Vũ Ngọc Dương
(Ryu)
Điều hành viên
Ayrton Senna - huyền thoại F1 không bao giờ bị quên lãng
Ayrton Senna.
10 năm sau ngày Ayrton Senna qua đời, những câu chuyện về anh vẫn còn được lưu truyền khắp từ những ngõ hẻm của Sao Paulo cho tới những đường phố Công quốc Monaco. Chặng đua F1 cuối tuần này tại đường đua Imola, chính nơi Senna tử nạn, được coi như một dịp tưởng nhớ đến huyền thoại người Brazil.
Ngày 1/5/1994, Grand Prix San Marino, chặng đua thứ ba mùa giải năm đó, đã trở thành một sự kiện gây bàng hoàng. Ayrton Senna, 3 lần vô địch thế giới, ra đi sau một tai nạn khủng khiếp. Một nhân chứng nhớ lại: "Thay vì rẽ sang trái, chiếc xe của Senna lại đâm thẳng vào bức tường bê-tông với tốc độ khủng khiếp. Cát bụi và những mảnh vỡ bắn tung lên, tôi chẳng kịp nhận thấy điều gì khác cho đến khi chiếc xe văng trở lại giữa đường, gần như nát bét, chỉ còn mỗi một bánh". Đó là một trong những thời khắc đen tối nhất lịch sử môn đua xe Công thức 1. Mới chỉ một ngày trước, chính Senna đã chứng kiến cái chết của tay đua người Australia Roland Ratzenberg ở vòng chạy phân hạng. Toàn thể đất nước Brazil chấn động. Tổng thống khi đó tuyên bố quốc tang. Gần một triệu người đã có mặt dọc các phố của Sao Paulo để đưa tiễn Senna.
Tai nạn của Senna là một tin gây sốc không chỉ trong giới thể thao toàn cầu. Nó buộc Liên đoàn ôtô quốc tế (FIA) phải đưa ra hàng loạt các quy định khe khắt về đảm bảo an toàn cho các tay đua. Cái chết đưa Senna đi vào huyền thoại, nhưng trước đó, tài năng đã biến tay đua người Brazil thành một tượng đài của làng đua xe F1. Đến nay, nhiều người vẫn còn cho rằng nếu Senna vẫn còn sống, chưa chắc ngôi sao đang lên của đội Benetton là Michael Schumacher, hồi đó 25 tuổi, chưa chắc đã có được danh hiệu vô địch thế giới lần đầu tiên trong sự nghiệp.
Sự nghiệp chói sáng
Ayrton Senna sinh ngày 21/3/1960, tại Sao Paulo, Brazil.
Từng 3 lần vô địch thế giới, đến nay, kỷ lục 65 lần giành pole position của Senna vẫn đứng vững.
Anh cũng từng 41 lần nhất chặng sau 161 grand prix.
Bắt đầu tập lái xe từ năm 4 tuổi, Senna đã nhanh chóng chứng tỏ năng khiếu của mình qua các giải đua dành cho xe kart. Senna nổi lên từ các giải đua Formula Ford 1600, rồi Formual Ford 2000 và giải F3. Nhanh chóng, anh được coi là người kế tục cho các bậc tiền bối đồng hương như Christian Fittipaldi, và nhất là Nelson Piquet, 3 lần vô địch thế giới. Mùa đông năm 1983, lần đầu tiên Senna được thử tay lái của một chiếc xe đua F1, cùng với đội Williams. Tương lai đã gần kề. Nhiều tên tuổi lớn như Williams, Lotus, Brabham và McLaren bày tỏ sự quan tâm đến tay đua trẻ người Brazil. Nhưng khi đó, danh sách các đội đua đã đầy đủ và để có thể dự tranh ở mùa giải 1984, Senna đành bằng lòng gia nhập Toleman.
