểu biết tâm lý vào thúc đẩy bản chất của con người.
Vernon Smith: đưa ra nền tảng cho lĩnh vực kinh tế thực nghiệm. Ông đã phát triển một số phương pháp thực nghiệm mới, đặt ra các chuẩn mực cho những thành phần thiết lập nên một thực nghiệm xác thực trong phòng thí nghiệm vào các nền kinh tế. Trong công việc thực nghiệm của riêng mình, ông đã chứng minh được tầm quan trọng của các thể chế thị trường có thể thay thế lẫn nhau. Ví dụ, một người bán hàng thu nhập dựa vào sự lựa chọn phương pháp bán đấu giá như thế nào.
Ông Smith cũng đã tiên phong trong "kiểm tra đường hầm gió", nơi có các thử nghiệm hoàn toàn mới, những thiết kế thị trường có thể thay thế lẫn nhau - ví dụ khi các thị trường điện bãi bỏ quy định - đã được thử nghiệm trong phòng nghiên cứu trước khi đưa vào thực tiễn. Nghiên cứu của ông là phương tiện trong việc thiết lập các thử nghiệm như một công cụ thiết yếu trong các phân tích kinh tế thực nghiệm.
Theo Nobel.Se