Senna ghi điểm ngay ở chặng đua thứ hai tại Nam Phi. Nhưng trên danh sách xuất phát của GP Monaco, vào tháng 5, chưa mấy người quan tâm đến cái tên lạ lẫm trong nhóm dẫn đầu. Chưa đầy một giờ sau, mọi chuyện đã đổi khác. Senna vượt qua Lauda, nhà vô địch thế giới trong tương lai, tấn công chiếc xe dẫn đầu của Alain Prost và có mặt ở nhóm 3 tay đua về nhất. Dù bắt đầu bộc lộ tài năng nhưng do ký hợp đồng với đội Lotus không có sự đồng ý của lãnh đạo Loteman, tay đua trẻ người Brazil đã phải ngồi chơi xơi nước một thời gian. Năm 1985, Senna chuyển sang Lotus, đội đua của nước Anh vẫn đang mải mê tìm kiếm lại ánh hào quang cũ, sau khi người sáng lập ra hãng Lotus là Colin Chapman qua đời. Và tại đây, Senna đã lần đầu tiên thắng chặng tại Estoril (Bồ Đào Nha), dưới trời mưa tầm tã. Thành tích lặp lại tại đường đua Spa-Francorchamp (Bỉ).
Tháng ngày vinh quang cùng McLaren.
Hai năm tiếp theo, mỗi năm Senna đều hai lần về nhất một chặng đua. Vẫn chỉ dừng lại ở mức tiềm năng, chưa bao giờ được coi là ứng cử viên thật sự cho danh hiệu vô địch thế giới, Senna cảm thấy Lotus chưa phải là bệ phóng giúp anh vươn tới những thành công cao hơn, và như vậy, việc chuyển sang McLaren là điều đương nhiên. Đây là bước ngoặt trong sự nghiệp của Senna. Thách thức đặt ra rất lớn. Không còn nhận được sự hỗ trợ tuyệt đối như ở Lotus, tại McLaren, Senna phải cạnh tranh cùng Alain Prost, tay đua được coi là số một trong lứa những năm trước đó. Tuy nhiên, ngay năm 1988, anh đã chạm tới vầng hào quang khi đánh bại chính Prost. Cả mùa giải năm đó chứng kiến cuộc rượt đuổi giữa hai tay đua mà đỉnh cao là grand prix cuối cùng ở Nhật Bản. Năm 1990, dù thắng 6 chặng, nhiều hơn 2 chặng so với Prost nhưng Senna vẫn phải chịu xếp sau đối thủ người Pháp do chung cuộc anh giành được ít điểm hơn.
Hai năm liên tiếp sau đó, khi Prost đã rời McLaren đến Ferrari, Senna đều là vô địch thế giới. Năm 1992, Senna cũng như McLaren phải nhường bước cho đội đua Williams-Renault đang gặt hái nhiều chiến thắng với những bước đột phá về công nghệ. Năm 1993, dù đã rất cố gắng nhưng một lần nữa Senna phải chịu về sau Prost, lúc này khoác áo Williams. Tổng cộng Senna từng 3 lần vô địch cả mùa giải, với 41 lần nhất chặng trên 161 grand prix. Anh nổi tiếng là tay đua thường đạt thành tích cao ở các vòng phân hạng, 61 lần giành vị trí dẫn đầu đoàn đua (pole position). Đến nay, 10 năm sau ngày Senna ra đi, kỷ lục này vẫn đứng vững. Ngay cả Michael Schumacher, người đã phá vỡ hầu hết mọi kỷ lục, đến nay cũng mới 58 lần nhất vòng phân hạng.
Dù là những đối thủ không khoan nhượng của nhau nhưng Alain Prost về sau thừa nhận: "Chỉ có Senna là đối thủ mà tôi tôn trọng". Chính huyền thoại người Pháp là một trong những người túc trực bên linh cữu Senna.
Chặng đua cuối cùng của Prost là GP Australia năm 1993, đó cũng là lần cuối Senna khoác áo McLaren. Mới đây, Prost cho biết: "Chặng đua năm đó trên đường đua Adelaide, Senna nhất còn tôi nhì. Trước khi nhận phần thưởng, anh ấy đã yêu cầu tôi cùng đứng chung trên bục cao nhất. Với Senna, khi sự đối đầu không còn, mọi bất đồng đều qua đi".
Prost còn tiết lộ thêm rằng suốt mùa giải 93-94, Senna đã nhiều lần gọi điện tâm sự. Sáng ngày diễn ra cuộc đua định mệnh ở Imola, trong cuộc đối thoại trên truyền hình giữa hai người, Senna đã làm Prost cảm động khi nói:"Tôi rất nhớ anh".
Đối thủ lớn nhất
Dường như Senna sinh ra là để đối chọi với Prost. Cả hai đã khuấy động các đường đua trong suốt nhiều năm, làm say mê người hâm mộ. Đây một cặp kình địch chưa từng có trước đó và ngày nay, giới hâm mộ lại càng có lý do để mong ngóng trước sự thống trị của Michael Schumacher. Chính Prost đã đề nghị Williams ký hợp đồng với Senna, hy vọng sẽ tạo nên một đội đua trong mơ. Nhưng không bao giờ Prost lại có thể ngờ rằng với Senna, ngoài chiến thắng, mọi thứ đều vô nghĩa với tay đua Brazil. Năm 1988, tại Estoril, Prost gần như bị ép lao vào rào chắn ở tốc độ 300 km/h. Khuôn mặt luôn phảng phất vẻ ưu tư nhưng sôi sục trong con người Senna lại là một khao khát chiến thắng mãnh liệt, đôi khi đến mức thái quá. Năm 1989, hai tay lái va chạm khi còn chừng vài trăm mét là về đích Grand Prix Nhật Bản, cùng bị văng ra ngoài lề đường. Senna sau đó đã trở lại tiếp tục cuộc đua nhưng do xuất phát sai vị trí, đã không được công nhận thành tích và không thể ngăn Prost lần thứ ba vô địch. Những cuộc khẩu chiến kéo dài với Chủ tịch FIA Jean Marie Balestre trên các phương tiện thông tin đại chúng về quyết định kỷ luật suýt nữa đã khiến Senna bị cấm tham dự giải năm sau.
Nghi thức quốc gia đưa tiễn Ayrton Senna.
Năm 1990, sự đối nghịch giữa hai bên lên đến đỉnh điểm. Bị ám ảnh bởi thất bại năm trước, tại Grand Prix Nhật Bản, chặng áp chót, Senna quyết định lao vào chiếc xe của Prost, đã chuyển sang thi đấu cho Ferrari từ đầu mùa. Tai nạn khiến cả hai phải bỏ cuộc nhưng nó đủ đảm bảo cho Senna danh hiệu vô địch thế giới lần thứ nhì. Ở chặng cuối tại Australia, Prost về thứ ba, Senna một lần nữa phải dừng lại giữa chừng nhưng chung cuộc vẫn nhiều hơn 7 điểm (78-71). Nếu Prost có thắng chặng Australia năm đó, được 10 điểm, cũng vẫn còn kém Senna 1 điểm trên bảng tổng sắp.
Luôn gây tranh cãi với tham vọng của mình, Senna là chủ đề cho nhiều cuộc tranh luận. Những người ủng hộ thì cho rằng anh còn tài năng hơn cả Alain Prost, họ gọi anh là "Magic - phù thuỷ". Số phản đối thì lại quả quyết nhiều chiến thắng của Senna không xứng đáng vì đã may mắn không bị trừng phạt do những hành động phi thể thao. Tuy vậy, với những kỹ sư của các mà Senna từng khoác áo, đây là một tay đua khá thân thiện và chuyên nghiệp. Cũng như Prost, anh đã đóng góp rất nhiều vào việc phát triển các trang thiết bị kỹ thuật cho xe đua F1, đặc biệt là các hệ thống đo đạc từ xa. Vào thời kỳ mà việc phát triển các thiết bị điện tử trên xe đua F1 còn đang ở những bước đi dò dẫm, Senna cung cấp đều đặn cho đội ngũ nghiên cứu những thông số chính xác về chiếc xe tại mỗi vòng đua, trên nhiều đường đua khác nhau và trong suốt nhiều năm. Đến nỗi, đội Lotus còn gọi thiết bị liên lạc từ xa (telemetrie) của họ là "Senna".
Cuối năm 1993, Senna kết thúc mối duyên tơ với McLaren. Cánh cửa đội Williams mở ra với anh. Williams là đội mạnh nhất thời bấy giờ. Có vẻ như mọi sự đang diễn ra hết sức tốt đẹp. Senna đã sẵn sàng để chinh phục mọi kỷ lục. Đường đua Imola, 1/5/1994, lần thứ 65 Senna xuất phát đầu đoàn xe ở chặng đua thứ ba mùa giải. Ở vòng 7, khi đang dẫn đầu, chiếc xe của anh đâm thẳng vào tường chắn bê tông ở góc cua mang tên Tamburella. Ayrton Senna chết trong khi còn mang theo lá cờ Australia mà anh dự định sẽ giương cao khi về đích, nhằm tưởng nhớ đến tay đua xứ sở kangoroo là Roland Rozentberg, tử nạn ở vòng phân hạng một ngày trước đó
BẲng vàng thành tich trong sự nghiệp của anh
161 Grands Prix
41 chiến thắng
1985 - GP Bồ Đào Nha
1985 - GP Bỉ
1986 - GP Tây Ban Nha
1986 - GP Detroit (Mỹ)
1987 - GP Monaco
1987 - GP Detroit (Mỹ)
1988 - GP san Marino
1988 - GP Canada
1988 - GP Detroit (Mỹ)
1988 - GP Anh
1988 - GP Đức
1988 - GP Hungary
1988 - GP Bỉ
1988 - GP Nhật Bản
1989 - GP San Marino
1989 - GP Monaco
1989 - GP Mexico
1989 - GP Đức
1989 - GP Bỉ
1989 - GP Tây Ban Nha
1990 - GP Mỹ
1990 - GP Monaco
1990 - GP Canada
1990 - GP Đức
1990 - GP Belgique
1990 - GP Italy
1991 - GP Mỹ
1991 - GP Brazil
1991 - GP San Marino
1991 - GP Monaco
1991 - GP Hongrie
1991 - GP Bỉ
1991 - GP Australia
1992 - GP Monaco
1992 - GP Hungary
1992 - GP Italy
1993 - GP Brazil
1993 - GP châu Âu
1993 - GP Monaco
1993 - GP Nhật Bản
1993 - GP Australia
Ayrton Senna.
10 năm sau ngày Ayrton Senna qua đời, những câu chuyện về anh vẫn còn được lưu truyền khắp từ những ngõ hẻm của Sao Paulo cho tới những đường phố Công quốc Monaco. Chặng đua F1 cuối tuần này tại đường đua Imola, chính nơi Senna tử nạn, được coi như một dịp tưởng nhớ đến huyền thoại người Brazil.
Ngày 1/5/1994, Grand Prix San Marino, chặng đua thứ ba mùa giải năm đó, đã trở thành một sự kiện gây bàng hoàng. Ayrton Senna, 3 lần vô địch thế giới, ra đi sau một tai nạn khủng khiếp. Một nhân chứng nhớ lại: "Thay vì rẽ sang trái, chiếc xe của Senna lại đâm thẳng vào bức tường bê-tông với tốc độ khủng khiếp. Cát bụi và những mảnh vỡ bắn tung lên, tôi chẳng kịp nhận thấy điều gì khác cho đến khi chiếc xe văng trở lại giữa đường, gần như nát bét, chỉ còn mỗi một bánh". Đó là một trong những thời khắc đen tối nhất lịch sử môn đua xe Công thức 1. Mới chỉ một ngày trước, chính Senna đã chứng kiến cái chết của tay đua người Australia Roland Ratzenberg ở vòng chạy phân hạng. Toàn thể đất nước Brazil chấn động. Tổng thống khi đó tuyên bố quốc tang. Gần một triệu người đã có mặt dọc các phố của Sao Paulo để đưa tiễn Senna.
Tai nạn của Senna là một tin gây sốc không chỉ trong giới thể thao toàn cầu. Nó buộc Liên đoàn ôtô quốc tế (FIA) phải đưa ra hàng loạt các quy định khe khắt về đảm bảo an toàn cho các tay đua. Cái chết đưa Senna đi vào huyền thoại, nhưng trước đó, tài năng đã biến tay đua người Brazil thành một tượng đài của làng đua xe F1. Đến nay, nhiều người vẫn còn cho rằng nếu Senna vẫn còn sống, chưa chắc ngôi sao đang lên của đội Benetton là Michael Schumacher, hồi đó 25 tuổi, chưa chắc đã có được danh hiệu vô địch thế giới lần đầu tiên trong sự nghiệp.
Sự nghiệp chói sáng
Ayrton Senna sinh ngày 21/3/1960, tại Sao Paulo, Brazil.
Từng 3 lần vô địch thế giới, đến nay, kỷ lục 65 lần giành pole position của Senna vẫn đứng vững.
Anh cũng từng 41 lần nhất chặng sau 161 grand prix.
Bắt đầu tập lái xe từ năm 4 tuổi, Senna đã nhanh chóng chứng tỏ năng khiếu của mình qua các giải đua dành cho xe kart. Senna nổi lên từ các giải đua Formula Ford 1600, rồi Formual Ford 2000 và giải F3. Nhanh chóng, anh được coi là người kế tục cho các bậc tiền bối đồng hương như Christian Fittipaldi, và nhất là Nelson Piquet, 3 lần vô địch thế giới. Mùa đông năm 1983, lần đầu tiên Senna được thử tay lái của một chiếc xe đua F1, cùng với đội Williams. Tương lai đã gần kề. Nhiều tên tuổi lớn như Williams, Lotus, Brabham và McLaren bày tỏ sự quan tâm đến tay đua trẻ người Brazil. Nhưng khi đó, danh sách các đội đua đã đầy đủ và để có thể dự tranh ở mùa giải 1984, Senna đành bằng lòng gia nhập Toleman.
Senna ghi điểm ngay ở chặng đua thứ hai tại Nam Phi. Nhưng trên danh sách xuất phát của GP Monaco, vào tháng 5, chưa mấy người quan tâm đến cái tên lạ lẫm trong nhóm dẫn đầu. Chưa đầy một giờ sau, mọi chuyện đã đổi khác. Senna vượt qua Lauda, nhà vô địch thế giới trong tương lai, tấn công chiếc xe dẫn đầu của Alain Prost và có mặt ở nhóm 3 tay đua về nhất. Dù bắt đầu bộc lộ tài năng nhưng do ký hợp đồng với đội Lotus không có sự đồng ý của lãnh đạo Loteman, tay đua trẻ người Brazil đã phải ngồi chơi xơi nước một thời gian. Năm 1985, Senna chuyển sang Lotus, đội đua của nước Anh vẫn đang mải mê tìm kiếm lại ánh hào quang cũ, sau khi người sáng lập ra hãng Lotus là Colin Chapman qua đời. Và tại đây, Senna đã lần đầu tiên thắng chặng tại Estoril (Bồ Đào Nha), dưới trời mưa tầm tã. Thành tích lặp lại tại đường đua Spa-Francorchamp (Bỉ).
Tháng ngày vinh quang cùng McLaren.
Hai năm tiếp theo, mỗi năm Senna đều hai lần về nhất một chặng đua. Vẫn chỉ dừng lại ở mức tiềm năng, chưa bao giờ được coi là ứng cử viên thật sự cho danh hiệu vô địch thế giới, Senna cảm thấy Lotus chưa phải là bệ phóng giúp anh vươn tới những thành công cao hơn, và như vậy, việc chuyển sang McLaren là điều đương nhiên. Đây là bước ngoặt trong sự nghiệp của Senna. Thách thức đặt ra rất lớn. Không còn nhận được sự hỗ trợ tuyệt đối như ở Lotus, tại McLaren, Senna phải cạnh tranh cùng Alain Prost, tay đua được coi là số một trong lứa những năm trước đó. Tuy nhiên, ngay năm 1988, anh đã chạm tới vầng hào quang khi đánh bại chính Prost. Cả mùa giải năm đó chứng kiến cuộc rượt đuổi giữa hai tay đua mà đỉnh cao là grand prix cuối cùng ở Nhật Bản. Năm 1990, dù thắng 6 chặng, nhiều hơn 2 chặng so với Prost nhưng Senna vẫn phải chịu xếp sau đối thủ người Pháp do chung cuộc anh giành được ít điểm hơn.
Hai năm liên tiếp sau đó, khi Prost đã rời McLaren đến Ferrari, Senna đều là vô địch thế giới. Năm 1992, Senna cũng như McLaren phải nhường bước cho đội đua Williams-Renault đang gặt hái nhiều chiến thắng với những bước đột phá về công nghệ. Năm 1993, dù đã rất cố gắng nhưng một lần nữa Senna phải chịu về sau Prost, lúc này khoác áo Williams. Tổng cộng Senna từng 3 lần vô địch cả mùa giải, với 41 lần nhất chặng trên 161 grand prix. Anh nổi tiếng là tay đua thường đạt thành tích cao ở các vòng phân hạng, 61 lần giành vị trí dẫn đầu đoàn đua (pole position). Đến nay, 10 năm sau ngày Senna ra đi, kỷ lục này vẫn đứng vững. Ngay cả Michael Schumacher, người đã phá vỡ hầu hết mọi kỷ lục, đến nay cũng mới 58 lần nhất vòng phân hạng.
Dù là những đối thủ không khoan nhượng của nhau nhưng Alain Prost về sau thừa nhận: "Chỉ có Senna là đối thủ mà tôi tôn trọng". Chính huyền thoại người Pháp là một trong những người túc trực bên linh cữu Senna.
Chặng đua cuối cùng của Prost là GP Australia năm 1993, đó cũng là lần cuối Senna khoác áo McLaren. Mới đây, Prost cho biết: "Chặng đua năm đó trên đường đua Adelaide, Senna nhất còn tôi nhì. Trước khi nhận phần thưởng, anh ấy đã yêu cầu tôi cùng đứng chung trên bục cao nhất. Với Senna, khi sự đối đầu không còn, mọi bất đồng đều qua đi".
Prost còn tiết lộ thêm rằng suốt mùa giải 93-94, Senna đã nhiều lần gọi điện tâm sự. Sáng ngày diễn ra cuộc đua định mệnh ở Imola, trong cuộc đối thoại trên truyền hình giữa hai người, Senna đã làm Prost cảm động khi nói:"Tôi rất nhớ anh".
Đối thủ lớn nhất
Dường như Senna sinh ra là để đối chọi với Prost. Cả hai đã khuấy động các đường đua trong suốt nhiều năm, làm say mê người hâm mộ. Đây một cặp kình địch chưa từng có trước đó và ngày nay, giới hâm mộ lại càng có lý do để mong ngóng trước sự thống trị của Michael Schumacher. Chính Prost đã đề nghị Williams ký hợp đồng với Senna, hy vọng sẽ tạo nên một đội đua trong mơ. Nhưng không bao giờ Prost lại có thể ngờ rằng với Senna, ngoài chiến thắng, mọi thứ đều vô nghĩa với tay đua Brazil. Năm 1988, tại Estoril, Prost gần như bị ép lao vào rào chắn ở tốc độ 300 km/h. Khuôn mặt luôn phảng phất vẻ ưu tư nhưng sôi sục trong con người Senna lại là một khao khát chiến thắng mãnh liệt, đôi khi đến mức thái quá. Năm 1989, hai tay lái va chạm khi còn chừng vài trăm mét là về đích Grand Prix Nhật Bản, cùng bị văng ra ngoài lề đường. Senna sau đó đã trở lại tiếp tục cuộc đua nhưng do xuất phát sai vị trí, đã không được công nhận thành tích và không thể ngăn Prost lần thứ ba vô địch. Những cuộc khẩu chiến kéo dài với Chủ tịch FIA Jean Marie Balestre trên các phương tiện thông tin đại chúng về quyết định kỷ luật suýt nữa đã khiến Senna bị cấm tham dự giải năm sau.
Nghi thức quốc gia đưa tiễn Ayrton Senna.
Năm 1990, sự đối nghịch giữa hai bên lên đến đỉnh điểm. Bị ám ảnh bởi thất bại năm trước, tại Grand Prix Nhật Bản, chặng áp chót, Senna quyết định lao vào chiếc xe của Prost, đã chuyển sang thi đấu cho Ferrari từ đầu mùa. Tai nạn khiến cả hai phải bỏ cuộc nhưng nó đủ đảm bảo cho Senna danh hiệu vô địch thế giới lần thứ nhì. Ở chặng cuối tại Australia, Prost về thứ ba, Senna một lần nữa phải dừng lại giữa chừng nhưng chung cuộc vẫn nhiều hơn 7 điểm (78-71). Nếu Prost có thắng chặng Australia năm đó, được 10 điểm, cũng vẫn còn kém Senna 1 điểm trên bảng tổng sắp.
Luôn gây tranh cãi với tham vọng của mình, Senna là chủ đề cho nhiều cuộc tranh luận. Những người ủng hộ thì cho rằng anh còn tài năng hơn cả Alain Prost, họ gọi anh là "Magic - phù thuỷ". Số phản đối thì lại quả quyết nhiều chiến thắng của Senna không xứng đáng vì đã may mắn không bị trừng phạt do những hành động phi thể thao. Tuy vậy, với những kỹ sư của các mà Senna từng khoác áo, đây là một tay đua khá thân thiện và chuyên nghiệp. Cũng như Prost, anh đã đóng góp rất nhiều vào việc phát triển các trang thiết bị kỹ thuật cho xe đua F1, đặc biệt là các hệ thống đo đạc từ xa. Vào thời kỳ mà việc phát triển các thiết bị điện tử trên xe đua F1 còn đang ở những bước đi dò dẫm, Senna cung cấp đều đặn cho đội ngũ nghiên cứu những thông số chính xác về chiếc xe tại mỗi vòng đua, trên nhiều đường đua khác nhau và trong suốt nhiều năm. Đến nỗi, đội Lotus còn gọi thiết bị liên lạc từ xa (telemetrie) của họ là "Senna".
Cuối năm 1993, Senna kết thúc mối duyên tơ với McLaren. Cánh cửa đội Williams mở ra với anh. Williams là đội mạnh nhất thời bấy giờ. Có vẻ như mọi sự đang diễn ra hết sức tốt đẹp. Senna đã sẵn sàng để chinh phục mọi kỷ lục. Đường đua Imola, 1/5/1994, lần thứ 65 Senna xuất phát đầu đoàn xe ở chặng đua thứ ba mùa giải. Ở vòng 7, khi đang dẫn đầu, chiếc xe của anh đâm thẳng vào tường chắn bê tông ở góc cua mang tên Tamburella. Ayrton Senna chết trong khi còn mang theo lá cờ Australia mà anh dự định sẽ giương cao khi về đích, nhằm tưởng nhớ đến tay đua xứ sở kangoroo là Roland Rozentberg, tử nạn ở vòng phân hạng một ngày trước đó
BẲng vàng thành tich trong sự nghiệp của anh
161 Grands Prix
41 chiến thắng
1985 - GP Bồ Đào Nha
1985 - GP Bỉ
1986 - GP Tây Ban Nha
1986 - GP Detroit (Mỹ)
1987 - GP Monaco
1987 - GP Detroit (Mỹ)
1988 - GP san Marino
1988 - GP Canada
1988 - GP Detroit (Mỹ)
1988 - GP Anh
1988 - GP Đức
1988 - GP Hungary
1988 - GP Bỉ
1988 - GP Nhật Bản
1989 - GP San Marino
1989 - GP Monaco
1989 - GP Mexico
1989 - GP Đức
1989 - GP Bỉ
1989 - GP Tây Ban Nha
1990 - GP Mỹ
1990 - GP Monaco
1990 - GP Canada
1990 - GP Đức
1990 - GP Belgique
1990 - GP Italy
1991 - GP Mỹ
1991 - GP Brazil
1991 - GP San Marino
1991 - GP Monaco
1991 - GP Hongrie
1991 - GP Bỉ
1991 - GP Australia
1992 - GP Monaco
1992 - GP Hungary
1992 - GP Italy
1993 - GP Brazil
1993 - GP châu Âu
1993 - GP Monaco
1993 - GP Nhật Bản
1993 - GP Australia
Chỉnh sửa lần cuối:
